Afkickkliniekwijzer.nl blikt terug op een turbulent jaar in 2024, waarin de verslavingszorg in Nederland werd geconfronteerd met zowel structurele problemen als nieuwe trends.
In 2024 werd de druk op zorginstellingen steeds groter door het stijgende aantal gebruikers dat hulp zocht voor zowel traditionele als nieuwe verslavingen. Afkickkliniekwijzer.nl zag de opkomst van verslavingen zoals online gokken en nieuwe middelen, waaronder synthetische cannabinoïden en designerdrugs. De capaciteit van de verslavingszorg werd verder beperkt door de groeiende vraag en een personeelstekort. Hoewel er meer initiatieven kwamen voor alternatieve behandelingen, zoals online zorg en preventieprogramma’s, bleek de implementatie vaak moeizaam.
Maar wat kunnen we in 2025 verwachten binnen de verslavingszorg? Afkickkliniekwijzer.nl doet vijf voorspellingen voor de verslavingszorg in 2025.
Vijf voorspellingen voor de verslavingszorg in 2025
1. Designerdrugs blijven groeiend probleem, ondanks nieuwe wetgeving in 2025
In 2025 wordt een wetswijziging verwacht die hele ‘stoffengroepen’ in plaats van afzonderlijke stoffen verbiedt. Hoewel dit een belangrijke stap lijkt in de strijd tegen designerdrugs, wordt voorspeld dat deze wetgeving de groei van deze middelen niet zal stoppen. Designerdrugs zoals 2-MMC, 3-MMC en 4-MMC worden steeds populairder, vooral onder jongeren. Deze synthetische middelen zijn goedkoop, eenvoudig te verkrijgen en vaak nog niet verboden, wat bijdraagt aan hun aantrekkingskracht. Veel gebruikers onderschatten de risico’s en zoeken vaak pas hulp wanneer hun verslaving ernstige vormen heeft aangenomen.
Ondanks de bredere aanpak van de nieuwe wet, die het producenten moeilijker moet maken om regelgeving te ontwijken door kleine chemische aanpassingen, ligt een groot risico op de loer. Het is aannemelijk dat drugsproducenten overstappen op compleet nieuwe chemische structuren die buiten de reikwijdte van de wet vallen. Dit zou in 2025 kunnen leiden tot de opkomst van onbekende en mogelijk nog gevaarlijkere designerdrugs, die moeilijk te detecteren en te reguleren zijn.
Daarnaast wordt voorspeld dat laboratorium-geproduceerde nepmedicijnen, zoals valse benzodiazepines en LSD, verder in opmars zullen zijn. Deze middelen, die vaak nauwelijks van echte geneesmiddelen te onderscheiden zijn, vormen een groeiende bedreiging voor de volksgezondheid. De verwachting is dat deze trend zich in 2025 versterkt doorzet, mede doordat deze middelen steeds eenvoudiger online verkrijgbaar worden.
2. Verslavende middelen in 2025 nog gemakkelijker online verkrijgbaar
Voor 2025 wordt voorspeld dat de toegankelijkheid van verslavende middelen via online kanalen verder zal toenemen. Sociale mediaplatformen zoals Instagram en TikTok, evenals forums zoals Reddit, blijven een belangrijke rol spelen in het verbinden van gebruikers met webshops die verslavende middelen aanbieden, zoals phenibut, een krachtige en risicovolle kalmering.
De verwachting is dat deze trend in 2025 een flinke omvang bereikt, mede door de anonimiteit en het gemak van online aankopen. Dit maakt het niet alleen eenvoudiger voor gebruikers om deze middelen te verkrijgen, maar bemoeilijkt ook het vroegtijdig herkennen en aanpakken van verslavingen. Het groeiende aantal gebruikers dat via deze kanalen middelen aanschaft, wordt een steeds grotere uitdaging voor zowel wetshandhavers als verslavingszorginstellingen.
3. Benzodiazepineverslaving: een verborgen epidemie in 2025
In 2025 wordt verwacht dat de verslaving aan benzodiazepines (slaap- en kalmeringsmiddelen) verder zal groeien, vooral onder vrouwen vanaf 40 jaar. Deze medicijnen worden vaak voorgeschreven zonder dat huisartsen zich volledig bewust zijn van de risico’s van langdurig gebruik, wat bijdraagt aan de verspreiding van de verslaving. De toename wordt versterkt door onbewust voorschrijfgedrag, psychosociale druk, emotionele afhankelijkheid, moeilijkheden bij afbouw en een tekort aan specialistische hulp.
Gebruikers van benzodiazepines beschrijven in toenemende mate hoe deze middelen hun emoties blokkeren en hen in een zombie-achtige staat achterlaten. De verwachting is dat dit probleem in 2025 nog zichtbaarder zal worden. Tegelijkertijd zullen steeds meer patiënten moeite ervaren met het afbouwen van de medicatie, omdat de ontwenningsverschijnselen vaak ernstig zijn.
Zonder de juiste begeleiding dreigt in 2025 een vicieuze cirkel van afhankelijkheid. Mensen die geen adequate ondersteuning krijgen bij het afbouwen, zoeken vaak hun toevlucht tot online bestellingen, wat kan leiden tot de aanschaf van grotere hoeveelheden en een verergering van het gebruik. Dit zal naar verwachting een groeiend probleem zijn voor zowel patiënten als zorgverleners, die geconfronteerd worden met de moeilijkheden van het herkennen en effectief behandelen van deze verslaving.
4. Wachttijden in de verslavingszorg bereiken nieuwe hoogten in 2025
Voor 2025 wordt voorspeld dat de wachttijden in de verslavingszorg verder zullen oplopen, mede door het aanhoudende personeelstekort en de schaarste aan middelen. Deze ontwikkeling vergroot de druk op zowel zorgverleners als patiënten en vormt naar verwachting een steeds groter probleem.
Daarnaast ziet Afkickkliniekwijzer.nl een groeiend aantal hulpvragen van immigranten en asielzoekers. Veel van hen kampen met trauma’s, psychische klachten of middelenmisbruik, vaak als gevolg van ervaringen in hun land van herkomst, tijdens migratie of in opvangsituaties. Taalbarrières bemoeilijken daarbij vaak een snelle en effectieve hulpverlening, wat de druk op de zorg verder verhoogt. Een extra uitdaging is dat uitgeprocedeerde asielzoekers vaak buiten de reguliere verslavingszorg vallen. Voor hen blijft toegang tot zorg beperkt, wat kan leiden tot een vicieuze cirkel van problematiek. Deze signalen benadrukken de dringende noodzaak van meer toegankelijke en gespecialiseerde ondersteuning binnen de verslavingszorg.
5. Gedragsverslavingen blijven onderbelicht in 2025
In 2025 wordt verwacht dat gedragsverslavingen, zoals online gokken en seks- en pornoverslaving, nog steeds onvoldoende worden erkend en aangepakt door zorgverzekeraars. Deze verslavingen hebben een enorme impact op het dagelijks leven van gebruikers, maar interne behandelingen worden vaak niet vergoed, waardoor veel mensen geen toegang hebben tot de zorg die ze nodig hebben.
Pas wanneer er bijkomende problemen ontstaan, zoals drugsgebruik, wordt vaak pas hulp geboden. Dit zorgt ervoor dat veel gebruikers pas in een vergevorderd stadium van hun verslaving hulp zoeken. Het gebrek aan effectieve maatregelen en structurele ondersteuning zal naar verwachting in 2025 leiden tot een toenemend aantal gevallen van mensen die zich wenden tot risicovolle copingmechanismen, zoals cocaïnegebruik, om de gevolgen van hun gedragsverslaving te verlichten.
Paul Jansen, oprichter van Afkickkliniekwijzer.nl zegt: “In 2025 zullen we een verdere verschuiving zien in verslavingstrends, van de opkomst van nieuwe designerdrugs tot de groeiende toegankelijkheid van verslavende middelen via online kanalen. Deze ontwikkelingen zullen de druk op de verslavingszorg verder vergroten, met oplopende wachttijden en een blijvend personeelstekort als gevolg. Hoewel de nieuwe wetgeving, die het verbieden van hele stoffengroepen beoogt, een positieve stap is, zal deze naar verwachting de opmars van gevaarlijke synthetische middelen zoals 2-MMC en 3-MMC niet volledig stoppen. Criminelen zullen zich snel aanpassen door nieuwe stoffen te ontwikkelen die buiten de wet vallen, waardoor de dreiging voor zowel de zorg als de samenleving helaas blijft bestaan.”
Meer informatie