Zorgpersoneel wijst het werven en vasthouden van medewerkers aan als grootste uitdaging voor de eigen organisatie. Ook ‘medewerkersbetrokkenheid en -tevredenheid’ en ‘veerkracht & burnout’ staan hoog op de prioriteitenlijst. Eén en ander komt naar voren uit een steekproef van Planetree Nederland.
De specialist op het gebied van mensgerichte zorg zette de enquête uit onder bijna 4800 nieuwsbrieflezers van honderden zorgorganisaties in Nederland en België uit alle sectoren van de zorg. De respondenten konden hun voorkeuren kenbaar maken aan de hand van een lijst van veertien onderwerpen, die in meer of mindere mate samenhangen met het Planetree-uitgangspunt van mensgerichte zorg.
Roosters dichtfietsen
Uit de steekproef komt naar voren dat zorgmedewerkers vooral belang hechten aan factoren die nauw samenhangen met de directe arbeidsomstandigheden. Marita Bossers, directeur van Planetree reageert: “We zien in de reacties dat medewerkers vooral vragen om oplossingen op de zeer korte termijn. Roosters worden al tijden dicht gefietst door extra te werken of door inzet van PNIL. Dit trekt zijn wissel op medewerkers zowel mentaal als fysiek.”
Mensgerichtheid extra hard nodig
“De roep om de zorg compleet anders te gaan organiseren is er nog niet”, vervolgt Bossers. “Het lijkt erop dat deze gesprekken nog niet op grote schaal en met betrokkenheid van de medewerkers gevoerd worden. Toch leeft er onder medewerkers een sterk besef dat juist in tijden van krapte mensgerichtheid extra hard nodig is.”
De drie bovengenoemde uitdagingen c.q. pijnpunten op HR-gebied worden in de Planetree-enquête gevolgd door ‘mensgerichte vaardigheden en vakkennis’, ‘leiderschap en ontwikkeling management’ en ‘transitie van zorg’. Onderwerpen die laag scoren zijn ‘concurrentiepositie’ en ‘strategieontwikkeling’.
Deskundig adviesteam
Om de uiteenlopende uitdagingen op het gebied van zorgtransitie en innovatie het hoofd te kunnen bieden, doen zorgorganisaties geregeld een beroep op externe adviseurs. Planetree heeft ook in kaart gebracht wat zorgpersoneel belangrijk vindt bij de keuze van adviseurs, trainers en coaches. Als voornaamste vereisten noemen respondenten een deskundig adviesteam (52,2 procent) en een bewezen aanpak (43,3 procent). Een meertalig aanbod en een mondiale vertegenwoordiging van de externe dienstverlener staan onderaan de lijst met gewenste kwalificaties. Ook de return on investment en naamsbekendheid van de externe partij zijn wat zorgmedewerkers betreft van ondergeschikt belang bij het binnen halen van externe expertise.
Worsteling met werkdruk
In een open veld konden de respondenten eigen suggesties inbrengen. Ze vormen een treffende illustratie van de doorlopende worsteling met de hoge werkdruk. “Momenteel is het zo druk in de zorg en hebben we zo weinig personeel dat we blij zijn dat we de basiszorg kunnen leveren”, aldus een respondent. “Alle extra’s zijn bijna niet haalbaar.”
Een ander zegt behoefte hebben aan “handvatten om bij drukte, hoge werkdruk en onderbezetting toch gericht te blijven op mensgerichte zorg”.
In het verlengde hiervan waarschuwt een collega voor overvoering. “Houd het simpel in uitleg aan de medewerkers: ze zien vaak door de bomen het bos niet meer met alle verschillende programma’s. Maak programma’s en trainingen kort en bondig gezien de drukte op het rooster.”
Communicatie met cliënt en familie
Communicatievaardigheden is een ander punt dat respondenten spontaan noemen. “Leer vooral een goede communicatie richting bewoner, patiënt of cliënt, maar ook richting de mantelzorger of familie. De manier van communiceren (het inlevingsvermogen) is vaak de reden voor een betere en daarmee effectievere samenwerking. Besteed je voldoende energie aan een goede communicatie richting collega’s, familie en bewoner, dan kun je waarschijnlijk minder energie steken in de (na)zorg. Zorg valt of staat vaak met de benadering van iemand.”
Tijdens de Mensgerichte Zorg Conferentie 2023 van Planetree op 11 mei in het Beatrix Theater in Utrecht krijgen zorgmedewerkers volop inspiratie en concrete oplossingen om op een nieuwe manier naar zorg te kijken.
