Wat kunnen we in Nederland leren van Taiwan op het gebied van zorginnovatie? Afgelopen december ging een groep zorgprofessionals naar Taiwan om het antwoord op deze vraag te vinden. Lessen en ervaringen.
Tijdens de negendaagse reis hebben we maar liefst 45 verschillende activiteiten ondernomen, variërend van fietstochten langs de kust tot het bezoeken van een Smart Hospital en de Healthcare Expo Taiwan 2024. Wat ons vooral is opgevallen, zijn de volgende drie belangrijke leerpunten.
1. Verbinding tussen zorgsystemen, overheid en onderwijs
In Taiwan zijn zorgsystemen, de overheid, ouderenzorg en het onderwijs nauw met elkaar verbonden. Dit zorgt ervoor dat beleidsveranderingen snel worden doorgevoerd naar universiteiten, waar nieuw en oud personeel gelijk wordt bijgeschoold. Als je van het ziekenhuis naar een ouderzorginstelling of thuiszorgorganisatie gaat, zie je dat deze systemen naadloos met elkaar verbonden zijn.
2. Oosterse cultuur en de holistische benadering van zorg
De oosterse cultuur speelt een grote rol in de manier waarop zorg in Taiwan wordt benaderd. Er is een sterke nadruk op het samen oplossen van problemen met familie als fundament. Deze cultuur heeft, ondanks de verschuivingen in de nieuwe generatie, geleid tot een holistische visie op zorg. De focus ligt niet alleen naar op het behandelen van ziektes, maar ook op de bredere context van het leven, inclusief mentale en sociale factoren. Dit is een aanpak die we als Nederland wellicht kunnen omarmen, vooral met het oog op langer thuis wonen en meer preventie.
3. Technologie voor de hele samenleving
Taiwan is een pionier op het gebied van geavanceerde technologieën zoals 3D-printers voor longen, DNA-aanpassingen om ziektes van binnenuit te bestrijden, exoskeletten en robots die medicijnen rondbrengen op een zorgafdeling of bloedbuisjes automatisch transporteren naar de juiste lab-apparatuur. De technologie wordt niet alleen gebruikt om medische aandoeningen aan te pakken, maar ook om de samenleving als geheel te ondersteunen. Sowieso wordt technologie er eerder en ruimhartig omarmd, zonder dat het menselijk aspect verloren gaat. Dit biedt kansen voor Nederland om technologie op een breder scala in te zetten, zowel in de zorg als in het zorg-onderwijs.
Deelnemers aan het woord
Patrick Nohl, COO & CCO Innovamotor:
“Wat mij vooral is opgevallen, is hoe geïntegreerd technologie is in het dagelijks leven in Taiwan. Van hotelkamers met de nieuwste technologie tot innovaties die het leven gemakkelijker maken. Het tempo van innovatie in de samenleving is verbluffend, en het lijkt alsof alles tot in de puntjes geregeld is. Wat betreft de zorginstituten zag ik dat de focus meer ligt op het simpelweg doen wat nodig is en het maken van verschil in de samenleving. Dit geeft hoop, vooral in de context van vergrijzing, hoewel het moeilijk is te zeggen of ze ‘winnen’ van de vergrijzing. Wat wel opvalt, is dat ze sneller collectief meegroeien dan wij in Nederland.”
Joris Jaspers, Hoofd Innovatie Medische Technologie en Associate professor UMC Utrecht:
“Ik werk al ruim 25 jaar in academische ziekenhuizen en kwam maar af en toe in contact met innovatie collegae van de care kant. Daarom was het voor mij heel leerzaam om een week op te trekken met collegae uit de care-sector en in Taiwan naast ziekenhuizen ook zorginstellingen te bezoeken. We kunnen ook in Nederland nog veel van elkaar leren en nadrukkelijker samenwerken.”
Renske de Ruiter, informatiemanager Coördinerend Verpleegkundige divisie Verzorgd Wonen Axioncontinu:
“De technologische ontwikkelingen in smarthospitals gaven een inspirerende blik op de toekomst. Innovatie kan de zorg versterken zonder het menselijke aspect te verliezen. Ik heb in Taiwan gezien hoe technologie en zorg hand in hand kunnen gaan, iets waar Nederland nog veel uit kan halen. Toch besefte ik dat niet de technologie me het meest heeft geraakt, maar de vitaliteit van ouderen in Taiwan. In parken zag ik mensen samen sporten en dansen op muziek. Misschien wel de kern: want gaat zorg niet juist over vitaal zijn en blijven? Over samen leven en werken aan wat wij zorg noemen – en wat wij gewoon leven vinden?
Voor Nederland zie ik kansen in het verder ontwikkelen van digitale zorg, vooral in de wijk. Denk aan digitale zorgteams, beeldzorg en telemonitoring, zodat patiënten sneller naar huis kunnen met revalidatiezorg op afstand. Maar innovatie zit niet alleen in technologie; het zit ook in hoe we onze samenleving inrichten. Wat we nu al kunnen: ruimtes openstellen, studenten betrekken en samenwerking stimuleren. Hoe creëren we plekken waar mensen elkaar ontmoeten en samen vitaal blijven? Hoe zorgen we ervoor dat technologie ondersteunend is aan wat echt telt? Door verbindingen te leggen en te experimenteren, kunnen we de zorg van morgen vormgeven.
Patricia Luiten-Smits, verpleegkundige en innovatie-ambassadeur bij Careyn:
“Ik ging vooral op zoek naar eenvoudig inzetbare technologieën voor het welzijn van de cliënten en de medewerkers. En heb volop technologie gezien, maar die is nog niet inzetbaar in de zorg, bijvoorbeeld omdat de software niet in de goede taal beschikbaar was, óf omdat er nog geen medische licentie was. Waar de meerwaarde van het bezoek aan Taiwan voor mij vooral inzat, zijn de eerder genoemde leerpunten en het leren van mijn medereizigers.”
