Zorgbestuurder, arts en voormalig topsporter Thea Sijbesma gelooft er heilig in. “We moeten de richting van leefstijlgeneeskunde op, want de zorg wordt onbetaalbaar.” De St. Anna Zorggroep neemt het voortouw door grote ambities op dat gebied waar te maken.
“Leefstijl en preventie is een leidend principe in onze organisatie”, zegt Thea Sijbesma, bestuurder van de St. Anna Zorggroep, orthopeed én voormalig triatleet en duatleet. “We hebben die aandachtsgebieden dan ook expliciet opgenomen in ons Strategisch Kader 2021-2024. Het is niet zomaar een loze kreet; we geven er op verschillende manieren invulling aan.”
Leefstijl implementeren
Zo wordt de factor ‘leefstijl’ bij elk nieuw initiatief rondom een bepaalde aandoening zichtbaar en meetbaar geïmplementeerd in de behandeling. Sijbesma illustreert dat met een voorbeeld. “Patiënten die met artrose naar ons Centrum voor Sport en Bewegen komen, hebben lang niet altijd een operatie nodig. Een betere leefstijl helpt vaak ook. Zijn er op dat gebied verbeterpunten, dan verwijzen we de patiënt voor advies en ondersteuning naar de eerste lijn of naar ons eigen Centrum voor Leefstijlgeneeskunde.”
Centrum voor Leefstijlgeneeskunde
De St. Anna Zorggroep opende dit centrum in 2020. Patiënten werken er onder begeleiding van een coach en/of sportarts aan een gezondere leefstijl. Het Centrum voor Leefstijlgeneeskunde is een initiatief van sportarts Hans van Kuijk. Samen met huisarts Norbert van den Hurk startte hij in 2016 het project GezondDorp: een real life evidence project in het Brabantse dorp Leende. Het doel: met een betere leefstijl samen gezonder worden.
Effect van betere leefstijl
“Een fantastisch initiatief dat we in het ziekenhuis verder hebben ontwikkeld tot het Centrum voor Leefstijlgeneeskunde”, aldus Sijbesma. “We zijn het centrum gestart als een soort proeftuin: we onderzoeken het effect van een betere leefstijl en bekijken hoe we onze ervaringen kunnen implementeren in de reguliere zorg.”
Samenwerking met huisartsen
Het Centrum voor Leefstijlgeneeskunde is er voor mensen die extra begeleiding nodig hebben bij het verbeteren van hun leefstijl. Sijbesma: “Vaak zijn dat patiënten met een chronische ziekte, zoals diabetes of hart- en vaatziekten. Zij hebben een verwijzing nodig van hun specialist of huisarts. Een goede samenwerking met de huisartsen in de omgeving is dan ook heel belangrijk.”
Medicatie afbouwen
Een vitaliteitscoach brengt via een uitgebreide intake de situatie van de patiënt in kaart. Dat gebeurt op basis van twee concepten: Positieve Gezondheid en de zes onderdelen van het Leefstijlroer van Vereniging Arts en Leefstijl: voeding, beweging, slaap, zingeving, sociaal functioneren en ontspanning. Zo wordt duidelijk op welke terreinen iemand winst kan behalen. De speciaal hiervoor ontwikkelde Patient Journey App geeft de patiënten extra handvatten en informatie.
“De eerste resultaten zijn positief”, meldt Sijbesma. “Vooral mensen met diabetes blijken hun medicatie al snel te kunnen afbouwen. Zijn ze eenmaal op de goede weg, dan verwijzen we patiënten terug naar de eerste lijn.”
Leefstijlverbetering voor personeel
Bij de aandacht voor een gezonde leefstijl wordt ook het personeel van de St. Anna Zorggroep niet vergeten. Medewerkers deden mee aan een pilot voor leefstijlverbetering. Zij zijn daarmee de ambassadeurs die bij hun collega’s een gezonde leefstijl promoten. In deze pilot werkte de St. Anna Zorggroep samen met Ancora Health.
Fit en inzetbaar
Volgens Sijbesma zijn er meerdere redenen om ook de leefstijl van medewerkers tot een speerpunt te maken. “Wij willen dat een gezonde leefstijl in het dna van onze organisatie zit. Dat lukt alleen als de medewerkers zelf de voordelen ervaren. Dan pas raken ze overtuigd van het belang. Daarnaast hebben we te maken met groeiende tekorten aan personeel in de zorg. Het is belangrijk dat de huidige medewerkers fit en inzetbaar blijven. Door actief in te zetten op de gezondheid van onze medewerkers, geven we bovendien invulling aan goed werkgeverschap.”
Regie over gezondheid
“Ik geloof er heilig in dat we de richting van leefstijlgeneeskunde op moeten, want de zorg wordt onbetaalbaar. Het is ongelofelijk moeilijk de leefstijl van mensen met een chronische aandoening te veranderen, dus we zullen nooit honderd procent van de patiënten bereiken. Maar als het bij 10 of 20 procent wél lukt, hebben we al een mega-verandering teweeggebracht. Dan krijgen heel veel patiënten via een betere leefstijl weer de regie over hun gezondheid.”
Financiering
Sijbesma besluit: “Veel aandoeningen, denk aan diabetes, hartfalen en COPD, zijn gerelateerd aan een ongezonde leefstijl. De zorg heeft tot nu toe te weinig aandacht gehad voor preventie. Dat heeft ook te maken met de financiering. Wat wij doen, wordt niet gefinancierd, al zijn de zorgverzekeraars enthousiast. Ik hoop dat initiatieven als de onze in de toekomst financieel beloond worden. Zo wordt het voor zorgorganisaties aantrekkelijker om leefstijl verder te implementeren in hun beleid.”
