Donderdag 19 december debatteert de Tweede Kamer over het arbeidsmarktbeleid in de zorg. En dat is broodnodig, want de sector staat onder druk. Met een huidig tekort van 43.000 zorgmedewerkers en een voorspeld tekort van 190.000 in 2035, is de situatie op zijn zachtst gezegd nijpend. Het is duidelijk dat we als samenleving aan zet zijn om de zorg toegankelijk te houden. Gelukkig zijn er oplossingen in zicht die met grote en kleine impact hun bijdrage leveren.

Veel zorgorganisaties werken al aan slimme manieren om zorg te verlenen met minder handen. Denk aan technologie die administratieve lasten verlicht of innovaties die mensen meer zelfredzaam maken. Als zorgverzekeraar ondersteunen wij dit en zetten we in op het verspreiden van deze goede voorbeelden. Want de kracht zit in het overnemen van goede ideeën die al werken, zodat het wiel niet opnieuw uitgevonden hoeft te worden.

Het werk aantrekkelijker maken

Zorgprofessionals kiezen hun vak vanuit een passie, maar worstelen vaak met hoge werkdruk, inflexibele roosters en een gebrek aan waardering. Hoe wordt de zorg weer aantrekkelijk om in te (blijven) werken? Een paar voorbeelden van initiatieven die nú al een verschil maken:

• Bij zorgorganisatie Thebe is men slimmer gaan roosteren voor meer uren. Er is een simpele, maar impactvolle stap gezet: medewerkers worden actief betrokken bij het maken van roosters. Dit leidt tot contractuitbreiding en levert jaarlijks maar liefst 1.130 fte extra op.
• Bij Sensire gingen ze van routes naar diensten. Wijkverpleegkundige teams ruilden de traditionele ‘routes’ in voor diensten van twee uur. Dit zorgt voor meer flexibiliteit, minder stress én meer uren zorg. En bijkomend voordeel: maandelijks komt er zo 5,4 fte extra capaciteit bij.
• Projecten zoals [Ont]regel de Zorg pakken de administratieve druk Minder papierwerk betekent meer tijd voor échte zorg.

Technologie als bondgenoot

Niet alleen slimme processen, maar ook technologische innovaties zorgen voor lucht in de zorg. Ze besparen tijd, verminderen de werkdruk en geven zorgverleners de ruimte om zich te focussen op waar ze goed in zijn: zorg bieden.

• Bij Buurtzorg besparen medewerkers tot 10 procent van hun tijd dankzij spraakgestuurd rapporteren. Deze technologie reduceert de administratieve lasten doordat spreken sneller gaat dan typen. Bovendien is er meer focus op de cliënten: er wordt niet langer over, maar met de cliënt gesproken. Inmiddels lopen er ook pilots in de GGZ en de huisartsenzorg.
• Via medische servicecentra, zoals bij Zorg bij Jou, vindt Telemonitoring plaats.  Patiënten kunnen thuis worden gemonitord. Denk aan mensen met hartklachten of COPD. Dit scheelt ziekenhuisbezoeken en kan landelijk zo’n 7.000 fte vrijspelen in de medisch specialistische zorg.
• In het Albert Schweitzer Ziekenhuis rijdt robot Robin rond, een transportrobot die materiaal naar het laboratorium vervoert. Dit bespaart verpleegkundigen per maand 0,5 fte per afdeling.

Zelfredzaamheid en veerkracht

Een ander belangrijk ingrediënt voor toekomstbestendige zorg is zelfredzaamheid en veerkracht. Door mensen in staat te stellen meer zelf te doen, behouden zij langer de eigen regie én voorkomen we dat de zorg overloopt. Een paar voorbeelden:

• Met de Oogdruppelbril ingezet door onder andere Thebe, kunnen mensen zelf hun ogen druppelen. Alleen in de regio Tilburg bespaart dit al dagelijks 120 uur specialistische wijkverpleging. Dat zijn vijftien edewerkers die elders ingezet worden.
• Bij het MUMC+ leren patiënten en mantelzorgers zelf injecteren. Dit reduceert de inzet van wijkverpleging met 43 procent.

Anders kijken naar de zorg

Bij VGZ geloven we dat innovatie, samenwerking en meer eigen regie/inzet, de sleutels zijn om het personeelstekort in de zorg aan te pakken. De zorgsector heeft de kracht om te vernieuwen. Op de korte termijn kunnen deze voorbeelden impact maken als ze op meer plekken in Nederland worden overgenomen. Op langere termijn is het belangrijk dat we anders gaan kijken naar zorg. En meer verantwoordelijkheid nemen voor onze eigen gezondheid en die van onze naasten. Het debat op 19 december biedt een kans om te kijken naar de oplossingen.

Corinne Tutein Nolthenius is Directeur Zorginkoop & Innovatie bij Coöperatie VGZ