Hoe maak je als ziekenhuis je palliatieve zorg goed zichtbaar? Door op je website ruim aandacht te besteden aan het transmuraal Palliatief Advies Team (tPAT), luidt het antwoord dat het Amphia Ziekenhuis in Breda vond.
“Eigen aan palliatieve zorgverlening is dat het een heel brede tak van sport is in de gezondheidszorg”, zegt verpleegkundig consulent Angelique To-Baert van het tPAT. “De palliatieve radiotherapie van de radioloog valt eronder, maar dat geldt ook voor het gesprek dat een geestelijk verzorger voert met een ongeneeslijk zieke patiënt. Daarnaast geldt dat palliatieve zorg zich niet op één doelgroep richt. Palliatieve zorg is er immers voor mensen met COPD en uitgezaaide kanker, maar ook voor mensen met dementie of hartfalen.”
Palliatief Advies Team
Bij de inrichting van de nieuwe website van het Amphia Ziekenhuis stuitte de communicatie-afdeling daardoor op een uniek vraagstuk, geeft Sylvia Verkaart aan. Zij is businesspartner communicatie van het ziekenhuis. “De indeling van de site is dusdanig dat alle afdelingen, specialismen en behandelingen er een eigen plek hebben. Palliatieve zorg heeft echter geen eigen afdeling, is geen erkend medisch specialisme en is ook geen specifieke behandeling. Dat zorgde ervoor dat we ons moesten buigen over de vraag waar we de informatie over palliatieve zorg zouden plaatsen op de website. Uiteindelijk hebben we ervoor gekozen de informatie een eigen pagina te geven, met een verwijzing vanuit de websitepagina over de afdeling Oncologie. Niet omdat palliatieve zorg alleen verleend wordt aan oncologische patiënten, maar omdat het vooralsnog wel de belangrijkste doelgroep van ons Palliatief Advies Team blijkt te zijn.”
Palliatieve sedatie
Artsen en verpleegkundigen van binnen en buiten het ziekenhuis kunnen het adviesteam voor een consult inroepen als zij in de behandeling of begeleiding van een ongeneeslijk zieke patiënt voor vragen komen te staan. “We hebben in dit jaar tot nu toe zo’n 120 vragen gekregen, de meerderheid komt inderdaad uit de oncologische hoek”, zegt To-Baert. “Het is dus wel logisch om ons werk, als het dan toch onder een bepaalde afdeling moet worden geplaatst, onder de afdeling oncologie te scharen.”
Vragen die het Adviesteam krijgt, hebben een gevarieerde achtergrond. Het gros van de vragen betreft medische vragen, bijvoorbeeld over pijnbestrijding, de behandeling van benauwdheid of palliatieve sedatie. Maar er komen ook veel vragen over de begeleiding van patiënten (of hun naasten) aan de orde.
Transmuraal team
Alle ziekenhuizen in Nederland hebben een palliatief adviesteam. De meeste zijn de afgelopen jaren onder druk van zorgverzekeraars opgericht. Die wilden sinds 2017 alleen nog zaken doen met ziekenhuizen die een palliatieteam hadden of een dergelijk team aan het oprichten waren. Naast deze ziekenhuisteams bestaan er enkele tientallen palliatieteams die in de eerstelijnszorg gefundeerd zijn.
Hoewel er soms overeenkomst zit in de bemensing van de teams, staan zij in organisatorische zin los van elkaar. Ook wat doelgroep betreft, zijn het twee gescheiden werelden. Ziekenhuisteams zijn er voor het ziekenhuispersoneel, eerstelijns teams zijn er voor huisartsen en wijkverpleegkundigen uit de eerste lijn.
Behoorlijk uniek aan het tPAT van het Amphia Ziekenhuis, is dat het een transmuraal team is. Het team krijgt niet alleen vragen vanuit het ziekenhuis óf de eerste lijn, zoals bij de meeste palliatieteams, maar uit de gehele sector. “Het team is daar ook een afspiegeling van”, zegt To-Baert. “Er zitten niet alleen zorgprofessionals uit het ziekenhuis in het team, maar ook in palliatieve zorg gespecialiseerde huisartsen en specialisten ouderengeneeskunde.”
Waar het consult ook vandaan komt, de werkwijze is telkens dezelfde. To-Baert of haar collega Robin Staal krijgen de consultvraag als eerste te horen. Om een advies te geven, kunnen ze indien noodzakelijk terugvallen op een brede verzameling deskundigen. In het tPAT zitten diverse medisch specialisten, zoals een oncoloog, hematoloog, longarts, anesthesist en geriater. In een zogeheten ‘tweede schil’ zijn onder meer een geestelijk verzorger, psychiater en apotheker beschikbaar. Binnen 24 uur krijgt de consultvrager een uitgebreid advies. Daarmee kan hij/zij de kwaliteit van de te leveren patiëntenzorg verhogen.
Scholing voor oncologieverpleegkundigen
Het team in het Amphia Ziekenhuis bestaat ruim drie jaar. “Het heeft duidelijk tijd nodig om ons bestaan tussen de oren van de zorgprofessionals te krijgen”, zegt To-Baert. “Dat horen we ook van teams uit andere ziekenhuizen.” Daarom is het des te belangrijker dat je voortdurend zichtbaar bent, geeft Verkaart aan. “Dat het team een prominente plek op de website heeft is mooi, maar dat is natuurlijk niet genoeg. Er is daarom ook op tal van andere plekken aandacht voor het team. In diverse regionale nieuwsbrieven bijvoorbeeld, maar ook op het intranet en in sociale media.”
Het team zelf draagt ook de nodige steentjes bij aan een bredere bekendheid. De teamleden verzorgen scholingen voor diverse groepen zorgprofessionals, zoals arts-assistenten en oncologieverpleegkundigen. Ook alle nieuwe medewerkers van het ziekenhuis krijgen informatie over het bestaan van het team.
Palliatieve polikliniek
Een forse uitbreiding van de ‘palliatieve informatie’ op de website ligt in het verschiet. Sinds kort is het team met een palliatieve polikliniek gestart. Zorgprofessionals kunnen hun patiënten ernaar verwijzen als zij bijvoorbeeld extra informatie over palliatieve sedatie of vroegtijdige zorgplanning willen. De beschikbaarheid van de poli komt straks bij de informatie over het tPAT op de ziekenhuiswebsite te staan.
Daarnaast komt er een filmpje bij. To-Baert is in samenwerking met haar collega’s de laatste hand aan het leggen aan een wachtkamerfilmpje over palliatieve zorg. Behalve in wachtkamers van diverse ziekenhuisafdelingen zal deze ook op de website te zien zijn. To-Baert: “Zo blijven we werken aan een grotere bekendheid van palliatieve zorg in het algemeen en ons aanbod vanuit het ziekenhuis in het bijzonder.”
Meer palliatieve zorg op Dutch Health Hub
- Sander de Hosson blijft vechten voor palliatieve zorg
- Palliatieve zorg verdient podium
- Palliatieve zorg: weerstand tegen technologie verdwijnt
