Voor gegevensuitwisseling zijn meer goede API’s nodig. Spelregels zijn hard nodig, net als harmonisatie, herbruikbaarheid en betere vindbaarheid. Deze zomer komt Nictiz dus met een API-strategie voor de zorg.
API staat voor Application Programming Interface. Het zijn technische bouwstenen die communicatie tussen applicaties mogelijk maken. Digitale stekkerdozen om data en functionaliteiten aan te bieden van aanbieder (server) naar klant (cliënt).
Te veel verschillende API’s
Gerda Meijboom is informatiearchitect bij Nictiz. Met zorgaanbieders, verzekeraars, VWS en 
tech-bedrijven werkt ze aan een API-strategie. “Ook in de zorg ontsluiten we al veel data via API’s. Denk aan de persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) of het elektronische patiëntendossier (EPD). Daarin komt informatie uit verschillende bronnen bij elkaar en wordt deze via één informatiesysteem toegankelijk gemaakt. Het probleem is dat API’s te veel van elkaar verschillen. Er zijn geen technische spelregels, waardoor je bijvoorbeeld voor dezelfde functionaliteit alsnog een nieuwe API moet schrijven.”
API-strategie
In 2020 schreef Meijboom met Nictiz-collega Jaco van Duivenboden een verkennend rapport met als titel Nut en noodzaak van API’s in de zorg. Ze realiseerden zich dat het goed zou zijn om een API-strategie te ontwikkelen. “Wij zagen een behoefte aan meer eenduidigheid en afstemming. Functioneel is die er steeds vaker wel, maar technisch dus niet.”
Naar aanleiding van Kamervragen over de Wet Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg (Wegiz) raakte ook VWS geïnteresseerd. Het ministerie vroeg Nictiz om advies, wat resulteerde in het schrijven van de API-strategie die medio 2022 verschijnt. Die moet naast spelregels voor API’s ook inzicht geven in de vraag hoe Wegiz, API’s en zorginformatiebouwstenen (zibs) zich tot elkaar verhouden.
Spelregels
Meijboom en haar collega’s zitten met alle betrokken partijen aan tafel om tot nieuwe spelregels rond API’s te komen. Ondanks soms wisselende belangen vindt Meijboom dat ze er goed uitkomen. “Het gaat om vragen als ‘welke eisen moeten we aan API’s stellen?’, ‘hoe toetsen we API’s?’, en ‘kunnen we afspraken maken over documentatie, testen, lifecycle en security en API’s beter vindbaar maken?’ Voor softwareleveranciers is dat best spannend. Krijgen zij minder vrijheid of nemen de mogelijkheden voor duurzamere innovatie juist toe? Maar we weten allemaal dat het veld op afspraken om de kwaliteit te verbeteren zit te wachten.”
API-bibliotheek
Als onderdeel van de API-strategie wordt ondertussen ook hard gewerkt aan een API-bibliotheek. Die is dankzij API-ontwikkelaars, softwareleveranciers maar ook zorginstellingen zelf, al aardig gevuld met API’s die aan de nieuwe richtlijnen voldoen.
Meijboom: “Met de API-bibliotheek, je zou het ook een catalogus kunnen noemen, willen we de vindbaarheid van API’s vergroten. Je hoeft geen nieuwe API te ontwikkelen als die al bestaat en aan de afgesproken eisen voldoet.”
Geen verplichtingen
Meijboom legt uit dat Nictiz een adviesorgaan is en geen verplichtingen kan opleggen. “We hebben in Nederland een heel divers zorglandschap, een combinatie van publieke en private partijen. Je moet het gezamenlijk regelen. Het zou mooi zijn als het veld hier ook onderling afspraken over maakt. Zorgaanbieders kunnen bijvoorbeeld in hun inkoopvoorwaarden opnemen dat applicaties aan de API-strategie moeten voldoen.”
Het lijkt haar niet verstandig om een al te strak stramien rond API’s te forceren. Dat zou innovatie kunnen verstikken. Er komen dus richtlijnen, maar er blijft wel ruimte voor flexibiliteit.
Goede zorgverlening
Meijboom hoopt dat veel partijen aan de API-strategie gaan meedoen. Ze heeft vertrouwen in het draagvlak omdat een groot aantal organisaties en bedrijven heeft meegedacht. Hiermee komt meer informatie beschikbaar voor goede zorgverlening.
Bovendien zullen IT’ers merken dat het dankzij de API-strategie straks makkelijker wordt om nieuwe cases te ontwikkelen en aan te sluiten. En in de API-bibliotheek API’s te vinden die geschikt zijn voor hergebruik.
Informatiebehoefte groeit
De informatiebehoefte in de zorg wordt in de komende jaren alleen maar groter. Zorgorganisaties werken steeds intensiever samen in ketenzorg en netwerkzorg. Patiënten zullen vaker met hun zorgverlener communiceren via apps of hun gezondheid thuis in een app monitoren.
“Er komen steeds meer informatievragen en gegevensuitwisselingen. Die ontwikkeling gaat heel hard”, concludeert Meijboom. “Om dat proces te ondersteunen worden waardevolle API’s nog belangrijker. De API-strategie zal denk ik in een grote behoefte aan kwaliteit en transparantie voorzien.”
