Een landelijk platform voor data-uitwisseling is cruciaal voor verdere digitalisering van de zorg. Dat betoogt bestuursvoorzitter Stefan Kroese van Noordwest Ziekenhuisgroep. “We kunnen briljante dingen verzinnen met data, maar als de infrastructuur er niet is stopt het hele verhaal”, stelt Kroese, tevens voorzitter van ziekenhuisinnovatienetwerk mProve.
“Wat ons betreft is CumuluZ een conditio sine qua non. Wij willen vanuit mProve als onderdeel van de Cumuluz-coalitie ons uiterste best doen om het daadwerkelijk in de lucht te krijgen.”
Van not invented here naar proudly mProved from. Onder dit Engelse motto proberen de zeven mProve-ziekenhuizen vaart te zetten achter de gezamenlijke opschaling van digitale zorg. Die digitaliseringsslag is volgens Kroese hard nodig. “We hebben tijdens corona allemaal gemerkt hoe naar schaarste in de zorg is. Dat was een acute crisis. Het personeelsprobleem is een sluipende crisis.”
“Veel mensen beseffen nog niet helemaal wat ons te wachten staat, maar er komt een megagolf op ons af. De uitdaging is om meer patiënten te behandelen met hetzelfde of zelfs een kleiner arbeidsaanbod. Digitalisering zou moeten opleveren dat één professional veel meer patiënten kan helpen. Dus een verpleegkundige die via thuismonitoring honderd patiënten in de gaten kan houden, is dat een zinnige investering.”
Leuker werk
Digitalisering kan volgens Kroese niet alleen bijdragen aan hogere arbeidsproductiviteit, maar ook het werk in de zorg aantrekkelijker maken. “Wij denken dat de zorg beter, slimmer en leuker kan en moet. Betere zorg is de drive van alle zorgprofessionals. Ze zijn bewust de zorg in gegaan, hebben passie voor dat vak. Daarom is het onze opdracht om dat werk leuker te maken, dus minder tijd voor administratieve taken en meer tijd voor patiëntenzorg. Dat betekent stoppen met onzinnige administratie en het robotiseren dan wel digitaliseren van repeterende werkzaamheden.”
Zorgtransformatie
In het kader van de zorgtransformatie zijn de mProve-ziekenhuizen voornemens om de komende tijd honderd zorgprocessen te verbeteren. “De rode draad is dat het allemaal aandoeningen zijn met een hoge ziektelast of hoog verbruik van middelen. Op die manier kunnen we de stijging van de zorgvraag maximaal afremmen. Daarnaast zoeken we naar aansluiting bij de intrinsieke professionele motivatie. We geloven in het bottom up ophalen van wat er beter kan.”
Eigen dataplatform
Het verbeteroffensief kent een sterke digitale component. Om de resultaten goed te kunnen valideren, heeft mProve onder de naam mPlify een eigen dataplatform in het leven geroepen. “Het is een dataplatform waarmee we AVG-proof op basis van specifieke vragen data voor een aandoening kunnen vergelijken”, verduidelijkt Kroese.
“Het is dus niet zo dat alle data van de zeven ziekenhuizen in één bak is gestopt. Het is echt een extractie uit de EPD’s van data over de aandoeningen die horen bij een specifiek verbetertraject. Daar maken we rapportage van, die onze zorgprofessionals vervolgens met elkaar bespreken. Zo signaleren we kansen voor zorgverbetering en meer passende zorg die we samen oppakken.”
Standaardisering
Digitaliseren betekent in essentie zoeken naar de gemeenschappelijke kenmerken. Hoe verhoudt het zoeken naar de grootste gemene deler zich tot zaken als professionele autonomie en de eigenaardigheden van ieders adherentie-gebied? “Je moet in de zeven ziekenhuizen je data uniform registreren, anders krijg je onvergelijkbare eenheden”, reageert Kroese.
“Als je een technische infrastructuur gaat inrichten, zal er altijd een sterke mate van standaardisering in moeten zitten. Maar je moet wel beseffen dat een ziekenhuis geen autofabriek is. Regio’s zijn nu eenmaal verschillend. Er moet ruimte zijn om dat wat je leert van een ander te vertalen naar de eigen lokale of regionale context. We zoeken actief naar het benutten van slim bedachte oplossingen, maar niet alles wordt op exact dezelfde manier gekopieerd.”
Praktijkvariatie
De datagedreven aanpak van mProve betekent dat de aangesloten ziekenhuizen meer dan voorheen in elkaars keuken kunnen kijken. Zodoende komt er ook beter zicht op verschillen in behandeluitkomsten. Voor zorgvragers is deze praktijkvariatie nog lang niet altijd inzichtelijk. Moeten zij kunnen meekijken?
“Wij zijn vóór transparantie, maar mét uitleg”, antwoordt Kroese. “Uiteindelijk doe je het voor de patiënt, dus daar moet het merkbaar en meetbaar beter worden. Vandaar dat we ook patient reported outcomes (PROMs) en experiences (PREMs) meenemen. Maar het is wel van belang dat de zorgprofessional er in de spreekkamer duiding bij levert. Ik zeg niet: we zullen nooit data extern publiceren. Maar het zo de wereld in slingeren en iedereen zelf conclusies laten trekken, is te kort door de bocht. Je wilt daar juist het gesprek over voeren zodat je beter samen kunt beslissen.”
Thuismonitoring
‘Samen’ is wat Kroese betreft het sleutelwoord voor verdere digitalisering op landelijk niveau. “Als je zegt: wij doen niet aan not invented here, dan is het logisch dat je met andere partijen samenwerkt. We verkennen nu samenwerking met Santeon op het gebied van thuismonitoring, waar alle twee heil in zien. En we zitten met samen met NFU en Santeon in de CumuluZ-coalitie. Wat ons betreft is CumuluZ een conditio sine qua non. We kunnen briljante dingen verzinnen die je met data zou kunnen doen, maar als de infrastructuur er niet is stopt het hele verhaal meteen. Wij willen als onderdeel van de coalitie ons uiterste best doen om het daadwerkelijk in de lucht te krijgen.”
Bekostiging
Adequate financiering is in dit opzicht onontbeerlijk. Een flinke uitdaging, aangezien er een stevig prijskaartje aan digitalisering hangt en de marges in de ziekenhuis minimaal zijn. Kan de sector de digitale opdracht financieel aan? “De komende vier jaar wel want dan is er transformatiegeld”, stelt Kroese.
“Die vier jaar moeten we ook benutten om naar een andere manier van bekostiging te gaan kijken. Misschien moeten we de verschillende typen zorg op verschillende manieren gaan bekostigen. Als we nutsvoorzieningen willen hebben, dan moet dat publiek betaald worden. Als we beschikbaarheidsfuncties willen, zoals acute zorg, dan moeten daar beschikbaarheidsbudgetten voor komen.”
Toch is digitalisering wat Kroese betreft niet louter een kwestie van harde factoren als technologie en geld. “Met mProve mikken we op dit moment niet zozeer op de techniek, maar we investeren vooral in kennis en expertise om datagedreven te kunnen werken.”
Databeschikbaarheid is één van de centrale thema’s tijdens Zorg & ict 2024. Het grootste health tech event van Nederland wordt van 9 tot en met 11 april gehouden in Jaarbeurs in Utrecht.
