Bijna vier miljard dollar heeft tech-gigant Amazon over voor de overname van eerstelijns zorgaanbieder One Medical. Als de deal wordt goedgekeurd door de Amerikaanse mededingingsautoriteit, neemt Amazon een flinke voorsprong op de andere Big Tech-bedrijven met zorgambities. Daarmee groeit ook de bezorgdheid over de privacy van patiënten.
Met de overname zou Amazon voor het eerst een directe ingang krijgen in de zorgverlening. Bij One Medical zijn zo’n 400.000 mensen en 6.000 werkgevers aangesloten. Met een eigen app, die de gebruiker direct toegang geeft tot zijn eigen gezondheidsdossier, bestrijkt One Medical de hele VS. Daarnaast telt de eerstelijns aanbieder zo’n tweehonderd fysieke steunpunten.
Verliefd op de dokter
Geheel naar Amerikaans gebruik heeft One Medical goed nagedacht over de belofte aan de klant. Die moet door een mensgericht maar technologisch gedreven zorgaanbod ‘verliefd worden op de dokter’. Deze belofte paart One Medical aan een uitgesproken groeiambitie. Vorig jaar nam het bedrijf Iora Health over, waardoor het zijn positie in de collectief gefinancierde Medicare-markt verstevigde.
Overnamepad
Ook Amazon is binnen de zorgsector al langere tijd op overnamepad. In 2018 kocht Amazon voor ruim 750 miljoen dollar online apotheker PillPack, om deze vervolgens om te dopen tot Amazon Pharmacy. Daarnaast werd med tech start up Health Navigator aangekocht. Dit telezorg-initiatief vormt het hart van Amazon Care. Deze zorgdienst wordt door verschillende bedrijven, waaronder Hilton, aan het eigen personeel aangeboden.
Mislukt avontuur
Daarnaast biedt de cloud computing-tak van Amazon allerlei diensten en producten aan speciaal gericht op de zorg. Ook probeerde Amazon enkele jaren geleden samen met JPMorgan Chase en Berkshire Hathaway een eigen health system op poten te zetten. Dit mislukte avontuur heeft het enthousiasme voor de zorg niet kunnen bekoelen. “De zorg staat bij ons hoog op de lijst van ervaringen die hard aan herontwerp toe zijn”, aldus topman Neil Lindsay van Amazon Health Services, in een toelichting op de overname van One Medical.
Betere zorgervaring
“Wachtlijsten, een afspraak maken, vrij moeten nemen voor een consult, naar de kliniek rijden om vervolgens een parkeerplek te moeten zoeken, weer wachten op een overwerkte dokter… wij zien enorm veel mogelijkheden voor verbetering”, verduidelijkt Lindsay. “Wij willen één van die bedrijven zijn die de komende jaren de zorgervaring drastisch gaat verbeteren. Samen met One Medical kunnen we dat daadwerkelijk doen.”
“Toegankelijk, betaalbaar en aangenaam, zo zou de zorg moeten zijn”, zegt CEO Dan Rubin van One Medical. “Wij kijken er naar uit om samen met Amazon het bereik en de kwaliteit van de zorg te vergroten.”
Machtsgreep
Zorgjournalist Erin Brodwin betwijfelt of deze ambitie uit de verf zal komen. “Als je bedenkt dat het ledenbestand van One Medical vooral uit mensen bestaat die redelijk goed af zijn, zie ik niet dat deze deal iets gaat betekenen voor gelijkheid en toegankelijkheid van de zorg”, aldus Brodwin op PBS News.
De overname betekent volgens Brodwin vooral een machtsgreep van Amazon op de zorgmarkt. “Met deze overname zet Amazon de zorgambities in de turbostand. Amazon neemt zo een enorme voorsprong op de andere Big Tech-bedrijven die hun oog op de zorg hebben laten vallen. Waar het uiteindelijk natuurlijk om draait is een markt ter waarde van vier biljoen dollar.”
Bescherming persoonsgegevens
Critici waarschuwen dat Amazon met de overname wel heel dicht bij de individuele gezondheidsdata van burgers komt. Volgens Amazon is er geen reden tot zorg. Gezondheidsdata zijn in de VS wettelijk beschermd onder de zogeheten Health Insurance Portability and Accountability Act (HIPAA). “In lijn met HIPAA hanteren zowel One Medical als Amazon strikte regels voor de bescherming van de privacy van klanten”, aldus woordvoerder Angie Quennell. Op de vraag of Amazon van plan is One Medical in één van eigen zorgplatforms te integreren wilde ze in de Amerikaanse media geen antwoord geven.
Angstaanjagend business-model
Voor Barry Lynn van het Open Markets Institute reden genoeg om de alarmbel te luiden. “Amazons overname van One Medical is een angstaanjagend voorbeeld van het huidige business model van ’s werelds grootste bedrijven”, aldus Lynn in The Washington Post. “De deal verruimt Amazons mogelijkheden om de meest intieme informatie te verzamelen teneinde individuen steeds indringender te volgen, te manipuleren en te exploiteren.”
Koopgedrag sturen
“Amazon heeft een slordige reputatie als het op de privacy van consumenten aankomt”, reageert Brodwin. “Natuurlijk moeten ze zich aan de wettelijke privacyregels in de zorg houden. Maar je moet niet vergeten dat Amazon door de digitale dienstverlening aan consumenten al enorm veel weet. De grootste verzekeraar in de VS heeft toegang tot één procent van de bevolking. Met Prime is dat voor Amazon 44 procent. Amazon weet wat je koopt, welke pillen je neemt… Het kan daarmee beslissingen rond koopgedrag sturen. Die kennis zal Amazon vermoedelijk ook gaan inzetten in de zorg.”
Kartelwetgeving schiet te kort
De vergunningaanvraag bij de Federal Trade Commission (FTC) kan interessant worden. De kartelwaakhond wordt sinds vorig jaar geleid door Lina Khan. De juriste verwierf bekendheid met haar essay ‘Amazon’s Antitrust Paradox’, waarin ze betoogt dat de huidige kartelwetgeving tekort schiet in de platform-economie.
De vraag hoe tech-bedrijven met gezondheidsgegevens omspringen heeft een extra dimensie gekregen door de recente afschaffing van het recht op abortus. Democratische politici zijn bevreesd dat conservatieve overheden digitale data gaan gebruiken om vrouwen die abortus overwegen te vervolgen. In een brief vroegen zes Democratische afgevaardigden onlangs aan onder anderen Oracle en Amazon Web Services welke stappen ze nemen om “diegenen te beschermen die hun voortplantingsrechten willen uitoefenen”: “Data die uw bedrijf verzamelt en doorverkoopt, kan worden gebruikt door politie en justitie in staten met agressieve abortusbeperkingen.”
