De huisartsen voeren deze week actie. Er is te weinig tijd voor patiëntenzorg en de bureaucratie loopt op. Veel huisartsen zijn de wanhoop nabij. Huisarts Marieke Bon zag haar patiënten zieker, verdrietiger en dikker worden. En gooide het roer om.
Marieke Bon werkte jarenlang in een klassiek georiënteerde huisartsenpraktijk met tien minuten consulten. Ze was alleen maar bezig met symptoombestrijding. Bon: “Mijn opa was ook huisarts en ik werkte nog net zoals hij met het klacht-diagnose-receptmodel.”
“Dat past echt niet meer bij de huidige zorgvraag. Het kostte me een hoop energie. En ik zag dat patiënten jaar na jaar alleen maar zieker, verdrietiger en dikker werden. Ik heb mijn praktijk verkocht en betwijfelde of ik nog ooit als huisarts wilde werken.”
Inmiddels is Bon weer huisarts, maar dan wel op haar manier. Ze werkt de ene helft van de tijd als huisarts bij de Everybody Groep en de andere helft als leefstijlarts bij de arbodienst van dezelfde organisatie.
Twintig minuten
“Als huisarts heb ik nu twintig minuten per patiënt. Dat gun ik echt iedere collega. We proberen de langere consulten te financieren door andere en extra ketenzorggelden. De patiënten stimuleren we zelf verantwoordelijk te zijn voor hun eigen gezondheid. Veel metingen die door de POH gedaan worden, moeten eigenlijk gewoon thuis gebeuren.”
Als patiënten zelf die metingen uitvoeren, hebben ze veel meer inzicht in hoe het met ze gaat. Natuurlijk is dat niet voor iedereen weggelegd, maar Bon merkt dat veel patiënten prima in staat zijn de metingen uit te voeren.
Zelf gezondheid verbeteren
“Bijna iedereen heeft tegenwoordig een smartphone. Met de uitkomsten opgeslagen in de Vital10 app, krijgen ze inzicht hoe ze zelf hun gezondheid kunnen verbeteren. Veel patiënten komen bij de huisarts met klachten die veroorzaakt worden door een ongezonde leefomgeving. Als we het onderliggende probleem bij de oorzaak aanpakken komen we echt verder.”
“De app is alleen een vehikel om in contact te komen en te blijven. Vaak is de medische vraag niet meer dan alleen een symptoom. En zijn er problemen op hele andere vlakken. Je kunt mensen helpen met zingeving, met doelen stellen en betere keuzes maken En als er bijvoorbeeld sprake is van schulden of een slechte woonomgeving, moet je die problemen eerst aanpakken.”
Dure tweede lijn
“Het is volstrekt niet zinvol om iemand met buikpijn die in de schulden zit of te maken heeft met huiselijk geweld door te verwijzen naar de dure tweede lijn. Dat kost alleen maar geld en ze komen toch weer bij je terug. De zorg moet dan ook anders worden ingericht. We zouden veel meer moeten samenwerken met het sociaal domein. Het kan gaan om schuldhulp, huisvesting, relatieproblemen enzovoort.”
“We werken bovendien niet genoeg samen met complementaire therapeuten. Anno 2022 zoeken veel mensen die op. De meeste reguliere artsen weten hier te weinig vanaf. Dat is een gemiste kans.
Niet wachten op zorgverzekeraars
Bon is ervan overtuigd dat veel huisartsen het andere gesprek al voeren, maar dan alleen met de patiënten die binnenkomen met klachten. “Hoe mooi zou het zijn als je patiënten preventief over hun gezondheid kunt laten nadenken: diabeten erop wijzen hoe ze op andere manier voor zichzelf kunnen zorgen.”
Die tijd is niet aan een consult te koppelen. Vandaar dat het volgens haar hoog tijd is voor een andere manier van financiering. “Laten we daarvoor niet wachten op de zorgverzekeraars. Die wachten gewoon tot mensen ziek worden en gaan het echt niet anders doen.”
Werkgevers
Wat wel werkt, is de werkgevers een grotere rol geven. “Die zijn gebaat bij gezonde werknemers. De huisarts kan het gesprek met werknemers voeren over gezond blijven en de juiste keuzes maken. En valt iemand toch uit, dan kan de arbo-arts de zorg op zich nemen.“
“Veel werknemers vallen uit omdat ze niet goed voor zichzelf zorgen. Dat levert de werkgever hoge verzuimkosten op. Daar kun je met preventie iets aan doen. Daarmee besparen werkgevers op die verzuimkosten. We merken gelukkig dat steeds meer werkgevers willen investeren in preventie.”
Gezond oud worden
Bon denkt verder. “Als meer mensen gezonder gaan leven, neemt de druk op de huisartsen af. Die krijgen daardoor meer tijd voor kwetsbare groepen zoals ouderen. Ook daar is op de langere termijn winst te halen. Want wie nu al goed voor zichzelf zorgt, vergroot de kans op gezond oud worden. En heeft dus de rest van zijn leven minder huisartsenzorg nodig.”
Niet alleen de patiënten profiteren van preventieve zorg. De zorgverzekeraar is hiermee goedkoper uit en de huisartsen kunnen zinnige, leukere zorg leveren. Als preventieve zorg dan ook nog gefinancierd wordt, wordt iedereen er beter van.
