We moeten ophouden met zeuren over zorgcrisis en zorginfarcten, vindt Marcel Levi, want de zorg is heel succesvol. Natuurlijk zijn er wel problemen. Een van de oplossingen is een andere organisatie van de zorg: netwerken in plaats van marktwerking.
De geneeskunde heeft de afgelopen jaren ongelofelijke successen geboekt, vertelt Marcel Levi, voorzitter van NWO, donderdag op Zorg & ict. “Door impulsen vanuit de celbiologie, de genetica, data science, fysica, ga zo maar verder, kun je geen ziekte verzinnen waarmee het in 2025 niet heel veel beter gaat dan vijf, tien of vijftien jaar geleden.”
Wetten en regels
Daarbij is het zorgsysteem in Nederland supersterk georganiseerd . “Daarvoor hebben we allemaal verschillende wetgevingen, verschillende regelgeving, verschillende financieringsstromen. Misschien is wel het grootste probleem dat die stromen en wetten niet zo goed met elkaar communiceren.”
Chaos en drukte
Want de praktijk is vaak wat weerbarstiger, met de dagelijkse chaos, drukte en capaciteits-issues. “Maar een zorginfarct? Als ik rondloop in het ziekenhuis, merk ik het niet.” Met een variant op Mark Rutte zei hij zelfs: “Het is nog nooit zo gaaf geweest als nu!”
Gevolg van ons succes
Natuurlijk ontkent hij de problemen in de zorg niet, zoals te weinig mensen, te weinig geld en te weinig capaciteit, maar die zijn vooral het gevolg van ons eigen succes, vindt Levi. De kans om te overlijden aan een hartinfarct is sterk gedaald. “Het lukt je niet meer om daaraan dood te gaan. De cardiologen laten dat niet toe.”
Staatsvijand
De levensverwachting is sterk gestegen. “Dus laat u niet gek maken. Niet de asielzoekers of immigratie is Staatsvijand nummer één. Dat zijn de honderdjarigen die ons gaan overspoelen.” Daarop moeten de zorg worden aangepast. Dat gebeurt, maar niet snel genoeg volgens Levi.
Ziekenhuizen allemaal hetzelfde
Terwijl het aantal bedden en de gemiddelde ligduur de afgelopen decennia dramatisch is gedaald van 80.000 bedden in 1970 naar 12.500 in 2025, is het aantal ziekenhuizen niet veranderd: het zijn er nog steeds ruim tachtig.
En daar zit de sleutel tot verandering, aldus Levi, “Die ziekenhuizen zijn allemaal hetzelfde. Met allemaal het liefst zoveel mogelijk specialismen, allemaal een eerste hulp, allemaal een hoog gekwalificeerde IC. We hebben in Nederland genoeg PET-CT-capaciteit om de helft van Duitsland erbij te doen. Waarom organiseren we dit niet anders?”
Netwerkvorming
Concentratie, spreiding en regionale netwerkvorming zijn volgens Levi het antwoord. In sommige ziekenhuizen dingen vaker doen en in andere ziekenhuizen dingen minder doen. “We moeten regionale netwerken vormen: een groot ziekenhuis waar ingewikkelde dingen gebeuren en kleine ziekenhuizen waar eenvoudigere dingen gebeuren, maar wel dichter bij huis.”
‘We moeten het zelf doen’
Dat is zowel organisatorisch als op ICT-gebied een uitdaging, erkent Levi. Want wie gaat dat regelen? Niet de politiek, volgens hem. “Er is maar één antwoord op die vraag: we moeten het zelf gaan doen.”
Het potentieel van alle goede ideeën van mensen in de zorg wordt tot nu toe onvoldoende benut, vindt Levi. Daarom riep hij iedereen op zich wat meer Michael Jordan voelen: “We zijn heel succesvol en hoewel we misschien tegen de grenzen van ons succes aanlopen: wees vooral trots en vier je succes!’
