Een op de vier jonge artsen denkt erover om te stoppen met de opleiding. Ze ervaren een hoge werkdruk en hebben het gevoel te worden geleefd. Gelukkig is er steeds meer ruimte voor persoonlijke ontwikkeling in de werkcultuur, maar ook daar buiten. Maarten Nuver en Milou de Graaf van Arts in Balans aan het woord.
Maarten Nuver, internist en bijna intensive care arts in het Erasmus MC: “We zijn met Arts in Balans begonnen in de covid-tijd. We zagen dat veel artsen door covid, maar eigenlijk ook daarvoor al, tegen problemen en uitdagingen aanliepen met hun werk-privébalans. Je wilt carrière maken, maar ook een gezin starten en leuke dingen doen zoals sporten en daarnaast een grote vriendenkring onderhouden. Hoe zorg je ervoor dat je goed presteert op je werk en daarnaast een leuk leven hebt?”
Milou de Graaf werkte bij Coolblue en bij veel internationale bedrijven als organisatiewetenschapper en coach. Toen covid uitbrak, stuurde ze een appje naar de collega’s van Nuver. Ze wilde graag helpen als iemand zijn hart wilde luchten of een laagdrempelig coachgesprek wilde voeren. Al snel kwamen er veel aanvragen en bleek de behoefte enorm. De Graaf: “Naast dat we veel enthousiaste reacties ontvingen, gaf de begeleiding ons voldoening. Na een aantal maanden met veel coachgesprekken, workshops en presentaties, besloten we Arts in Balans verder te professionaliseren” ”
Taboe op persoonlijke ontwikkeling
Volgens haar wordt het taboe op persoonlijke ontwikkeling binnen de medische wereld langzaam doorbroken. “In het bedrijfsleven werd al langer gecoacht. Het is daar heel gebruikelijk om trainingen te krijgen over persoonlijk leiderschap en de werk-privébalans.”
“Toen we twee jaar geleden begonnen, merkten we dat er in de medische wereld nog onwennigheid was op dit gebied. We hoorden reacties als: ‘Ik liep er al langer tegenaan, maar wil het niet in het ziekenhuis bespreken’ en ‘Blijft dit dan wel tussen ons?’. We zien nu dat mensen al veel meer ruimte krijgen voor persoonlijke ontwikkeling en budget om met zichzelf aan de slag te gaan.”
Goed voor jezelf zorgen
Het ligt volgens Nuver aan de cultuur in de medische wereld. “We zijn gewend om de allerbeste zorg voor patiënten te willen leveren. Dit vinden we zo belangrijk dat we daardoor soms vergeten om goed voor onszelf te zorgen. Met hard werken is niks mis, maar daarbij moet je niet te vaak over je eigen grenzen gaan. Wij zijn ervan overtuigd dat als je goed voor jezelf zorgt, je nog beter voor anderen kunt zorgen.
Als arts heb je een belangrijke baan, stelt Nuver. “Je kunt heel veel betekenen voor mensen en je haalt daar veel voldoening uit. Tegenwoordig willen jonge artsen echter ook dingen naast hun werk doen. Ik denk dat dit wel door de generaties heen is veranderd. Langzaam merken we dat daar gesprekken over plaatsvinden.
Maar er moet nog wel wat gebeuren. Uit de Nationale a(n)ios Gezond en Veilig Werken enquête 2022 blijkt dat een op de vier jonge artsen erover nadenkt om te stoppen met de opleiding. “Dat is heel heftig”, vindt Nuver. “Arts zijn, is topsport. En als topsporter moet je goed voor jezelf zorgen. Wij helpen artsen om meer focus en balans aan te brengen in hun leven. We willen voorkomen dat ze zich over de kop werken of hun baan (onnodig) opzeggen. Meer tijd en energie overhouden voor dingen naast werk. Dokters moeten weer gaan voelen waarom ze zo graag dokter wilden worden.”
Zelf regie pakken
De Graaf: “We willen zorgprofessionals graag meegeven dat ze zelf de regie kunnen pakken en de controle kunnen voelen over hun leven. Wat we vaak zien bij jonge artsen is dat ze het gevoel hebben dat ze in een soort rat race terecht zijn gekomen. Ze hebben het gevoel geleefd te worden.”
“Er wordt van alles van ze verwacht. Ze zijn bang dat ze fouten maken en door de mand vallen. Wij geloven erin dat je én topprestaties kunt neerzetten als arts én daarnaast een mooi vol, leuk, ontspannen leven kunt leiden met de mensen en dingen waar je gelukkig van wordt. Dat is onze boodschap. We willen dus vooral mensen inspireren en ook zelf kwetsbaarheid laten zien.”
Nuver vertelt zelf over wat hij om zich heen gezien heeft tijdens de opleiding. “Ik heb eigenlijk de mooiste baan die ik ken. Ik heb de luxe om acute internist én intensive care arts te zijn. Dit werk brengt wel uitdagingen met zich mee en ik zie jonge artsen daar tegenaan lopen. Ik heb ook mijn momenten gehad na een paar nachtdiensten dat ik naar huis moest rijden en de lijnen op de weg elkaar zag kruisen. Ik vroeg me echt af hoe ik nog ooit moest thuiskomen. “
Balanceren op het surfboard
Maar hoe kun je nu zelf meer grip krijgen als de werkcultuur niet verandert? Nuver: “Het is ook veerkracht. De cultuur is er, die kun je niet zo snel veranderen. We kunnen mensen inspireren en laten nadenken, maar als ze naar hun werk gaan, hebben ze daarmee te maken.”
“Als surfers vergelijken we het dan ook graag met de zee. Je kunt de golven proberen tegen te houden, maar je kunt veel beter leren surfen om met de golven mee te gaan. Om dat te kunnen, moet je terug naar binnen. Je moet een antwoord vinden op de vragen: wie ben ik en waar sta ik voor? Daarna kun je gaan nadenken over je doelen, hoe je daar kunt komen en hoe de uitdagingen daar dan inpassen.”
Dat is de eerste van vier stappen waarmee Arts in Balans werkt. Echte persoonlijke groei begint namelijk bij de vraag ‘wie ben ik, waar sta ik voor?’ De tweede stap is hoe je als arts staat in relatie tot de patiënt. “Wat vind ik belangrijk in het patiëntencontact? Veel artsen vinden bijvoorbeeld tijd en aandacht voor de patiënt heel belangrijk. Laten ze daar nou net niet al te veel van hebben”, licht De Graaf toe.
Optimaal samenwerken
De derde stap is hoe je tegenover je team staat. Hoe kunnen we optimaal samenwerken onder hoge druk? Wat zijn de normen en waarden? Hoe ga je met elkaar om? Van welke collega’s raak je geïntimideerd of geïnspireerd? De laatste stap is hoe je functioneert binnen de ziekenhuiscultuur. Hoe houd je je staande binnen een veeleisende omgeving? En hoe ga je om met bureaucratie en oneigenlijke taken? Je leert hoe jij je grenzen bewaakt en je zo goed mogelijk kunt profileren en toch dichtbij jezelf blijft.”
De Graaf: “Als je jezelf kent, hoe kun je dan ook jezelf blijven? Die vier stappen vormen het framework wat we hanteren. Verandering begint bij jezelf.”
