De komende jaren moeten de regio’s veel landelijke programma’s implementeren op het gebied van gegevensuitwisseling. Omdat het vaak gaat om ketenoverstijgende uitwisselingen kan RSO Nederland een centrale rol spelen, zo blijkt tijdens de presentatie op Zorg & ict.
Regionale Samenwerkingsorganisaties (RSO’s) hebben al vaak geholpen bij het maken van regiobeelden en regioplannen, stelt Guido Zonneveld, directeur RSO Nederland en grondlegger van de opleiding Klinische Informatica aan de TU Eindhoven. Hij is ervan overtuigd dat digitale uitwisseling regionaal moet worden opgepakt.
“De zorg is immers ook regionaal georganiseerd. Je gaat naar de huisarts. Die heeft contact met de apotheek om de hoek, je bezoekt je lokale ziekenhuis en als je ouder wordt, ga je naar een VVT-instelling; het is allemaal grotendeels lokaal. De RSO’s verbinden de zorg cross-sectoraal.”
Versterken zorgketen
RSO’s worden gevorm door ziekenhuizen, eerstelijnszorgverleners, VVT en andere zorginstellingen. “Deze diversiteit zorgt voor een inclusieve benadering van zorgstukken. De RSO verbindt de deelnemers. Door actief de samenwerking te faciliteren tussen de verschillende zorgverleners kunnen de RSO’s een cruciale rol spelen in het versterken van de zorgketen.”
RSO’s werken aan samenwerking die verder gaat dan de traditionele zorggrenzen. “Door het overbruggen van de verschillen van de verschillende zorgsectoren werken we aan een meer geïntegreerde aanpak van patiëntenzorg. We willen de zorg van onderaf beter maken.”
Medicatieoverdracht
Een voorbeeld van een project waarin RSO’s een belangrijke rol spelen, is het landelijke programma Medicatieoverdracht. Daarin vervullen ze de rol van kennis- en adviespartner en van leverancier van techniek en diensten om de regionale afspraken in de keten mogelijk te maken. In diverse regio’s zijn zogeheten Medicatietafels actief, waar regionale vertegenwoordigers van zorgsectoren worden ondersteund en gefaciliteerd door een RSO.
In twee regio’s is onlangs door de RSO’s GERRIT en Rijnmondnet een kickstart gelanceerd van Medicatieoverdracht 9.0. Een ander voorbeeld is te vinden is in Limburg, waar RSO Zuid-Limburg samenwerkt in het project Datasamenwerking in de Zorg, en in dialoog met leveranciers een technisch whitepaper erover geschreven.
Neutrale partner
RSO Nederland, het netwerk van twaalf RSO’s, zet zich dan ook in om deze regionale samenwerkingsverbanden verder te brengen. Dat doet de organisatie onder meer door kennisuitwisseling die implementaties effectiever en efficiënter beter kan laten verlopen. “Hoe kunnen we van elkaar leren? Kunnen we een gezamenlijke doelarchitectuur definiëren? Iedere RSO is ontstaan uit de regionale behoefte aan een neutrale partner die de samenwerking tussen de ziekenhuizen, VVT’s, huisartsen en apotheken op inhoud aanjaagt. Als RSO Nederland willen we regionale initiatieven op landelijk schaal te faciliteren en landelijke ontwikkelingen implementeren in de regio.”
RSO Nederland verzamelt alle opbrengsten en kennis, deelt ze, en genereert zelf er kennis mee. We hebben een kennisdatabank, organiseren RSO Dagen en scholing, en werken aan regionale architectuur. Ook deelt ze knelpunten in de uitwisseling van gegevens op de website Zó werkt de zorg.
Regionale architectuur
De komende tijd komt er heel veel af op de regio’s, stelt Zonneveld. Denk hierbij aan de generieke functies die landelijk worden uitgerold, de IZA-doelstellingen en de doelstellingen uit de Nationale Visie en Strategie. “Er is heel veel te implementeren. Wat is daarvoor nodig? Regio’s zullen zichzelf een aantal vragen moeten stellen. Heb je de landelijke ontwikkelingen in beeld? Kun je erop anticiperen? Heb je een regionale architectuur? Heb je overleg met alle zorgaanbieders? Ben je betrokken bij de regioplannen?”
“Betrek ons er daarom nauw bij”, raadt Zonneveld aan. “Sluit je aan bij RSO Nederland. Laat ons vanaf het begin meedenken, zodat generieke functies en landelijke programma’s goed van start kunnen in de regio. We zijn betrokken bij landelijke ontwikkelingen, hebben kennis van de regio’s én van ketenoverstijgende gegevensuitwisseling. Goede initiatieven zijn weer opnieuw te gebruiken in andere regio’s.”
Als voorbeeld noemt hij TWIIN Afsprakenstelsel, dat mede door RSO’s is bedacht. Dit is een set samenwerkingsafspraken voor het veilig en betrouwbaar beschikbaar maken en uitwisselen van gezondheidsgegevens.
Onnodige ziekenhuisopname
De sessie sluit af met een presentatie van Merel Vergouwen, klinisch informaticus in opleiding aan de TU/e. Ze deed van augustus tot december vorig jaar onderzoek bij het REN (Regionaal Elektronisch Netwerk West-Brabant) naar hoe een RSO/regio zich kan voorbereiden op het landelijke programma Medicatieoverdracht.
“Hoe voorkom je onnodige ziekenhuisopname door betere medicatieoverdracht?”, legt ze uit. “Wat zijn de nationale ontwikkelingen op het gebied van digitale medicatieoverdracht en welke maatregelen moet REN nemen om regio West-Brabant voor te bereiden op de toekomst, rekening houdend met de bestaande bronsystemen en huidige medicatieoverdrachten?”
Daarvoor keek ze naar de Wet Elektronische Gegevensuitwisseling in de Zorg (Wegiz), de VIPP Farmacie en het programma Medicatieoverdracht. Ze kwam knelpunten tegen. Zo was er een onvolledig medicatieoverzicht, was er niet voldoende kennis aanwezig over het landelijke programma Medicatieoverdracht en bijbehorende richtlijn. Verder was er maar een beperkt aantal leveranciers aanwezig bij de kickstart van het programma. Bovendien zijn initiatieven en projecten rondom gegevensuitwisseling niet altijd complementair aan elkaar.
Aanbevelingen
Eind vorig jaar deed Vergouwen een aantal aanbevelingen voor het REN West-Brabant, die zijn meegenomen. Agendeer medicatieoverzicht op de regionale agenda, volg de landelijke ontwikkelingen en creëer overzicht door bijvoorbeeld het applicatielandschap in kaart te brengen.
RSO Nederland is sinds kort kennispartner van Dutch Health Hub
