De boodschap van Philip Idenburg, initiatiefnemer van Ouder Worden 2040, aan de start van Zorg & ict is misschien geen hoopgevende, zo zegt hij zelf. Nederland loopt gigantisch achter als het gaat om innovaties. Als we niet snel beter samenwerken, dan komt daar geen verbetering in. “We moeten niet meer denken in puntoplossingen, maar naar een gezamenlijke transformatieagenda gaan.”
Idenburg haakt in op een filmpje van Ouder Worden 2040, waarin huisarts en onderzoeker Machteld Huber alle kleine groepjes in Nederland oproept om meer samen te werken. “Alleen ga je sneller, samen kom je verder”, aldus de grondlegster van het gedachtegoed van Positieve Gezondheid. Philip Idenburg onderschrijft die oproep van harte. “We moeten onze krachten bundelen en een ecosysteem vormen om onze ambitie te verwezenlijken.” Al moet hij meteen toegeven dat de ouder wordende burger of de patiënt geen idee heeft bij zo’n abstract begrip als ‘ecosysteem’.
Het is complex
Ouder Worden 2040 is een mooi voorbeeld van zo’n ecosysteem dat aan het ontstaan is en waarin publieke en private organisaties, kennis- en overheidsorganisaties, wetenschappers en burgers samenwerken over de schotten van de zorg heen. Samen vinden ze innovatieve antwoorden op de vragen van morgen en ontwikkelen we een visie en transformatieagenda voor een duurzame toekomst van ouder worden in Nederland. Dat is niet eenvoudig, aldus Idenburg.
“Ik krijg vaak het verwijt: je maakt het te complex. Nee, het is gewoon complex.” Dat wordt in de politiek meestal niet gezien, vindt hij. Te vaak ziet hij populistische partijen met oplossingen komen die niet werken. “Dat kan zelfs leiden tot agressie of geweld, als burgers niet de zorg krijgen waar ze recht op hebben.” Daar tegenover stelt Idenburg een stap-voor-stap traject dat uiteindelijk leidt tot een ‘coalition of the willing’. Die kan komen met oplossingen die gedragen worden door een hele samenleving.
Zorg altijd en overal
Welke rol speelt technologie daarin? Een kleine, maar essentiële. Idenburg geeft een aantal buitenlandse voorbeelden van technische innovaties die echt impact hebben gehad op de lokale zorg. Die zorgen er bijvoorbeeld voor dat zorg altijd en overal kan plaatsvinden; een van de thema’s van Ouder Worden 2040. Hij noemt onder andere het Mercy Virtual Care Program, een virtuele instelling in de Verenigde Staten waarmee het aantal bezoeken aan de SEH, het aantal overlijdens en de ligduur in het ‘real life’-ziekenhuis allemaal met een derde zijn afgenomen.
Een ander voorbeeld is de app Halodoc in Indonesië, waar 20.000 artsen en 1300 apotheken zijn aangesloten. Maandelijks maken er acht miljoen Indonesiërs gebruik van, juist omdat voor veel inwoners zorg slecht te krijgen is. De voorbeelden in Amerika en Indonesië hebben zich al jarenlang succesvol bewezen. Zulke successen zijn in Nederland op één hand te tellen. Dat illustreert dat er hier nog veel moet gebeuren, zo betoogt Idenburg. De grootste drempel daarbij is het delen van data. “Hier is het voor bijvoorbeeld huisartsen nog onmogelijk om de benodigde informatie over te dragen aan een specialist.”
Inhaalslag
Alleen door samenwerking kan Nederland deze inhaalslag maken. Zo zijn zorgorganisaties met een omzet van minder dan tien miljoen wel gedwongen om samen te werken, is een van de stellingen van Idenburg. “Gelukkig zie ik daar wel initiatieven toe, zoals de Santeon-ziekenhuizen en Sigra in Amsterdam. Zij voorkomen dat iedere keer opnieuw het wiel wordt uitgevonden.”
