Er zijn in Nederland ongeveer twee miljoen mensen met een handicap. Meer dan de helft van hen kan niet naar een festival of evenement, terwijl ze dat wel graag willen. Daarom werkt HandicapNL met het programma ‘Onbeperkt Feest’ aan inclusieve, toegankelijke festivals.
Festivals en evenementen maken een steeds belangrijker deel uit van de Nederlandse samenleving. Met vrienden of familie naar Lowlands of Amsterdam Dance Event is voor veel mensen een hoogtepunt in het jaar. Je bouwt er samen herinneringen op.
Maar voor mensen met een handicap of chronische ziekte is het lang niet altijd mogelijk om mee te gaan. En dat ligt volgens Jeroen van de Koppel, woordvoerder bij HandicapNL, niet aan hun handicap, maar aan de toegankelijkheid en opzet van de festivals. “Stel je voor dat je van techno houdt, of van Normaal, en nooit naar een festival kunt gaan. Je hoort achteraf wel van vrienden hoe mooi het was. Dat doet iets met mensen, ze voelen zich buitengesloten. Wij vonden het de hoogste tijd om daar werk van te maken.”
Zestig jaar ervaring
HandicapNL bestaat pas vier jaar, maar heeft al zestig jaar ervaring. Het goede doel komt namelijk voort uit Revalidatiefonds en Fonds verstandelijk gehandicapten. Met ongeveer 12.000 vrijwilligers en 30.000 donateurs werkt de stichting aan een belangrijke missie: iedereen met een handicap moet volwaardig mee kunnen doen in onze samenleving. Met een baan en een normaal sociaal leven.
Dat blijkt nog altijd lastig, of die handicap nou lichamelijk of verstandelijk is. “We hebben veel initiatieven en projecten om ons doel te realiseren”, vertelt Van de Koppel. “We organiseren bijvoorbeeld rolstoeltrainingen en vriendschapsprojecten, ondersteunen families en helpen om musea, attracties en evenementen toegankelijker te maken.”
Toegankelijke festivals
Om een festival toegankelijk te maken is meer nodig dan een extra ‘invalidentoilet’ en een paar vlonderpaden. HandicapNL wil dat mensen met een handicap het evenement zo optimaal mogelijk kunnen meebeleven. Hulp bij verplaatsing op het terrein is dan fijn, net als een toegankelijke bar en een speciale plek voor rolstoelen met goed zicht op het podium. Rolstoeltoegankelijk sanitair moet in ruime mate aanwezig zijn. En vluchtroutes die geschikt zijn voor mensen met een handicap, zouden nergens ter discussie mogen staan.
Tot rust komen
Ook plekken om tot rust te komen zijn belangrijk. “Samen met de organisatoren creëren we op festivals een ‘chill’-hoek met lekkere banken en noise cancelling koptelefoons. Je kunt je hier even afsluiten van alle prikkels. Daar hebben veel mensen met een handicap behoefte aan. Op deze plekken zijn onze vrijwilligers te vinden.”
Vrijwilligers van HandicapNL bestaan voor een deel uit zorgprofessionals die zorghandelingen kunnen verrichten als dat nodig is. Er lopen ook vrijwilligers rond op het festivalterrein, in herkenbare hesjes met een HandicapNL-logo. Zij zijn aanspreekbaar bij vragen of problemen en helpen bij vervoer over het terrein. In overleg met de organisatie worden bijvoorbeeld golfkarretjes ingezet.
Dutch Grand Prix
Samen met de evenementensector en bezoekers met een handicap wil HandicapNL leren wat er nodig is om een evenement inclusief te maken. ‘Fieldlabs voor inclusie’ noemt Van de Koppel die.
In 2019 en 2021 werden twee pilots gedaan. De eerste bij de Zwarte Cross, de tweede bij de Dutch Grand Prix. Van de Koppel is trots op de samenwerking met deze evenementen. “Corona reed ons in de wielen, vrijwel alle festivals werden afgeblazen. Toch hebben we tijdens deze pilots al veel geleerd. Die resultaten delen we met de hele sector. Uiteindelijk moeten zij het zelf doen. Voor dit seizoen staan er weer een paar mooie samenwerkingen op de planning. We zijn bijvoorbeeld betrokken bij de organisatie van Concert at Sea, STRAF_WERK en opnieuw de Dutch Grand Prix.”
Feedback nodig
Om ‘Onbeperkt Feest’ voor mensen met een handicap, hun familie en vrienden mogelijk te maken, is er nog veel te doen. Daarom spreekt HandicapNL niet alleen de evenementensector aan, maar ook alle partijen die bij evenementen betrokken zijn. Denk aan bierbrouwers, de foodsector of de parkeerbeheerder.
Bedrijven kunnen tevens bijdragen door hun werknemers de gelegenheid te bieden als vrijwilliger voor HandicapNL aanwezig te zijn. Randstad en DHL doen dat bijvoorbeeld al. “Wij zijn de katalysator, maar we kunnen het niet alleen”, zegt Van de Koppel. “We roepen ook onze achterban op om mee te doen en weer een ticket te kopen. Door negatieve ervaringen uit het verleden komen ze vaak niet meer naar een festival, maar we hebben hun feedback hard nodig!”
Eén op de acht mensen in Nederland heeft een handicap. Op een festival met 40.000 bezoekers zouden dus 5.000 mensen met een handicap aanwezig moeten zijn. Niet iedere handicap is zichtbaar, maar iedereen die weleens op een festival rondloopt ziet dat het aantal mensen met een handicap er veel lager is.
