De inzet van mobiele gezondheidsapps drukt de zorgkosten met zo’n 5 procent. Gebruikers doen vooral minder beroep op eerstelijns- en medisch specialistische zorg. Dit constateren onderzoekers van Rijksuniversiteit Groningen/UMCG op basis van meerjarig onderzoek onder ruim 15.000 personen.
Onderwerp van onderzoek is het SamenGezond-programma van zorgverzekeraar Menzis. Dit programma berust op de inzet van een gelijknamige app. De app stelt gebruikers niet alleen in staat om op een laagdrempelige manier hun lichamelijke activiteit te meten, maar helpt ze ook hun kennis te vergroten en geeft toegang tot coaching.
Kostendaling
De kosten van het zorggebruik onder app-gebruikers dalen blijkens het onderzoek in het eerste jaar met 4,9 procent. In het tweede jaar is deze kostendaling zelfs 5,3 procent. Dit heeft volgens de onderzoekers te maken met het groeiende gebruiksfrequentie. Het inpassen van nieuwe gewoontes vergt tijd. Op basis van dit inzicht denken de onderzoekers dat de winst van gezondheidsapps op termijn nog groter kan uitvallen.
Beter ziektemanagement
De belangrijkste besparingen worden geboekt in de eerste lijn en de medisch specialistische zorg. Een groot deel van de ziektelast in deze domeinen komt voor rekening van chronische aandoeningen. Gezondheidsapps stellen patiënten in staat om hun ziekte beter te managen. Zodoende hoeven ze minder vaak naar de dokter. Daarnaast doen app-gebruikers minder beroep op medische hulpmiddelen.
Psychische ondersteuning
Daar staat tegenover dat het gebruik van gezondheidsapps gepaard gaat met een hoger beroep op basis-ggz en een hoger gebruik van aanvullende medicatie. Toch valt deze stijging in het niet afgezet tegen de totale kostenbesparing. De onderzoekers wijzen in dit verband op een groeiend gezondheidsbewustzijn. Dit maakt dat mensen vroegtijdig psychische hulp zoeken. Dit heeft volgens de onderzoekers een dempend effect op de totale behandelkosten. De hogere kosten voor medicatie voeren de onderzoekers terug op een hoger gebruik van supplementen zoals vitamines en welbewuste keuze voor merkmedicatie die niet onder de basisverzekering valt.
Duurzame gedragsverandering
Alles bij elkaar onderstreept het onderzoek volgens de onderzoekers de potentie van digitale leefstijlinterventies in de preventieve gezondheidszorg. “Hoewel gezondheidsapps geen vervanging zijn voor medische zorg, laten de resultaten zien dat ze een waardevolle aanvulling kunnen vormen door mensen te helpen duurzame gedragsveranderingen door te voeren”, constateren Elena Agachi, Jochen Mierau, Koert van Ittersum en Tammo Bijmolt. “Door een gezondere leefstijl te bevorderen, kunnen we niet alleen de individuele gezondheid verbeteren, maar ook de druk op de zorg verminderen en kostenbesparingen realiseren.”
Gebrek aan geld en draagvlak
Pikant detail: ondanks de door onderzoekers genoemde voordelen is Menzis begin 2024 wegens gebrek aan draagvlak en financiering gestopt met SamenGezond. “Met SamenGezond hebben we veel kennis en inzichten opgedaan en deelnemers daardoor kunnen ondersteunen bij het realiseren van gezondheidsverbetering. Daar zijn we echt trots op”, aldus Marc Collast, manager Zorg- en Gezondheidsreis bij Menzis, in een toelichting op het besluit. “Tegelijkertijd constateren we ook dat initiatieven rondom preventie en leefstijl een breder maatschappelijk draagvlak nodig hebben. Dat geldt ook voor de financiering ervan.”
Samen optrekken
Een deel van de oplossing voor dit probleem ligt in gezamenlijk optreden van de zorgverzekeraars. Om die reden is Zorgverzekeraars Nederland (ZN) onlangs het project Digitale Gezondheidsapps gestart. In her kader hiervan kunnen drie veelgebruikte apps het komende jaar op financiële en praktische ondersteuning .
