Opereren is niet altijd de beste optie voor een oudere met een gebroken heup. Arts en onderzoeker Henk Jan Schuijt over passende zorg voor iedere patiënt.
Als in het Utrechtse St. Antonius Ziekenhuis een oudere met een gebroken heup binnenkomt, gaat die niet meer rechtstreeks naar de operatiekamer. Het chirurgisch team werkt er nauw samen met het geriatrisch team. En bepaalt samen met de patiënt en diens familie wat passende zorg is. Want ook niet opereren is een optie.
Henk Jan Schuijt, die in 2021 promoveerde op dit onderwerp: “We zijn ons gaan realiseren dat een gebroken heup vaak een symptoom is van complexe onderliggende problematiek. Als je de beste zorg wilt leveren voor die kwetsbare ouderen, moet je verder kijken dan alleen die botbreuk. Dat begint nu door te dringen tot de behandelaars in het ziekenhuis.”
Beste behandeling
Vaak gaat het om mensen aan het einde van hun leven. En dan lost een operatie de onderliggende problemen niet op. “Als er bij ons een fitte zeventiger wordt binnengebracht die tijdens het golven of tennissen zijn heup gebroken heeft, is het vrij simpel. Die opereren we dezelfde dag nog. Want als je wilt dat iemand zijn mobiliteit terug krijgt, moet je opereren. Dan is het helemaal duidelijk wat de beste behandeling is.”
Passende zorg
“Er is ook een relatief kleine groep waarvan we weten dat ze een heel hoge kans hebben op negatieve uitkomst, dus op complicaties of overlijden tijdens of na de operatie. Dan moet je de tijd nemen om met de patiënt en diens familie in gesprek te gaan en zo in kaart te brengen wat voor deze patiënt de meest passende zorg is.”
Palliatieve behandeling
“De patiënten die we niet opereren, krijgen een palliatieve behandeling. Tegenwoordig kunnen we de pijn bestrijden met zenuwblokkades. Dat is echt een verbetering in vergelijking met pijnbestrijding met alleen morfine.”
Het Antonius Ziekenhuis begon zes tot zeven jaar geleden met deze aanpak en heeft er inmiddels veel ervaring mee opgedaan.. Schuijt: “We lopen wel voorop op dit gebied. En delen heel graag onze kennis. Vandaar dat we deelnemen aan de webinars van Carend over dit onderwerp. Dat worden er twee: een voor zorgprofessionals en een publiekswebinar.”
Discussie voeren
De discussie over wel of niet opereren moet volgens hem op meer plekken gevoerd worden “Chirurgen willen altijd de beste zorg voor hun patiënt. Het probleem is dat ze zijn opgeleid om operaties uit te voeren. En niet per se opgeleid om een gesprek te voeren over wel of niet opereren.”
“We weten in de geneeskunde vaak relatief weinig over wat er gebeurt als je niet behandelt. We weten wel heel goed wat een behandeling doet. Dat hebben we meestal uitgebreid onderzocht met grote studies. Iets niet doen, lijkt toch een beetje tegen de natuur van de van de dokter in te gaan.”
Uitgebreide studie
Voor Schuijts vakgebied, de gebroken heupen, is daar is wel een uitgebreide studie naar gedaan: de Frail Hip study. “Daarin heeft hebben onderzoekers gekeken naar de kwaliteit van leven en sterven voor patiënten. Het gaat daarbij om een groep extreem kwetsbare patiënten binnen de grotere groep met heupfracturen. In hoeverre kunnen we die een goede kwaliteit van leven en sterven bieden als we het vergelijken?”
Uit dit onderzoek blijkt volgens Schuijt dat je iemand die je niet opereert een vergelijkbare kwaliteit van leven kunt geven. “Palliatieve behandelingen worden steeds verder doorontwikkeld. Daardoor wordt de discussie over wel of niet opereren alleen maar relevanter.”
Carend organiseert twee webinars over een gebroken heup en palliatieve zorg. Het eerste richt zich op zorgprofessionals. Dat vindt plaats op 12 november 2o24. Het webinar van 21 november richt zich op een breed publiek. Henk Jan Schuijt is spreker tijdens beide webinars.
