De investeringen in ICT in ziekenhuizen staan onder grote druk. Duurdere software, stijgende personeelskosten en regulier lifecycle management slokken bij de meeste ziekenhuizen nagenoeg het hele ICT-budget op. Zodoende dreigt de ICT-ontwikkeling tot stilstand te komen, waarschuwt adviesbureau M&I/Partners. Daarmee komt de transitie naar ‘passende zorg op de juiste plaats’ in het gedrang.
De bevindingen zijn terug te lezen in de jaarlijkse benchmark die M&I/Partners uitvoert. Uit de meest recente editie komt naar voren dat de ICT-kosten als percentage van de omzet voor het vijfde jaar op rij uitkomen op eenzelfde percentage van 5,7 procent. Gezien de stijgende omzet betekent dit dat er in absolute termen meer geld naar ICT gaat, maar de facto teren ziekenhuizen in op hun ICT-budget. Van dit budget moet steeds meer gedaan worden, terwijl de bijhorende kosten voor licenties, onderhoud, vervanging en personeel stijgen.
Digitale doelen IZA
Dit is des te klemmender omdat ziekenhuizen voor grote digitale uitdagingen staan. In het Integraal Zorgakkoord (IZA) is ICT aangemerkt als één van de belangrijkste instrumenten om de zorg in de toekomst toegankelijk en betaalbaar te houden. Om de beoogde digitaliseringsdoelen te halen, moeten de ziekenhuizen wel extra inspanningen leveren op het gebied van gegevensuitwisseling, informatiebeveiliging & privacy en generieke voorzieningen. De kosten die hiermee gemoeid zijn, komen bovenop de bestaande ICT-bestedingen.
Bredere toepassing ICT
Het ICT-budget staat al onder grote druk door stijgende exploitatielasten op met name software, stijgende personeelskosten en regulier lifecycle management. Met regulier lifecycle management doelt M&I op periodieke upgrades naar nieuwe versies en vervanging van bestaande software en infrastructuurcomponenten.
De basisvereisten van softwaretoepassingen en infrastructuurcomponenten nemen jaarlijks toe. Bovendien wordt ICT in de ziekenhuizen steeds breder toegepast. Ook primaire processen zoals bewakingsapparatuur en infuuspompen kennen tegenwoordig een ICT-component in de vorm van software-onderdelen en netwerkconnectiviteit. Bij de meeste ziekenhuizen nemen de lopende ICT-zaken nagenoeg het hele ICT-budget in beslag.
Procesverbetering blijft uit
Naast de uitbreidingen van het applicatie- en infrastructuurlandschap, speelt de recente inflatie eveneens een kostenverhogende rol. Ziekenhuizen worstelen met stijgende kosten voor energie, rentelasten en zorgpersoneel. Om de problemen het hoofd te bieden, kiezen veel ziekenhuizen voor minder personeel. Ook maken ze harde keuzes bij de uitvoering van projecten en innovatie.
Dit kan nadelige gevolgen voor digitalisering hebben, constateert M&I: “Men kiest dan bijvoorbeeld voor een vooral ‘technische implementatie’ van de EPD upgrade. Hierdoor blijven kansen voor procesverbetering en -optimalisatie onbenut.”
