Eind november vond in het Europees Parlement in Brussel een expert hearing over eenzaamheid plaats. Daarbij werd het boek Loneliness in Europe gepresenteerd.
Eenzaamheid, als crisis van de volksgezondheid, staat hoog op de agenda van de Europese Commissie. Eenzaamheid is namelijk een maatschappelijk probleem, niet alleen een probleem van het eenzame individu. De kosten van eenzaamheid voor de maatschappij ontstaan onder andere doordat eenzamen een verminderde productiviteit en hoger verzuim hebben. Ze doen meer beroep op al overbelaste zorg en hebben een grotere kans op ziekten en aandoeningen. De kosten lopen in de miljarden omdat miljoenen Europeanen zich eenzaam voelen.
Social media
Tijdens de hearing waren de experts het erover eens dat er meer onderzoek moet komen. Er lijkt een correlatie te zijn tussen het gebruik van social media en het gevoel van eenzaamheid. Bij lang dagelijks passief social media gebruik kan een gevoel van eenzaamheid ontstaan. Correlatie is echter geen causaliteit. Onderzoek is nodig om ook te zien hoe dit voorkomen kan worden.
Mensen die eenzaam zijn meer hebben minder vertrouwen in de overheid en het democratisch proces en te stemmen vaak extremer. De eenzaamste mensen zijn vaak ook niet in staat om de eenzaamheid doorbreken, ze zijn gevangen in het eenzame bestaan.
Eenzaamheid komt voor in alle geledingen, leeftijdsgroepen en sociale welstand klassen. Het idee dat eenzaamheid alleen een probleem is van ouderen is achterhaald, het zijn juist ook jongeren die eenzaam zijn en dan vooral jonge vrouwen tussen de 16 en de 24 jaar.
Loneliness in Europe
Eenzaamheid is op de Europese agenda gezet door voormalig Europarlementariër Judith Merkies. Samen met MEP Evelyn Regner en anderen heeft zij ervoor gestreden om eenzaamheid in kaart te brengen. Dit heeft geleid tot het pilotproject Monitoring Loneliness in Europe. In dat kader is de eerste Europese enquête in de 27 lidstaten onder 25,646 respondenten gehouden.
Uit deze studie komt naar voren dat 13 procent van de Europeanen zich regelmatig eenzaam voelt en 35 procent soms. Na de hearing is het eerste exemplaar van het boek dat is geschreven naar aanleiding van het pilotproject overhandigd aan Evelyn Regner.
Driejarig project
Vanaf februari 2025 start het driejarige jarige Lonely EU project. Dat heeft tot doel om data over eenzaamheid te verzamelen en te komen tot ‘evidence based policy recommendations’ voor beleidsmakers om eenzaamheid te verminderen.
In dit project werken onder leiding van Prof. Dr. Maike Luhmann van de Universiteit Ruhr-Bochum samen met andere universiteiten uit Italië, Polen en Nederland. In ons land is Judith Merkies van de Vrije Universiteit bij het onderzoek betrokken.
