Digitale ggz wijst weg naar passende zorg

Philip van de Poel
Philip van de Poel
22 augustus 2024
6 min

Geen ggz-aanbieder die sinds corona niet iets digitaals doet. Hybride zorg heet de gecombineerde aanpak van therapie in persoon en zorg op afstand. Sol Psychotherapie gaat nog een stap verder. De ‘innovatieve online ggz-instelling’ werkt honderd procent digitaal in de volle overtuiging dat dit optimaal toegankelijke, passende en efficiënte zorg oplevert.  

“Van de verwijsbrief en het contact met ons secretariaat tot en met de intake en de volledige behandeling, wij doen alles digitaal”, licht directeur Jennifer van den Berg de werkwijze van Sol Psychotherapie toe. “Andere ggz-instellingen, professionals of cliënten denken vaak: je moet toch ergens fysiek met mentale problemen aan de slag kunnen. Wat wij proberen aan te tonen, is dat digitaal niet afstandelijk is, maar juist persoonlijk als je korte trajecten aanbiedt waarin je hoog frequent contact hebt.”

Psycholoog in broekzak
Beeldbellen, geautomatiseerde vragenlijsten, notificaties en nudges, het is de gelaagdheid van digitale communicatie die bij uitstek gepersonaliseerd, frequent contact mogelijk maakt. Frequenter dan in een klassieke behandelsetting. Het intensieve, interactieve karakter van dit contact helpt de cliënt het heft in eigen hand te nemen, gelooft Van den Berg.

“Wij geloven in activatie en eigen regie voor onze cliënten. Juist technologie biedt hiervoor mooie kansen. Wij geven je alle handvaten en tools om zelf aan de slag te gaan zodat je jouw leven weer kunt oppakken. De behandelaar staat daarbij naast de cliënt. Dankzij de digitale ggz heb je eigenlijk een psycholoog in je broekzak die altijd en overal beschikbaar is.”

Cliëntgroepen
Die actieve rol van de cliënt roept de vraag op of digitale ggz voor alle cliëntgroepen en aandoeningen geschikt is. “We behandelen op dit moment veel angst, depressie- en stemmingsstoornissen, ADHD, persoonlijkheidsproblematiek en trauma”, reageert Van den Berg. “Wij doen geen aandoeningen waar somatiek bij nodig is, zoals eetstoornissen of verslaving, omdat we daar digitaal minder zicht op hebben. Wij doen ook geen crisisgevoelige zorg. Er zijn digitale aanbieders die dat wel aandurven. Wij zijn daar als startup  nog niet aan toe op dit moment.”

Vaak blijken eventuele bezwaren volgens Van den Berg te zijn ingegeven door koudwatervrees. “We hebben cliënten die in het begin denken dat online therapie niks voor hen is. Maar zodra ze starten, vinden ze het fijn om in hun eigen vertrouwde omgeving te zijn. Ze hebben geen reistijd, ze hoeven in een wachtkamer te zitten of ergens heengebracht te worden.”

Verminderen wachtlijsten
Welbeschouwd doet Sol volgens Van den Berg niets anders dan de juiste zorg op de juiste plaats leveren, precies zoals de beleidsmakers het bedoeld hebben. “Onze visie is om maximaal toegankelijk te zijn. Wij kunnen een specialisme brengen waar het maar nodig is. Als er Turks nodig is op Schiermonnikoog of op een andere plek waar geen behandelaar woont die dat spreekt,  kunnen wij daar voor zorgen. Daarmee zeg ik niet dat dit de oplossing is voor alle problemen in de ggz. Maar het draagt het wel bij aan het verminderen van de wachtlijsten. Hopelijk blijft de fysieke en cruciale zorg dan zo beschikbaar voor wie dat echt nodig heeft.”

Feedback op behandeling
De voordelen voor de behandelaar zijn eveneens legio. Door de vele digitale contactmomenten heeft de therapeut meer data. “En dus meer feedback op de behandeling en op de vraag of het doel bereikt is wat je samen met de cliënt hebt afgesproken”, legt Van den Berg uit. “Dus digitale ggz is naast activerend ook heel doel- en resultaatgericht.”
Die tastbare behandelresultaten dragen bij aan een hogere arbeidstevredenheid. Maar er is nog iets waarmee Sol behandelaren aan zich weet te binden: vrijheid en een cultuur die gedragen wordt door enthousiasme en kort lijnen. Met de camper een tijdje op workation? Geen probleem, zolang er een stabiele digitale verbinding is en de cliënt voorop blijft staan.

Deze werkwijze stelt duidelijke eisen aan de techniek. “Behandelaren verwachten een goede verbinding”, weet Van den Berg. “Ze verwachten dat die veilig is. Dat die makkelijk kan samenwerken met collega’s. En ze verwachten dat ze niet zoveel hoeven te switchen tussen applicaties.”

Korte feedbackloop
Naadloze informatieoverdracht blijkt in de praktijk nog altijd geen sinecure. Een andere veelgehoorde klacht onder professionals is dat innovaties vaak te veel vanuit de techniek worden bedacht. Worden behandelaren voldoende betrokken bij de ontwikkeling van digitale hulpmiddelen? “Bij ons wel”, reageert Van den Berg.

“Onze investeerder Almende heeft ook Nice Day opgericht met als expliciete doel een zorgapplicatie te ontwikkelen voor en door professionals. Dat is het platform dat wij gebruiken. We hebben dus nauwe banden met de technologie waar we mee werken en daardoor een hele korte feedbackloop. We hebben zelfs een aantal behandelaren gehad die half bij Nice Day en half bij Sol werkten. En als het niet werkt, stoppen we. Dat hebben we echt al een paar keer gedaan. Dat is natuurlijk de valkuil van digitalisering; dat het allemaal mogelijk is, betekent niet dat je het allemaal moet doen.”

Omzetplafond
Dat de aanpak van Sol werkt, bewijst de fikse groei van het aantal cliënten. Gestart in 2021 behandelt Sol momenteel zo’n duizend cliënten per jaar. Dat hadden er volgens Van den Berg twee keer zoveel kunnen zijn, ware het niet dat ook Sol het hoofd stoot tegen het omzetplafond. Voor verzekerden van sommige verzekeraars geldt inmiddels een patiëntenstop. Zodoende kan de ene verzekerde bij Sol binnen één tot twee weken een behandeling starten en moet de andere vijf maanden wachten.

“Het is niet dat ik de behandelaren niet heb, maar dit is hoe het Nederlandse systeem werkt”, verzucht Van den Berg. “In het begin van het jaar wordt er zorg ingekocht door de zorgverzekeraars. Op het gebied van digitaal contracteren is er in onze ervaring helaas weinig onderhandeling mogelijk. Wij hebben sinds dit jaar contracten met alle zorgverzekeraars. Daar zijn we heel trots op. Maar we moeten uitkijken dat we geen slachtoffer van ons eigen succes worden.”

Capaciteitsmanagement
Wrang is het wel, want door de innovatieve aanpak kan Sol meer cliënten helpen. Daarnaast moet Sol als digitale aanbieder ook nog door allerlei bureaucratische hoepels springen. “De formulieren voor zorginkoop zijn niet gericht op volledig digitale aanbieders. Daar staat letterlijk alleen hybride zorg in, ook al lever je op een andere manier zorg. Ook wij moeten dus eerst al die gebaande paden aflopen. Daarnaast word je als kleine aanbieder binnen deze vorm van contracteren betaald per prestatie en niet voor innovatie. Die moeten we als kleine aanbieder zelf bekostigen.”

Gelet op de digitale uitdagingen in de zorg zou een bredere innovatie-impuls zeer welkom zijn. Van den Berg ziet grote kansen op het gebied van onder meer capaciteitsmanagement. “Neem alleen al het feit dat een huisarts verwijst naar een plek niet wetende of daar genoeg capaciteit is, of de data op orde is en of die partij die juiste zorg biedt”, constateert Van den Berg.

Cliëntreis inzichtelijk
“Eén van de grote vragen in de ggz is of mensen wel op de juiste wachtlijst staan. Daarnaast zijn er veel onnodige loopjes. Bovendien is de ervaring van de cliënt op veel plekken anders. Die cliëntreis zou je vanaf het begin tot het eind inzichtelijk willen krijgen, inclusief het effect van een behandeling. Er zijn veel behandelingen die misschien niet zo doel-gestuurd meer zijn en dus maar blijven doorgaan. Wij proberen met onze behandelaren altijd vast te stellen: heb je het doel bereikt wat je samen hebt afgesproken? En zit de zorgvrager nog op de juiste plek of moet je binnen het sociaal domein gaan kijken? Zulke zaken kunnen we binnen het bredere systeem naar mijn idee veel efficiënter doen. Dat begint met inzicht en overzicht en juist daar kan technologie een mooie rol spelen.”

Jennifer van den Berg treedt op als keynote-spreker tijdens het HCI GGZ inspiratie-evenement op 5 september in Museum Singer Laren.

Gerelateerde artikelen