Design thinking is al zo oud als de wereld. Maar wat is het? En waarom wordt het niet vaker toegepast voor zorginnovatie? Het is geen hogere wiskunde. Begin bij design thinking niet bij de oplossing, maar bij het probleem. En ga alleen verder met innovaties die ook echt iets toevoegen voor de eindgebruiker.
Zorginnovatie strandt te vaak in de pilotfase. Veel innovaties waar flink in is geïnvesteerd, bereiken nooit de eindgebruiker. Volgens Machiel Oskam van Online Department ontstaat dit probleem doordat van tevoren niet goed onderzocht is of het product wel waarde heeft.
Design thinking kan dit voorkomen. Oskam: “Onderzoek al voor je iets bouwt en investeert in IT of de eindgebruiker wel op je idee zit te wachten. Begin bij vraag wat het probleem is. Creëer in vrij korte tijd oplossingen en test die weer. Als dan blijkt dat een oplossing inderdaad waarde heeft, is het interessant om te gaan opschalen.
Design thinking: stop met aannames
“In de zorg wordt veel gedacht in wat niet kan. Natuurlijk kan lang niet alles. En natuurlijk maakt de privacy het allemaal niet gemakkelijk. Maar ga uit van wat er wel kan. En stop met aannames, maar onderzoek eerst of ze kloppen.”
“Er worden te veel producten en applicaties ontwikkeld die uiteindelijk niet worden gebruikt. Dat is zonde van het geld. Ze zijn niet goed getoetst bij de eindgebruikers. Met design thinking onderzoek je hoe iets past in het leven van mensen. Dat kan met gebruikersonderzoek en het testen van prototypes op een vrij basaal niveau. Je kunt zo binnen een paar weken al uitvinden of het zin heeft om iets ook daadwerkelijk te gaan ontwikkelen. Maar met design thinking kun je ook de wachttijden verkorten, zorgprocessen optimaliseren en de productiviteit van zorgverleners verhogen. Het hoeft niet digitaal te zijn.
Productidee: drie assen
Volgens Oskam is het raadzaam om over drie assen naar een productidee te kijken. Is het wenselijk, hebben mensen er behoefte aan? Kun je geld mee verdienen of besparen, heeft het een verdienmodel? En is het technisch haalbaar, kun je het bouwen?
Via die drie assen moet je eerst leren en dan pas investeren. Natuurlijk vraagt dat ook om een investering. Oskam: “Maar dat is een relatief kleine investering als je het vergelijkt met een definitieve ontwikkeling en bouw van complexe applicaties. Met de juiste mensen en juiste mindset kun je veel tijd, geld en frustratie in de zorg besparen.“
“Wij zijn als Online Departement partner van de Zorgambassade. Daar wordt design thinking ook ingezet als methode om van denken naar doen te komen. Mensen uit zorginstellingen, zorgverzekeraars, noem maar op, komen in teams bij elkaar om aan een actueel probleem te werken. Vervolgen worden in vrij korte tijd oplossingen uitgewerkt en weer getest. Blijkt dat het inderdaad waarde heeft, dan is het interessant om verschillende partijen bij elkaar te brengen en de oplossing te gaan opschalen. Ik verwacht dat deze aanpak in de zorg steeds vaker wordt toegepast.“
Geen fan van pilots
Oskam is geen fan van pilots. “Vaak begint er iemand met een subsidie iets te ontwikkelen, nog voordat echt uitgezocht is of er wel behoefte aan is. Binnen zo’n pilot ontbreekt soms het ondernemerschap om het product op te schalen of de middelen om mensen te helpen ermee te gaan werken. En dan is het geld op. Het is veel beter om klein te beginnen. Start met design thinking. Dan weet je zeker dat je je geld en moeite steekt in een product of dienst waar ook echt behoefte aan is, en of het een levensvatbare oplossing is voor de toekomst.”
Design thinking vergroot samenwerking
Design thinking is een hele leerzame en co-creatieve methode voor het ontwikkelen van succesvolle producten, maar kan ook bijdragen aan meer en betere samenwerking in de zorg, aldus Oskam. “Op lokaal niveau zie je steeds meer inspirerende voorbeelden. Breng in een bepaalde regio alle partijen bij elkaar. Het ziekenhuis, de GGZ, de huisarts, de apotheek, maar ook een architect, de lokale kunstenaar en de burger. Breng vanuit deze verschillende expertises de problemen die er spelen in kaart en kom met concrete oplossingen om de zorgketen efficiënter in te richten. De regie kan bij de gemeente liggen bijvoorbeeld. Ook voor zorgverzekeraars kan hierin een rol zijn weggelegd. Zolang het maar niet op een pilot gaat lijken,”
Kennisvideo’s over UX Design en Design Thinking
- Welke UX rollen en expertises zijn er
- Hoe organiseer je een design sprint, voorafgaand aan development?
- Hoe onderbouw je de investering in UX design?
- Hoe integreer je onderzoek en design in het software development proces?
