De manier waarop zorgverzekeraars criteria stellen voor transformatiegelden, maakt het voor ziekenhuizen onmogelijk om er aanspraak op te maken. David Jongen, bestuursvoorzitter van medisch centrum Zuyderland en voorzitter van de raad van toezicht van ‘s Heeren Loo, uit daarover zijn ongenoegen op de mainstage van Zorg & ICT.
Jongen schetst de alom bekende problemen in de zorg: personeelstekort, toenemende zorgvraag en beperkte budgetten. Hij heeft het over slapeloze nachten en dramatische perspectieven. Concreet vertaald in gesloten operatiekamers en poliklinieken met enorme wachtlijsten. “Makkelijke antwoorden daarop zijn er niet”, verzucht hij.
2,6 Miljard euro in de kluis
“Natuurlijk, we kunnen ook doorsukkelen zoals we nu doen. Dat kan en voelt in ieder geval comfortabel. Maar we moeten versnellen, verbreden en doorpakken.” Dan kún je als verzekeraar niet op de transformatiegelden blijven zitten. In het kader van het Integraal Zorgakkoord (IZA) is er 2,6 miljard euro vrijgespeeld om de transitie van de zorg te versnellen. Van dit bedrag is nog vrijwel niets toegekend. De reden? Zorgaanbieders moeten door allerlei bureaucratische hoepels springen die de zorgverzekeraars omhoog houden. Bovendien hanteren de grote zorgverzekeraars ieder eigen spelregels.
Hoge drempels
In een podcast met Dutch Health Hub licht Jongen zijn ongenoegen toe. “De drempel om bij dat geld te kunnen is nu zo hoog dat iedereen externe bureaus inhuurt om maar door die eerste toets te komen. We hebben het over business cases van tachtig, negentig pagina’s. Daar gaat heel veel geld in zitten en dan moet je nog maar afwachten.”
Volgens Jongen druist de opstelling van de zorgverzekeraars in tegen de geest van het IZA. “Ik begrijp dat het geld niet zomaar weggegeven kan worden, maar we hadden een lichte toets afgesproken. Zó gaat het niks worden, alle plannen liggen stil.”
Kanskaart: digitalisering, data en AI
“We kunnen aan heel veel knoppen draaien om de zorgvraag te beperken en het zorgaanbod te vergroten.” Jongen maakt een snelle opsomming: de regeldruk omlaag, inzetten op instroom en behoud van personeel, meer zeggenschap in het werk van zorgprofessionals brengen. “Maar is dit genoeg”, vraagt hij de zaal. Hij verwacht geen antwoord, het is een retorische vraag: “Ik denk van niet. Wat is dan onze kanskaart? Digitalisering, data en AI.”
Veelbelovende voorbeelden
Er zijn volop veelbelovende voorbeelden als AI-chatbots, operatierobots en algoritmen en sensoren die ziekten voorspellen. Opnieuw een retorische vraag: “Zijn dit niet allemaal ontwikkelingen die echt toekomstperspectief bieden?” Volgens Jongen móéten we wel. Maar concurrentie in de zorg helpt niet om deze uitdaging met elkaar voor elkaar aan te pakken.
Zorgverzekeraars: transformatiegelden uitdelen
Jongen vindt dat zorgaanbieders over hun eigen schaduw moeten springen. En leveranciers moeten voor maatschappelijke waarde gaan. Patiënten moeten helpen en zorginstellingen moeten hen daar weer in begeleiden. Banken moeten goede en betaalbare financieringsopties bieden. En die zorgverzekeraars, die moeten nou eindelijk eens die transformatiegelden gaan uitdelen.
Luister naar de podcast met David Jongen, opgenomen tijdens Zorg & ICT in Jaarbeurs in Utrecht:
