Steeds meer ziekenhuizen bieden patiënten de mogelijkheid via een app hun gezondheidsparameters door te geven en in contact te blijven met hun zorgverlener. Het Jeroen Bosch Ziekenhuis gaat een stapje verder. Het ziekenhuis richtte een centraal monitoringscentrum in. De voordelen voor de organisatie, patiënten én zorgprofessionals op een rij.
“In het begin van de coronacrisis zijn we met een voorloper van het monitoringscentrum begonnen”, vertelt Marco van Geffen. Hij is projectleider Strategie en unithoofd Monitoringscentrum van het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ).
“Geneeskundestudenten monitorden data die via de CoronaCheck-app bij ons binnenkwamen. Ze belden mensen om door te vragen over de klachten. Zo nodig koppelden zij de gegevens terug naar de huisarts. Die aanpak werkte zo goed dat we besloten ook andere ziektebeelden centraal te monitoren.”
Geneeskundestudent
Dat resulteerde in december 2020 in een Centraal Monitoringscentrum in het JBZ. Hier werken dagelijks twee verpleegkundigen en een verpleegkundig student. Een geneeskundestudent is casemanager. In de avonden en weekends monitort een geneeskundestudent tot negen uur, vaak vanuit huis.
De zorgprofessionals houden de binnenkomende parameters goed in de gaten. Zo nodig nemen ze contact op met de patiënt, de verpleegkundig specialist of huisarts.
Gemakkelijk opschalen
In het monitoringscentrum komen de resultaten binnen van thuismetingen van ruim achthonderd patiënten. Het ziekenhuis heeft thuismonitoringsprogramma’s voor meer dan vijftien aandoeningen bij dertien verschillende specialismen. Daarnaast lopen er vier pilots en zijn veel nieuwe thuismonitoringsprogramma’s in voorbereiding.
“We kunnen snel en gemakkelijk opschalen”, zegt Van Geffen. “Er is immers geen nieuwe projectorganisatie nodig. Bovendien monitoren onze verpleegkundigen breed, voor meerdere ziektebeelden tegelijk.”
Pannenkoeken met stroop
Hoe dat contact met de patiënt eruit kan zien? Van Geffen illustreert het aan de hand van een voorbeeld: “Bij zwangerschapsdiabetes kunnen de bloedsuikerwaarden erg schommelen. Zijn ze te hoog, dan zoekt de verpleegkundige samen met de patiënt naar de oorzaak. Stel: de patiënt vertelt dat ze tussen de middag drie pannenkoeken met stroop heeft gegeten. Dan bedenken de verpleegkundige en patiënt samen een alternatief voor de volgende keer.”
Meer ziekte-inzicht
“Zo vergroten we de eigen regie van patiënten”, gaat Van Geffen verder. “Ze krijgen op maat gemaakte zorg en meer ziekte-inzicht. Daarnaast hoeven ze minder vaak naar het ziekenhuis te komen voor controles. Dat wordt gewaardeerd en is ook belangrijk in ons streven naar een hoger gezondheidswelzijn van onze patiënten.”
Werkplezier
Vóór de komst van het centrum was monitoring een taak van de artsen, verpleegkundigen of verpleegkundig specialisten van de vakgebieden. “Het was volgens hen iets wat ze ‘erbij’ moesten doen”, aldus Van Geffen. “Dat is voor de verpleegkundigen in het monitoringscentrum anders. Juist de concentratie op monitoring maakt hun werk interessant, bijvoorbeeld omdat ze zich bezighouden met regieversterking en motiverende gespreksvoering. Zij nemen de behandelaars veel zorg uit handen. Die kunnen zich daardoor concentreren op hun kerntaken en complexere patiënten, wat weer bijdraagt aan hún werkplezier.”
Minder opnames
Door de inzet van vaste verpleegkundigen kost een monitoringscentrum extra geld. Maar dat verdient zich volgens Van Geffen terug: “Dankzij thuismonitoring krijgen patiënten meer regie en hoeven we ze minder vaak te zien. Er zijn ook minder opnames en bezoeken aan de poli nodig. Dat hebben we tijdens de covid-crisis gezien. En dat blijkt nu ook bij hartfalen: thuismonitoring leidt bij dat ziektebeeld tot fors minder opnames. En als patiënten tóch worden opgenomen, is de duur van die opname bijna de helft korter.”
Behoefte aan samenwerking
Een uitdaging is er ook: “De huisartsen in de omgeving en de specialisten in het JBZ hebben meer behoefte aan samenwerking. Er loopt nu een pilot voor astma en COPD. We kijken hoe we ook andere ziektebeelden, zoals hypertensie, kunnen monitoren.”
“De volgende stap is om thuisbegeleiding via monitoring ook te doen voor patiënten in de palliatieve fase bij hartfalen, in samenwerking met de huisarts en thuiszorg. We onderzoeken nog hoe we dat organisatorisch kunnen inrichten. Wie is waar verantwoordelijk voor? Hoe krijgt de huisarts inzage in de thuismonitoringsgegevens? En hoe regelen we de bekostiging? Het zijn ingewikkelde vragen, maar daar gaan we zeker een antwoord op vinden. We zien namelijk dat thuismonitoring ook noodzakelijk is voor goede netwerkzorg.”
Tips voor andere ziekenhuizen
Andere ziekenhuizen benaderen Van Geffen regelmatig met vragen over het opzetten van een monitoringscentrum. Welke tips heeft hij voor ze? “Zorg allereerst voor een goede visie op thuismonitoring. Het JBZ focust bijvoorbeeld op de eigen regie en veerkracht van patiënten, zodat zij beter met hun ziekte kunnen omgaan.”
“Verder zijn gemotiveerde zorgprofessionals belangrijk, zoals enthousiaste verpleegkundigen en geneeskundestudenten. Ik leid het Monitoringscentrum samen met cardioloog Janet van Kuilenburg. Als arts weet ze waar ze over praat. Binnenkort voegen we ook een verpleegkundige toe aan het management.”
“En de belangrijkste tip: zorg dat het monitoringscentrum dicht bij de zorgprofessionals is gehuisvest en werk intensief samen met de collega’s in het netwerk.”
Gezamenlijke centra
Landelijk leeft het idee om zes of zeven grote monitoringscentra in te richten voor de gezamenlijke ziekenhuizen. Van Geffen is daar niet enthousiast over: “Op dit moment neemt ons monitoringscentrum 80 procent van de meldingen uit handen van de specialismen. Blijft dat zo als je het landelijk organiseert met verpleegkundigen die letterlijk verder afstaan van de specialisten voor wie zij monitoren? Zullen de verpleegkundigen een vraag of alarmwaarde dan niet veel sneller doorzetten naar het ziekenhuis? Het is een kwestie waar we met z’n allen heel kritisch naar moeten kijken, zodat we zorg-op-maat blijven leveren.”
Bekijk het webinar van het Jeroen Bosch Ziekenhuis over het opzetten van thuismonitoring en een monitoringscentrum
