Artificiële intelligentie (AI) doet zich steeds nadrukkelijker gelden bij de ontwikkeling en vermarkting van technologie voor de vergrijzende samenleving. Hoe hard de internationale ontwikkelingen gaan, was goed zichtbaar tijdens CES 2025 in Las Vegas. Nederland blijft achter en dat moet snel veranderen, vindt directeur Arjan van den Born van ROM Utrecht Region. Hij roept pensioenfondsen op tot een investeringsoffensief in age tech.
Met medewerking van Rob Blaauboer
Met circa 140.000 bezoekers en 4,500 exposanten, waaronder 1.400 startups, geldt de Consumer Electronics Show (CES) als één van de grootste internationale evenementen voor consumenten-technologie. Een groeiend aantal bedrijven in deze markt richt zich op de 50+-doelgroep. Daar is alle reden toe, becijfert ouderenorganisatie AARP, voorheen de American Association of Retired Persons. Vijftigplussers besteden alleen al in de VS tenminste 80 miljard dollar aan technologie. Naar verwachting groeit dit cijfer naar 120 miljard dollar in 2030.
Welke percentage is toe te schrijven aan oplossingen die gerelateerd zijn aan gezondheid en zorg is niet helemaal helder. Duidelijk is wel dat de oudere doelgroep technologie steeds meer ziet als een instrument dat eigen welbevinden, gezondheid en zelfstandigheid kan schragen.
Age Tech Collaborative
Making aging easy. Dat is in een notendop ook de doelstelling van de Age Tech Collaborative, die de AARP in 2021 is gestart. “Met ons initiatief brengen we bedrijven, startups en investeerders samen, met als doel ouder worden eenvoudiger te maken”, legt VP en algemeen manager Rick Robinson uit. Afgaand op de cijfers is het initiatief daar in een paar jaar goed in geslaagd. ATC telt inmiddels ruim vijfhonderd leden, waaronder meer dan honderd investeerders en grote bedrijven als Accenture, Samsung, Verizon en Walmart. Naar eigen zeggen is ATC goed geweest voor 450 miljoen dollar aan investeringen en 167 miljoen dollar aan gecreëerde waarde.
Zelfstandig blijven
ATC heeft op de meest recente editie van CES, die van 6 tot en met 9 januari in Las Vegas werd gehouden, een eigen paviljoen waar 24 startups zich aan de bezoekers mogen presenteren. “Mensen willen in hun eigen omgeving ouder worden, maar als er geen mantelzorger is kan dat moeilijk zijn”, legt Robinson uit. “We hebben hier vooral bedrijven die technologie ontwikkelen die ouderen in staat stelt om thuis veilig te blijven.”
Human in the loop
Een substantieel aantal bedrijven in het ATC-paviljoen maakt gebruik van AI. Logisch, vindt de AARP. Of het nu valpreventie is, medicatie-ondersteuning of digitaal gezelschap, het mooie aan AI is dat het technologische thuisoplossingen werkenderwijs kan aanpassen en personaliseren. Hoe dat werkt, vertelt Victor Wang, oprichter van Friendi.fi. “Onze missie is om iedereen aan tenminste één gezonde relatie te helpen. Doordat mensen zo’n virtuele vriend vertellen wat ze bezig houdt, kunnen we ook verborgen hulpvragen opsporen. Mensen weten vaak niet wat er aan zorg of ondersteuning mogelijk is.” Het bijzondere aan Friendi.fi is volgens Robinson dat er altijd een human in the loop is: “Hallucinaties of gesprekken die ontsporen worden zo voorkomen.”
Vitale functies meten
Ook grote bedrijven incorporeren in toenemende mate AI in hun oplossingen. Een goed voorbeeld vormt het van oorsprong Franse, maar internationaal opererende IT-bedrijf Dassault Systems. Onder de noemer Medidata werkt Dassault Systems aan een laagdrempelige gebruiksvriendelijke, AI-ondersteunde vorm van remote monitoring die gebruik maakt van de camera op smartphone, tablet of laptop. “Op zo’n gemakkelijke manier vitale functies meten kan interessant zijn voor groepen die anders niet meedoen aan medische trials”, aldus Timothy Chen. Medidata denkt daarbij onder anderen aan patiënten die te ziek zijn of ver van een onderzoeksinstelling wonen én minderheden die op grond van demografische achtergrond of sociaaleconomische status nu niet in trials worden meegenomen.
Silver Economy
De internationale ontwikkelingen rond age tech onderstrepen volgens directeur Arjan van den Born van ROM Region Utrecht de urgentie om binnen Nederland in actie te komen. De maatschappelijke noodzaak om specifieke oplossingen te ontwikkelen afgestemd op de unieke behoeften van ouderen, groeit met de dag. Daarbij vormt de ‘silver economy’ volgens Van den Born een niet te negeren markt. “In 2100 zullen er 3,1 miljard mensen boven de zestig jaar zijn”, aldus Van den Born in een recent post op LinkedIn. “In Europa zal één op de drie mensen 60+ zijn. Deze groep heeft bovendien een hoog besteedbaar inkomen. Dit vormt een gigantische markt, die we niet kunnen laten liggen.”
Europese startups vluchten
Dit laatste gebeurt vooralsnog wel, constateert Van den Born. “Helaas zien we dat veel startups op dit gebied Europa ontvluchten, omdat de VS hen wel omhelst met gespecialiseerde durfkapitalisten en acceleratorprogramma’s die niet alleen financieel ondersteunen, maar ook helpen bij het vinden van klanten. In Europa blijven we achter.”
Age tech fonds
Dat moet en kán anders, stelt Van den Born. “Pensioenfondsen kunnen dit veranderen! Ik vind dat onze pensioenfondsen hierin zouden moeten investeren. Laten we samen een age tech fonds van 1 miljard euro oprichten.” ROM Regio Utrecht is bereid om een steentje bij te dragen in vorm van een acceleratorprogramma, “want in deze regio zijn we koploper in Life Sciences en Health: Utrecht, Heart of Health.”
