Twee fietsen, liefst in Delfts blauw. Dat was het eerste instrument dat bestuursvoorzitter Carina Hilders van het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft vroeg om haar te helpen bij de plannen voor sectoroverstijgende, regionale samenwerking. “Nu ga ik iedere maand met een ander iemand uit het ziekenhuis op pad”, aldus Hilders. “We kunnen het in de bestuurskamer bedenken, maar je moet het zelf zien en verbinding maken”.
De netwerkfiets heeft Hilders al op de meest uiteenlopende plekken gebracht, van transmuraal bureau tot daklozenopvang. “Ontluisterend om te zien”, aldus Hilders over die laatste ervaring. “Ook door de enorme druk op de hulpverleners daar.”
In zekere zin is Hilders kennismaking met de daklozenopvang symbolisch te noemen. In haar key note tijdens Zorg & Facility 2024 wees Hilders op de grote uitdagingen in de zorg en benadrukte ze de noodzaak om de zorg anders in te richten.
“We hebben de opdracht om de zorg houdbaar te houden. We kunnen steeds meer, maar toch wordt de sociale ongelijkheid steeds groter. Mensen in achterstandswijken hebben een zeven jaar lagere levensverwachting. In het ziekenhuis hebben we te maken met een steeds grotere groep kwetsbare ouderen. Ik schat dat zo’n zeventig procent van onze patiënten tot die groep behoort.”
Met antislipsokken red je het niet
Om valpartijen in het ziekenhuis voor te zijn, krijgt iedere oudere in het Reinier de Graaf inmiddels standaard antislipsokken. Maar om de grote uitdagingen in de zorg het hoofd te bieden, is natuurlijk heel wat meer nodig dan zulke slimmigheidjes. Om de zorg voor iedereen toegankelijk te houden, is samenwerking tussen de verschillende domeinen in Hilders’ ogen onontbeerlijk.
Ketensamenwerking
In de regio Delfland is er een heuse stuurgroep transformatie waarin de betrokken ketenpartners overleggen over de vraag hoe de juiste zorg op de juiste plaats kan worden aangeboden. “Zorg is nog te veel op het biomedische model geënt”, aldus Hilders. “Vaak spelen er allerlei andere problemen, bijvoorbeeld met geld of eenzaamheid. Daar moeten we in de spreekkamer oog voor hebben. We moeten breder kijken, maar de dokter heeft maar tien minuten voor een consult. Dan is het belangrijk om andere partijen te betrekken.”
Vertrouwen is een kernwaarde
Samenwerking vergt meer dan een gedeelde visie op zorg, gelooft Hilders. Vertrouwen is zo mogelijk nog belangrijker. Vandaar ook dat Hilders actief verbinding zoekt, al dan niet op een Delfts blauwe fiets. Hilders: “Vertrouwen is een kernwaarde van samenwerken. Ken je elkaar? Dat begint bij oprechte nieuwsgierigheid en bescheidenheid.”
Bekostiging
Het prille vertrouwen binnen de regio wordt soms danig op de proef gesteld. “Onze belangrijkste focus is toegankelijkheid en sociale ongelijkheid. De factor productie proberen we helemaal te laten vallen, maar de bekostigingssystematiek is daar nog niet op ingericht. Waar we nog niet zo goed in zijn, is om de kosten en baten te laten meebewegen met de patiënt.”
Ziekenhuis gidst de patiënt
Hilders betoog kon in Utrecht rekenen op instemming, maar ook op een enkele kritische vraag. Waarom kan de patiënt – naar analogie met de reiswereld – digitaal ondersteund nog niet zelf zijn of haar eigen reis door de zorg plannen, wilde directeur Hans ter Brake van PGO-leverancier Quli weten.
Hilders: “Er moet meer ruimte komen voor samen beslissen, maar het is soms kwetsbaar om de patiënt de lead te geven.” Wel is binnen het Reinier de Graaf nadrukkelijk het besef doorgedrongen dat het grootste deel van de patiëntreis zich buiten het ziekenhuis afspeelt. Vanuit deze wetenschap heeft het ziekenhuis in Delft één loket ingericht dat de patiënt naar de juiste vervolgstappen gidst in het transmurale zorglandschap.
