De exit van verpleegkundigen is te voorkomen. Bijna de helft van alle nieuwe medewerkers verlaat binnen twee jaar de zorg, constateerde vorig jaar de Commissie Werken in de Zorg. Gebrek aan begeleiding en excessieve verantwoordelijkheden spelen veel nieuwkomers parten, aldus voorzitter Doekle Terpstra. ASz lijkt lering te hebben getrokken en laat nieuwe verpleegkundigen ‘rustig rouleren om daarna goed te landen’.
Met het oog hierop heeft het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht een nieuwe startfunctie in het leven geroepen: de OOP-verpleegkundige, een verwijzing naar het achterliggende Oriëntatie- en Ontwikkelprogramma. In het kader van dit programma rouleren startende algemeen verpleegkundigen de eerste maanden van hun dienstverband over verschillende afdelingen, met stapsgewijs groeiende verantwoordelijkheden.
“We helpen de verpleegkundige enerzijds een bewuste keuze te maken voor een bepaalde afdeling of specialisme”, zegt afdelingshoofd en medebedenker Zanelle Mans. “En we helpen de nieuwe collega om zich in haar of zijn eigen tempo competent te gaan voelen.”
Goed landen in het ziekenhuis
Het nieuwe programma richt zich op twee groepen, te weten net afgestudeerde verpleegkundigen die tijdens hun opleiding niet of beperkt in ziekenhuizen hebben gewerkt en verpleegkundigen uit aanpalende sectoren als de verpleeghuis- of gehandicaptenzorg. “Vaak ambiëren zij een overstap naar het ziekenhuis, maar durven ze die niet goed aan”, zegt afdelingshoofd en medebedenker Jarno van Breenen over deze tweede groep. “Zij denken vaak dat ze vastzitten op hun plek. Maar met een rustige start en de mogelijkheid om eerst eens rond te kijken, kunnen zij heel goed landen in het ziekenhuis.”
OOP-verpleegkundigen
Het ASz spreekt van een ‘gouden greep’ met een sensationele response. In één maand tijd zijn 24 verpleegkundigen voor 17 voltijdfuncties als ‘OOP-verpleegkundige’ aangenomen. “We hebben een vijver aangeboord waarvan we nog niet kunnen overzien hoe groot die is”, aldus Breenen.
Piekdrukte opvangen
De OOP-verpleegkundige biedt het ziekenhuis niet alleen op termijn voordelen. Dankzij het ‘zwervend profiel’ kunnen de betrokken verpleegkundigen direct worden ingezet om ziekte en piekdrukte op te vangen op steeds wisselende afdelingen. “Daarbij maken ze kennis met alles wat die afdeling specifiek maakt: patiëntencategorie, veel voorkomende handelingen, ligduur, sfeer enzovoort.”
Training en intervisie
De OPP-verpleegkundige zou een bijdrage kunnen leveren aan het oplossen van het personeelstekort in de zorg. Toch moet de OOP’er niet worden verward met een flex-verpleegkundige, benadrukt Mans. “Die zijn juist doorgewinterd en ze kunnen op elke afdeling waar een tekort is meteen maximale verantwoordelijkheid dragen. De OOP-verpleegkundige werkt nog niet als eerstverantwoordelijke, maar biedt ondersteuning in een team waar extra hulp welkom is. Zo groeit de OOP’er in een steeds verantwoordelijker rol. Een ander verschil met de flexer is dat die niet tot een team behoort. De OOP’ers vormen samen wel een team. Ze werken weliswaar niet op dezelfde plek, maar ze krijgen samen begeleiding. Ze nemen in groepjes deel aan training en intervisie en helpen elkaar onderling.”
Doorstromen naar vaste plek
Maatwerk is een ander essentieel ingrediënt in het OOP-traject. “Verpleegkundigen die snelle groei laten zien en al gauw weten bij welk specialisme ze zich het meeste thuis voelen, kunnen na een paar maanden doorstromen naar een plek op een vaste afdeling”, stelt Van Breenen. “Wanneer iemand er wat langer over doet om zich zeker genoeg en goed thuis te voelen, mag het ook een jaar duren. Voor ons is het belangrijkste dat wij de juiste instelling bij de collega zien. Vooral daarop nemen we de OOP-verpleegkundigen aan.”
Wegens de grote toeloop heeft het ASz momenteel geen OOP-vacatures meer. Eind dit jaar komen er naar verwachting weer plekken vrij, zodra de eerste OOP’ers goed zijn geland op een vaste plek.
