Hoe vergroen je de meest vervuilende afdeling van het ziekenhuis, de operatiekamer? Die vraag legde Talitha Hoppe voor aan de deelnemers van het de Zorg & facility event. Het antwoord: met een lange adem.
Dat het allemaal wel wat duurzamer kan in de OK ondervond ze in haar werk als operatieassistent. Ze stoorde zich vooral aan de bergen afval die de afdeling dagelijks produceert. Daarom richtte ze in 2019 de GreenTeamOK op in het OLVG en won ze een Gamechanger Award. Inmiddels heeft het ziekenhuis 25 Green Teams, en is Hoppe de coördinator van die teams.
Vier werelden
Vanuit die rol wil ze ook duurzaamheid tussen de oren van de bezoekers van het event krijgen. Daarom laat ze een bekend plaatje zien, namelijk die van de opwarming van de aarde in temperaturen. “Dit is echt urgent, we moeten echt wat doen. Dit jaar was Country Overshoot Day weer eerder in het jaar, namelijk al op 1 april. Als iedereen leeft als wij Nederlanders hebben we vier werelden aan grondstoffen nodig.”
Afvalberg
Vooral de afvalberg in de zorg is enorm. Zeker 4 procent van de totale afval in Nederland komt uit de zorg. Talitha Hoppe: “We produceren tachtig vrachtwagens aan afval per dag. We moeten echt aan de slag met circulaire economie, en afstappen van lineaire economie. We moeten daarvoor meer doen aan scheiden van afval.”
En dat kan ook lonen, laat Hoppe zien. Op de OK mocht tot voorkort geen papier apart worden gescheiden. “Maar als je papier apart inzamelt, kun je er 5 cent per kilo voor krijgen. Anders komt het bij het restafval en voor de verwerking daarvan betaal je 15 cent per kilo.”
Het duurste afval is het SZA (Specifiek Ziekenhuis Afval), zoals naalden, afval van het laboratorium en verbandmiddelen. Dat wordt verbrand voor 2 euro per kilo met 1100 graden Celsius. “Er gaat te veel in het SZA wat we anders kunnen verwerken.”
Nagelkrabbers
De Green Teams zetten zich op allerlei terreinen in om het OLVG te vergroenen. Zo stimuleert het ziekenhuis de medewerkers om de auto te laten staan. OV is gratis, en wie te fiets of te voet komt krijgt 19 cent per kilometer. Per auto is dat 16 cent. Ook recycling staat hoog op de agenda, zoals van bluewraps, waarin operatie-instrumenten, zoals mesjes en tangen, verpakt worden.
Dit blauwe plastic bestaat voor 100 procent uit polypropyleen en is dus goed te recyclen. Hoppe organiseerde tijdens de covid-tijd een inzameling en liet aan de collega’s zien dat het ziekenhuis een metersdikke laag Bluewraps weggooit. Het bedrijf GreenCycle zamelt het in, en verwerkt het tot nieuwe producten. Zo maakt het bedrijf van PET-afval onder meer nagelkrabbers, die gebruikt worden bij het handen wassen voorafgaande aan de operatie.
Wasbare dekens
Verder is het OLVG gestopt met wegwerpdekens. “We gooiden vijfhonderd dekens per week weg. We werken nu met wasbare dekens. Dat scheelt 20.000 euro per jaar.”
Ook met celstofmatjes is het ziekenhuis gestopt. We gooiden per 489.360 celstofmatjes weg. Opgestapeld is dat een toren even hoog als de Burj Khalifa-toren, de hoogste ter wereld.”
Energievretende machine
Verder zet ze in op gebruik van eigen herbruikbare bekers en herbruikbare jassen, en wordt het gebruik van handschoenen aan banden gelegd. Verder let het OLVG nu meer op de luchtbeheersing in de OK’s. Waarom moet die altijd aan staan? “Het is de meest energievretende machine van het hele ziekenhuis. Het kost 90 kW per uur, alleen al voor de OK. Het is enorm verkwistend als je het continu laat aanstaan.”
Preventie
Wat kunnen ziekenhuizen nog meer doen? Hoppe: “De meest duurzame zorg is de zorg die nooit wordt geleverd. Daarom moeten we ook meer aan preventie doen.” De uitdaging is om iedereen mee te krijgen. “We moeten zorgen dat iedereen groener gaat denken. We moeten meer draagvlak creëren voor duurzaamheid. Daarom hebben we 25 Green Teams ingericht.
Uitstellen is geen optie
“We werken ook steeds meer ziekenhuis-overstijgend. Zoek elkaar op met de ziekenhuizen, ook in het buitenland. Je kunt niet zoveel alleen als ziekenhuis. Je moet het echt samen doen. En als je niets verandert, dan verandert er ook niets. Om te voorkomen dat elk ziekenhuis het wiel moet uitvinden, deel ik zoveel mogelijk op LinkedIn. Zo wil ik andere zorgmedewerkers inspireren en laten zien dat ook zij gewoon moeten beginnen. Uitstellen is geen optie.”
