Ziekenhuizen zijn dit jaar bijna 500 miljoen euro meer kwijt aan de inkoop van goederen en diensten. Daarmee verdampt vrijwel alle investeringsruimte. Dat blijkt uit een onderzoek van NVZ en Intrakoop eerder deze zomer. Intrakoop verwacht dat de problemen door de sterk oplopende inflatie voorlopig alleen maar acuter worden.
Gemeten over het eerste half jaar zijn de ziekenhuizen in vergelijking met een jaar eerder 5,8 procent meer kwijt aan diensten en producten die ze inkopen. Met name de energiekosten en de kosten voor de inhuur van tijdelijk personeel stijgen sterk.
Uitschieters
De verwachte prijsstijgingen van aardgas en elektriciteit bedragen respectievelijk 41 procent en 48 procent. Op een totaal van 216 miljoen euro aan energiekosten in 2021 komt dit neer op meerkosten van 97 miljoen euro.
Een deel van de organisaties heeft voorlopig nog profijt van lopende meerjarencontracten. Deze ziekenhuizen worden in 2023 of daarna geconfronteerd met extra kosten als gevolg van de prijsstijgingen voor energie. Een aantal ziekenhuizen kijkt echter nu al tegen uitschieters aan meer dan 250 procent. De hoogst gerapporteerde stijging voor elektriciteit bedraagt 278 procent en voor aardgas 312 procent.
Hoewel niet te vergelijken met energie, zijn ook andere goederen zijn substantieel duurder geworden, zoals kantoorbenodigdheden (plus 8,5 procent), vervoerskosten ( plus 7,6 procent) en kosten voor voeding (plus 7,4 procent).
Inhuur personeel
Daarnaast zet ook de trend van stijgende kosten voor personeel niet in loondienst (PNIL) door. Hieronder vallen zowel de inhuur van uitzendkrachten als van zzp’ers. Ook de arbo-kosten, bedrijfskleding en kosten voor training en opleiding worden hiertoe gerekend. De gemiddelde verwachte stijging van de PNIL-kosten bedraagt 5,1 procent, met individuele uitschieters van 10 tot 12 procent.
“Veel ZZP’ers en bureaus hebben de prijzen opgeschroefd”, aldus een anonieme bron in het NVZ-Intrakoop onderzoek. “De eerste component is de ‘normale CAO-index’. De tweede is de schaarste en de derde component de extra hoge inflatie. Dan is de vernoemde 12 procent nog bescheiden te noemen.”
Bij een totaal van 1,2 miljard euro aan inkoop-gerelateerde personeelskosten komen de meerkosten in 2022 uit op 59 miljoen euro.
Investeringsruimte verdampt
Alles bij elkaar opgeteld voorzien NVZ en Intrakoop een kostenstijging van meer dan 489 miljoen euro. Omdat ziekenhuizen op basis van eerder gemaakte afspraken met zorgverzekeraars slechts een klein deel krijgen gecompenseerd, moeten ze zelf bijna 300 miljoen ophoesten. Hiervoor is geen dekking. Bij de lage rendementen die ziekenhuizen maken (1,5 procent), betekent dit dat vrijwel alle investeringsruimte die ziekenhuizen hebben volledig verdampt.
Toekomstbestendig
“Ziekenhuizen verliezen door de kostenstijgingen bijna alle ruimte die er nog is voor noodzakelijke investeringen in, bijvoorbeeld ICT en duurzaamheid”, stelt bestuurder-directeur Ruud Plu van Intrakoop. “Hierdoor wordt het voor hen moeilijk toekomstbestendig te zijn en te blijven. De marges bij de meeste ziekenhuizen zijn bijzonder klein.”
Nieuwe inflatiecijfers
De cijfers van het NVZ-Intrakoop onderzoek hebben betrekking op de eerste helft van het jaar. In het onderzoek zijn dus niet de laatste inflatiecijfers meegenomen. DNB maakte deze week bekend dat de inflatie in augustus is opgelopen tot meer dan 13 procent.
DNB-president Knot verwacht dat de inflatie voorlopig hoog zal blijven. Gelet op dit alles is de pijn in de ziekenhuizen nog lang niet geleden, aldus een woordvoerder van Intrakoop: “Het moge duidelijk zijn dat het met de nieuwe inflatiecijfers alleen maar erger wordt.”
