Hoe kunnen zorginnovaties het werkplezier bevorderen en de werkdruk verminderen? Hogeschool NHL Stenden zocht het uit.
Wat is de zin en de onzin van zorgtechnologie? Wat is het kaf, wat is het koren? Dat was de vraag waar Job van ‘t Veer, lector digitale innovatie in zorg en welzijn van de Friese Hogeschool NHL Stenden, zich met zijn studenten over boog. Voor het programma Anders werken in de zorg brachten zij in kaart hoe met name tijdens de nacht zorgtechnologie kan helpen.
Activiteit in bed
Samen met een aantal organisaties in de ouderenzorg onderzochten zij de afgelopen twee jaar het gebruik van de Momo BedSense, een app die de activiteit in bed registreert en notificaties verstuurt aan de zorgverlener. Studenten draaiden mee tijdens de nachtdienst en registreerden per uur wat er gebeurde.
Dat onderzoek heeft de meerwaarde van deze toepassing ruimschoots bewezen, meldde Van ‘t Veer. “Het inzetten van sensortechnologie heeft absoluut zin om zowel meer rust als efficiëntie in de nachtdienst te brengen.”
Minder controles
Het inzetten van een bedsensor heeft direct effect op het aantal fysieke controles dat ’s nachts wordt gedaan. Althans, als de applicatie echt betrouwbaar is.
Een van de onderzochte zorgorganisaties werkte met een verouderd sensorsysteem. Cijfers gaven duidelijk aan dat medewerkers daar niet vertrouwden op de sensor en dus gewoon hun nachtelijke rondes bleven doen. “Ze gebruiken het voor een deel wel, maar het haalt de onzekerheid niet weg. Een app moet echt superbetrouwbaar zijn, wil je gedragsverandering bij medewerkers gaan zien.”
Weerstand? Juist niet
Het klassieke beeld dat medewerkers weerstand zouden hebben tegen de inzet van technologie klopt niet, volgens Van ‘t Veer. “De weerstand zien we niet als het voor hen iets oplevert. En al helemaal niet als het wat oplevert voor de bewoners. Als het bijdraagt aan de kwaliteit van de zorg heb je bijna alle medewerkers mee. Dat is mijn ervaring.”
Pieken en dalen
Drukte in de nachtdienst komt volgens het Friese onderzoek vooral omdat deze zorg niet is te plannen, maar ook door onzekerheid bij de medewerker. Als techniek niet optimaal functioneert, levert dat een hogere werkdruk op. Daarnaast zijn er pieken en dalen, meestal aan het begin en aan het einde van de dag. Met de overdracht en de rapportages is het dan vaak spitsuur.
Persoonsgerichte zorgtechnologie
Daar ligt een mogelijkheid voor verbetering met zorgtechnologie, schetste Van ‘t Veer. “Ook al heb je informatie over elke bewoner, er wordt nog redelijk vastgehouden aan de standaard manier van handelen. Nu gaat iedereen zo ongeveer op hetzelfde moment uit bed en aan de koffie. Daar zou je veel persoonsgerichter mee kunnen omgaan. Als je weet dat iemand een onrustige nacht heeft gehad, kan die beter nog even doorslapen. Laat die persoon vooral even liggen. Daarmee krijg je minder pieken en dalen.”
Nuttiger en effectiever
Uit het onderzoek blijkt dat de werkdruk in de nacht niet per se heel hoog is, maar dat zorgverleners wel erg blij zijn met het feit dat hun zorgmomenten nuttiger en effectiever zijn. Dankzij de sensoren zijn ze minder tijd kwijt met rondes lopen en controles die toch niet nodig blijken te zijn. De opbrengst is duidelijk, vertelde Van ‘t Veer: “Minder onnodige controles voor de medewerkers, minder verstoring voor de bewoners in de nacht. Het heeft een duidelijke meerwaarde.”
Voorspellende sensoren
Volgens Van ‘t Veer zouden er zelfs nog meer stappen gezet kunnen worden. Het sensoringsysteem levert veel data op, waarvan je – al dan niet met algoritmes – zou kunnen leren en zelfs zaken zou kunnen voorspellen. “Hoe zien de data eruit van iemand die een blaasontsteking heeft, die vaak uit bed gaat of onrust vertoont? Of van andere veel voorkomende scenario’s?” Met een aantal noordelijke zorgorganisaties gaat Van ‘t Veer de komende periode ‘intervisiemomenten’ opzetten rond casuïstiek om samen met zorgverleners verder na te denken over de inzet van dit soort zorgtechnologie.
