Waardegedreven zorg is de patiënt de beste zorg bieden in verhouding tot de gemaakte kosten. Een enorm relevant thema voor de zorg dat tegelijkertijd ontzettend omvangrijk is. Hoe maak je daar een begin mee? Het LINNEAN-model helpt.
Ton Hanselaar, lid raad van advies VBHC Center Europe en voormalig medisch specialist en bestuurder, en Matthijs van der Linde, senior adviseur bij het Linnean Initiatief, legden samen de basis voor het ‘LINNEAN-model’ om starters in de waardegedreven zorg (WGZ) op weg te helpen. Dat deden ze met een werkgroep met meer dan zestig leden. Daarin zaten bijvoorbeeld zorgverleners en managers, maar ook patiënten.
Werkvreugde
Hanselaar: “Ons doel is dat de leidraad voor patiënten sneller meer waarde oplevert. En voor de zorgverleners naast betere uitkomsten ook meer werkvreugde. En dat zonder kostenverhogend te zijn. Uniek aan dit model is dat meer dan tien jaar kennis en ervaring met WGZ zijn gebundeld en verwerkt tot een praktische leidraad waarbij alle facetten van WGZ worden belicht. Daardoor hoeven zorgprofessionals en -organisaties niet langer zelf het wiel uit te vinden.”
Van der Linde: “Patiënten weten als geen ander wat waardevolle zorg voor hen inhoudt. Ze zijn essentieel voor een geslaagd waardegedreven zorg-initiatief. Bij de opzet van het LINNEAN-model hebben we dus voor alle domeinen input van zorgverleners en patiënten verwerkt.”
De basis: het waardegedreven zorghuis
Wie met een team aan de slag gaat met waardegedreven zorg, moeten weten waar men heen wil. Wat zijn de visie en missie? Wat worden plan en strategie om die visie en missie te verwezenlijken? En welke (kern)waarden liggen daaraan ten grondslag? Het is een goede start om al deze zaken vast te leggen in een zogenoemd waardegedreven zorghuis. Zo’n WGZ-huis helpt de doelen scherp te krijgen door deze te koppelen aan visie, missie, strategieën en kernwaarden.
Meer over het waardegedreven zorghuis >
Zeven domeinen
Wie de basis gelegd heeft, kan aan de slag met het LINNEAN-model. Dat bestaat uit zeven domeinen. Deze domeinen zijn belangrijk voor een succesvolle implementatie van een WGZ-initiatief. Per domein komen patiënten en zorgverleners aan het woord die situaties beschrijven, zijn checklists en handige tools toegevoegd en zijn praktijkvoorbeelden opgenomen.
De checklists bestaan uit een klein aantal ja-nee vragen. Beantwoorden geeft inzicht in hoe ver je bent in dit domein. Heb je alle vragen uit de checklist met ‘ja’ beantwoord, dan ben je heel goed op weg. Van der Linde: “Maar het kan ook een bewuste keuze zijn om bepaalde aspecten niet direct op te pakken. Ga daarover met elkaar in gesprek. Per domein bieden we naast de checklist ook handige tools en praktijkvoorbeelden.”
1. Multidisciplinair team
Zorgprofessionals zijn meestal opgeleid als specialist. Hun directe collega’s zijn vaak mensen uit dezelfde vakgroep. Het zorgpad van een patiënt is echter negen van de tien keer multidisciplinair. Daarom zit de kracht en toegevoegde waarde voor patiënten dan ook in verbinding en samenwerking binnen een multidisciplinair team (MDT). Een team waarin ook patiënten een volwaardige positie hebben. Afhankelijk van de medische conditie kunnen ook de naasten van de patiënt of mantelzorgers betrokken worden.
Lees verder >
2. Zorgpaden en uitkomsten
Het verbeteren van de zorg staat of valt met ‘meten’ en ‘weten’. Daarom is het zo wezenlijk om het zorgpad voor een patiëntengroep met een specifieke zorgvraag te beschrijven. Zo zie je in een oogopslag alle activiteiten die binnen dat zorgpad kunnen plaatsvinden. Als het zorgpad duidelijk geformuleerd is, zijn uitkomstensets te selecteren. De patiënt en de zorgverlener weten dan allebei wat belangrijk is en waarop gestuurd kan worden. Dit kan weer de basis worden voor samen beslissen.
Lees verder >
3. Kosten en bekostiging
Het Nederlandse zorgstelsel is eerder ingericht op bekostiging dan op kosten. De meeste mensen zijn er inmiddels wel van doordrongen dat als we doorgaan zoals nu, de zorg in de toekomst onbetaalbaar wordt. WGZ kan een impuls zijn voor kostenbewustzijn én kostenbesparingen. Het is daarbij wel essentieel dat er door de bril van patiëntwaarde wordt gekeken. Dus kosten in relatie tot uitkomsten.
Lees verder >
4. Ketensamenwerking
Samen werken met verschillende (keten)partijen zorgt ervoor dat mensen met een aandoening een totaalpakket krijgen dat persoonlijk op hen is afgestemd. Denk hierbij aan een huisarts die samen met wijkverpleging, gemeente en politie werkt aan de beste gezondheid voor een populatie en individuele patiënten. Of een academisch ziekenhuis dat samenwerkt met regionale ziekenhuizen en kleinere klinieken zodat patiënten de juiste zorg op de juiste plek krijgen.
Lees verder >
5. Leren, innoveren en verbeteren
Bij WGZ staan transparant delen van uitkomsten en daarvan leren en verbeteren voorop. Kortom: de juiste dingen doen. Een cultuur van continu leren, innoveren en verbeteren levert veel op. Het voornaamste: betere en innovatieve zorgverlening. Door transparant te zijn over je resultaten en deze met elkaar te delen, zijn onderlinge vergelijkingen mogelijk. Dat is de basis voor feedback en verbetering.
Lees verder >
6. IT en data
Er komen steeds meer data beschikbaar, wat enorme kansen oplevert voor de verbetering van de kwaliteit van de zorg, innovatie en wetenschappelijk onderzoek. Om deze data aan de voorkant uiteindelijk mooi inzichtelijk te kunnen presenteren in bijvoorbeeld dashboards, moet deze data aan de achterkant eerst goed worden ingericht. En daarvoor moet je vaak weer kijken hoe de data in eerste instantie wordt vastgelegd.
Lees verder >
7. Leiderschap en cultuur
In het hele proces van WGZ is een doordachte projectmatige aanpak onontbeerlijk. Datzelfde geldt voor gedreven, enthousiaste en inspirerende leiders. Waardegedreven zorg leveren is een teaminspanning waarbij de MDT-leden en andere betrokkenen moeten worden meegenomen. Heb grote ambities, maar begin klein. Maak het niet te moeilijk.
Lees verder >
Linnean organiseert op 20 januari de webcast Sneller meer waarde voor de patiënt. Hierin komen het model en de verschillende domeinen uitgebreid aan de orde.
