De ICT-volwassenheid van ziekenhuizen is gedaald. Dat constateert adviesbureau M&I/Partners in de jaarlijkse benchmark. De IT-dienstverlening staat onder druk doordat er een steeds groter beroep op de betrokken afdelingen wordt gedaan. Ook kost het de ziekenhuizen moeite om voldoende capabel IT-personeel binnen te halen. Externe inhuur slokt bijna 10 procent van het budget voor ICT-formatie op.
De steeds verdere digitalisering van de zorg stelt hogere eisen aan de beschikbaarheid, performance en veiligheid van de digitale systemen en processen. Dit kan volgens M&I tot spanningen leiden tussen de eisen van eindgebruikers en de ICT-dienstverlening. Ook groeit bij een lage volwassenheid het gevaar op verstoringen en incidenten met software en hardware. Er zijn dan ook “proactieve maatregelen nodig om naar hogere niveaus van procesvolwassenheid te komen”.
Teruglopende scores
Zulke maatregelen beginnen wat M&I betreft bij het in kaart brengen van de IT-volwassenheid. Daarvoor hanteert M&I een ICT-volwassenheidsmodel dat 22 processen in vijf categorieën omvat. De maximale score voor ICT-volwassenheid in dit model is 88. De ziekenhuizen bereiken in de benchmark over peiljaar 2021 een score van 43. Dat is een daling ten opzichte van het boekjaar daarvoor. Wat meer is: een analyse van de afgelopen tien jaar leert dat de gemiddelde ICT-volwassenheid steeds verder wegzakt.
Als het aankomt op processen als beveiliging, hulp voor eindgebruikers en compliance doen de ziekenhuizen het met scores van respectievelijk 2,9, 2,6 en 2,6 het nog relatief goed. Architectuur (1,5), gegevensbeheer (1,4) en evaluatie van de IT-dienstverlening (0,9) zijn onder de maat.
Meer externe inhuur
Als mogelijke oorzaak voor de dalende IT-volwassenheid wijst M&I op het telkens groeiende beroep dat op IT-afdelingen in ziekenhuizen. Tezelfdertijd kampen de ook IT-afdelingen binnen ziekenhuizen met personeelskrapte. Dit weerspiegelt zich in de groeiende kosten voor IT-personeel. De kosten per formatie-eenheid in de ziekenhuis-ICT zijn gestegen van 2.750 euro naar 3.018 euro. Deze stijging is te verklaren door enerzijds een hoger salaris en anderzijds een stijging van de externe inhuur. De kosten voor ingehuurd ICT-personeel liggen voor boekjaar 2021 op bijna 9 procent van de totale ICT-formatie.
Opvallend is de beperkte capaciteit voor informatiebeveiliging. In totaal hebben de elf gebenchmarkte ziekenhuizen iets meer dan 19 fte voor informatiebeveiliging ingeruimd. Gemiddeld komt dit neer op 1,7 fte per ziekenhuis, met een bandbreedte van 0,7 fte tot 3,0 fte.
In algemene zijn constateert M&I dat de ICT-kosten in de ziekenhuizen stagneren. Voor het vierde jaar op rij gaat 5,7 procent van de omzet naar ICT. Toch drukt ICT zwaarder op het ziekenhuisbudget, aangezien de omzet met slechts 3,6 procent is gegroeid.
EPD grootste kostenpost
In algemene zin constateert M&I dat de ICT-kosten in de ziekenhuizen stagneren. Voor het vierde jaar op rij gaat 5,7 procent van de omzet naar ICT. Toch drukt ICT zwaarder op het ziekenhuisbudget, aangezien de omzet met slechts 3,6 procent is gegroeid. Meer dan driekwart van de totale kosten gaat op aan ‘software’ en ‘personeel’. De kosten voor hardware en infrastructuur laten een lichte daling zien van 25 procent naar 22 procent.
Als het om software gaat zijn ziekenhuizen nog altijd het meeste geld kwijt aan het EPD/ZIS (Elektronisch Patiënt Dossier/Ziekenhuis Informatiesysteem). Dan volgen Office applicaties en communicatie services met externe partijen, zoals Zorgdomein, Zorgmail en Secure mail. Nieuw in de software top 5 is het ERP-systeem. De kosten topvijf wordt gecompleteerd door digitale toepassingen voor radiologie en nucleaire geneeskunde.
Gemiddeld hebben de ziekenhuizen 1,2 procent van de totale omzet van het ziekenhuis beschikbaar als investeringsbudget voor ICT. Dat is een stijging van ongeveer 20 procent in vergelijking met boekjaar 2020. Voor een gemiddeld ziekenhuis met een omzet van 300 miljoen euro is dit een toename van het investeringsbudget met 600.000 euro.
