Hoeveel uren vergaderen en hoeveel kannen koffie zijn nog nodig om te beseffen dat de zorg echt iets moet met duurzaamheid? Het is een seconde voor twaalf. Wat we nodig hebben, is opname in het Integraal Zorgakkoord en serieuze actie.
Door Cathy van Beek en Maaike de Vries
In het uitgelekte Integraal Zorgakkoord (IZA), met afspraken over de toekomst van de zorg, ontbreekt één onderwerp: duurzaamheid. Het IZA stipt klimaatverandering en milieuverontreiniging kort aan. Voor afspraken over duurzamere zorg moeten we wachten op de in oktober verwachte Green Deal Duurzame Zorg 3.0.
De Green Deal 2.0 was vooral bedoeld voor bewustwording en daarom vrijblijvend. De nieuwe Green Deal wordt naar verwachting concreter en verplichtend. Geen beleid, inkoop of gesprek in de spreekkamer kan meer zonder duurzaamheid. Inspirerende voorbeelden en leuke projectjes genoeg, maar het is tijd voor serieuze verankering. Vergoeding van plaszakken die watervervuiling door contrastvloeistof tegengaan, moet bijvoorbeeld niet afhankelijk zijn van de willekeur van ziekenhuizen.
Greenteams
Drie jaar geleden lieten jonge zorgprofessionals toenmalig minister Bruins al weten dat zij niet bij niet-duurzame zorginstellingen willen werken. Sindsdien schieten ‘Greenteams’ als paddenstoelen uit de grond. Als ze serieus worden genomen, kan veel groene winst geboekt worden.
Waarom staan duurzaamheid in het algemeen en de Green Deal Duurzame Zorg 3.0 dan niet in het IZA? Het is één seconde voor twaalf. Grondstoffen raken op, medicijnresten tasten het ecosysteem aan en klimaatverandering leidt nu al tot meer hittesterfte. Niet voor niets noemen vooraanstaande medische organisaties en vakbladen klimaatverandering de grootste bedreiging voor de volksgezondheid. De zorg is hier mede debet aan: verantwoordelijk voor zo’n 8 procent van de CO2-uitstoot, afname van biodiversiteit en een oceaan aan plasticafval.
Het zwijgen van het concept-IZA is verbijsterend, maar op te lossen met één zin: dat de Green Deal Duurzame zorg 3.0 onlosmakelijk onderdeel is van het IZA. Alleen dan komt er voldoende tijd, geld en aandacht voor de transitie uit het Klimaatakkoord. Of het nu gaat om zonnepanelen, disposables of overbodige zorg: het is een kwestie van doen wat ons te doen staat.
Cathy van Beek is bestuurder en ambassadeur Zorg van MVO Nederland. Maaike de Vries is interim-bestuurder, adviseur en toezichthouder in de zorg. Hun bijdrage verscheen eerder op de opiniepagina van Het Financieele Dagblad.
