Bijna één op de drie zij-instromers verlaat de zorg binnen een jaar. Oorzaak: de praktijk sluit vaak niet aan op individuele verwachtingen, ambities en mogelijkheden. In Amsterdam hebben zorgaanbieders en opleiders daarom nu een speciaal oriëntatieprogramma opgetuigd. Dankzij deze introductie kunnen zij-instromers betere, weloverwogen keuzes maken alvorens ze met een opleiding of job in de zorg starten.
“Het oriëntatieprogramma is bedoeld om zij-instromers kennis te laten maken met verschillende facetten, banen en vervolgopleidingen in het zorg en welzijnsdomein”, legt projectleider Helena Schuengel uit.
“Op die manier proberen we uitval in vervolgopleidingen tegen te gaan, een bijdrage te leveren aan de tekorten in de zorg en gemotiveerde zij-instromers in tien weken kennis te laten maken met de verschillende kanten van zorg en welzijn. Hierdoor kunnen de zij-instromers een gefundeerde keus maken voor een vervolgopleiding of een baan en belanden de juiste mensen op de juiste plek.”
Niet bemiddelbaar
Het programma bouwt deels voort op de ervaringen met het Transferpunt Zorg en Welzijn. “Daar zijn we in september 2020 live mee gegaan. De aanname was toen dat veel mensen hun baan zouden kwijt raken en de overstap naar de zorg zouden willen maken.”
Met zo’n 1.500 inschrijvingen bleek die aanname aardig te kloppen. Alleen bleken veel kandidaten niet direct bemiddelbaar. “Je kunt niet zomaar overstappen naar de zorg”, verduidelijkt Schuengel. “Je hebt een specifieke opleiding nodig. Dus zij-instroom is ook een onderwijsvraagstuk.”
Echt ervaren
In het kader van het oriëntatieprogramma krijgen deelnemers tien weken de tijd om te kijken welk beroepsprofiel met bijbehorende opleiding het beste bij hun past. Het programma kent een meer theoretisch deel en een praktijkdeel.
Locatie van handeling is het Health Experience Center, dat is gehuisvest in het voormalige Slotervaart Ziekenhuis. “We passen daar simulatie-leren toe”, zegt Schuengel. “Dat is ontstaan in coronatijd toen studenten geen stage konden lopen. Met simulatie-leren kunnen mensen echt ervaren hoe het is om iemand uit bed te halen of achter een balie te zitten.”
Gerichtere gesprekken
Omdat zorg en welzijn zo’n brede sector is, wil de cursus ook antwoord geven op allerlei vragen rond de inrichting van de zorg, beroepsprofielen en arbeidsvoorwaarden. “Wat is het verschil tussen jeugdzorg en jeugdbescherming? En tussen mbo en hbo verpleegkunde? Wat ga je effectief doen? En wat zijn je mogelijkheden? Hoe zit het met het aanvangssalaris? En met het carrièreperspectief? Als kandidaten antwoord op zulke vragen hebben, kunnen potentiële werkgevers veel gerichtere gesprekken voeren. Want potentiële werknemers hoeven dan niet eerst te vragen wat ze eigenlijk gaan doen.”
Extra klassen
De formule slaat aan, wellicht mede dankzij de bijdrage van het Regionaal Werkcentrum Amsterdam dat tijdelijk de cursuskosten van 1.800 euro voor zijn rekening neemt. Voor anderstaligen wordt een apart programma met taalondersteuning aangeboden. “Het loopt storm, dat hadden we niet verwacht”, reageert Schuengel. “We zijn nu zelfs bezig met het opzetten van extra klassen.”
Collectief werkgeverschap
De Amsterdamse aanpak is ook tot andere regio’s doorgedrongen. Schuengel krijgt inmiddels geregeld vragen of een dergelijk initiatief ook elders mogelijk is. Wat is daar volgens Schuengel voor nodig? “Je hebt tijd nodig om commitment te creëren. Ook hier was het niet meteen halelujah. Het is belangrijk dat het gedragen wordt op allerlei niveaus, van bestuurders tot de mensen die de uitvoering doen. Maar uiteindelijk gaat het vooral om collectief werkgeverschap. Betrokken partijen moeten bereid zijn om kandidaten die niet bij hen passen door te schuiven naar de buurman.”
