De nieuwste loot aan de stam van visuele patiënten-informatie is het interactieve 360°Zorgpad van Behandeling Begrepen. Het Spaarne Gasthuis en MUMC+ zetten het in voor informatie over zwangerschap en geboorte. Zwangere vrouwen en hun partners komen sindsdien beter geïnformeerd op consult. Dat scheelt zorgprofessionals tijd en maakt samen beslissen eenvoudiger, ook voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden.
Sinds 2015 ontwikkelt Behandeling Begrepen medische afbeeldingen, animaties en video’s om patiënten en hun naasten uitleg te geven over hun aandoening en behandeling. “We hebben veel ziekenhuizen als klant”, vertelt Olchert Vels, eigenaar en managing partner van Behandeling Begrepen. “Het is ingewikkeld om bij ziekenhuizen binnen te komen en daar een plek te veroveren. Ik ben er trots op dat ons dat gelukt is. Het heeft ons de basis gegeven om in 2021 een nieuw initiatief te starten: het 360°Zorgpad.”
Het idee ontstond in coronatijd, toen informatieavonden voor zwangere vrouwen en hun partners niet door konden gaan. “Ziekenhuizen zochten een andere manier om mensen voor te lichten”, aldus Vels. “Daarop hebben wij, in samenwerking met beeldmaker Ivo Vrancken, het 360°Zorgpad rondom zwangerschap en geboorte ontwikkeld. Het Spaarne Gasthuis en Maastricht UMC+ maken daar inmiddels gebruik van.”
Kijkje in verloskamers
Het 360°Zorgpad geeft bezoekers op elk gewenst moment alle informatie over fertiliteit, zwangerschap, bevallen en de kraamtijd. Dat gebeurt via een interactieve rondleiding in een 360°-omgeving. “Bezoekers kunnen via het scherm van hun smartphone, tablet of pc rondkijken in de verloskamers van het ziekenhuis”, legt Vels uit.
“Door op iconen te klikken, krijgen ze meer informatie. Met een knop kunnen ze stap voor stap door de presentatie gaan en ook altijd weer een stap terug. Bestaande folders, video’s en animaties met aanvullende uitleg zijn ook opgenomen in het zorgpad. Zo krijgen bezoekers een compleet beeld van wat hen te wachten staat en zijn ze beter in staat om samen met hun arts beslissingen te nemen.
Beperkte gezondheidsvaardigheden
Vooral voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden is dat belangrijk. Uit een meting van Nivel uit 2021 blijkt dat een kwart van de Nederlanders tot die groep behoort. Mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden hebben moeite met het vinden, begrijpen en toepassen van gezondheidsinformatie. Dit belemmert hen om een actieve rol te nemen in het proces van samen beslissen. In een eerder onderzoek van Nivel, in 2019, lieten deelnemers met beperkte gezondheidsvaardigheden in focusgroepen weten dat zij een duidelijke voorkeur hebben voor visuele hulpmiddelen om hun aandoening en behandelmogelijkheden te begrijpen.
Geen voorlichtingsavonden
Het 360°Zorgpad wordt goed gebruikt, hoort Vels vanuit de ziekenhuizen. “Zwangere vrouwen en hun partners vinden het prettig om zich op deze manier voor te bereiden op het pad dat ze gaan bewandelen en de verschillende mogelijkheden die daarbinnen zijn. Zorgprofessionals zijn ook positief over het 360° Zorgpad. Zij hoeven geen voorlichtingsavonden meer te houden. Bovendien komen patiënten beter voorbereid naar het consult, omdat de feitelijke informatie al bekend is. Daardoor vindt er in de spreekkamer een meer inhoudelijk gesprek plaats. Dat scheelt zorgprofessionals tijd en werkt ondersteunend voor hun expertrol.”
Ook de verloskundigen en vrijgevestigde gynaecologen in de regio zijn in het 360° Zorgpad opgenomen. “Voorheen gaven die verschillende partijen allemaal hun eigen voorlichting”, zegt Vels. “Die sloot niet altijd op elkaar aan. Nu is alle informatie op elkaar afgestemd en op één plek te vinden.”
Platformonafhankelijk
Vels legt uit dat het 360° Zorgpad platformonafhankelijk is. “Wat wij opleveren, is een link die te gebruiken is op websites, in keuzehulpen, apps, EPD’s, zorg-op-afstandtools, en dergelijke. Dat biedt mogelijkheden om patiënten heel specifiek te informeren op relevante momenten. Als bijvoorbeeld duidelijk is dat een vrouw een keizersnee krijgt, kun je haar vanuit het EPD of patiëntenportaal een link sturen met informatie daarover.”
“En als iemand binnenkort op consult wordt verwacht, kun je een linkje met informatie mailen waarmee de patiënt zich heel gericht kan voorbereiden. Mensen nemen informatie op zo’n relevant moment beter op dan wanneer ze aan het begin van het traject een folder overhandigd krijgen. Wij horen bovendien dat folders slecht gelezen worden. Tegenwoordig nemen de meeste patiënten informatie het liefst digitaal tot zich.”
Opschaling lastig
“Ik ben heel blij dat we het 360°Zorgpad voor twee ziekenhuizen hebben mogen opleveren”, besluit Vels. “Maar ondanks de positieve reacties van cliënten en zorgprofessionals blijkt opschaling lastig. Nieuwe ziekenhuizen zien de toegevoegde waarde. Maar ze moeten kiezen uit de vele digitale projecten die momenteel beschikbaar zijn. We hebben contact met een ziekenhuis dat overweegt het 360° Zorgpad voor diverse afdelingen in te zetten. Het is namelijk ook bruikbaar voor andere specialismen, zoals orthopedie, MDL oncologie, kindergeneeskunde of preoperatief onderzoek. Maar de betreffende afdelingen moeten goed nadenken over de besteding van hun budget. Zulke beslissingen kosten tijd. We moeten dus veel geduld hebben en dat is soms moeilijk. Toch blijven we geloven in mogelijkheden voor uitbreiding, want het 360° Zorgpad heeft veel toegevoegde waarde voor patiënten en zorgprofessionals.”
