De inzet van robots in het facilitair bedrijf neemt toe. Zo werkt het Isala Ziekenhuis aan een businesscase voor desinfectierobots. Tim Maathuis ziet nog meer mogelijkheden voor robotisering. “Je kunt service toevoegen, zonder dat medewerkers extra werk krijgen.”
Tim Maathuis is naar eigen zeggen een ‘hotello in hart en nieren’. Met een achtergrond in de hotelwereld en tot halverwege 2024 een baan als hoofd hospitality in het Rode Kruis Ziekenhuis, hecht hij veel waarde aan gastvrijheid en service. Sinds september 2024 werkt hij bij het Isala Ziekenhuis als ketenmanager facilitair.
Hoewel zijn specialisatie vooral gericht is op concepten voor eten en drinken, is Maathuis ook verantwoordelijk voor andere onderdelen binnen het facilitair bedrijf. “Ik vind het belangrijk om mee te gaan met de markt. In mijn vorige baan heb ik gebruik gemaakt van een robot die de handmatige desinfectie ondersteunt. Nu zijn we hier bezig met een business case om te kijken hoe relevant dat zou kunnen voor het Isala. Dit is qua schaal een stuk groter dan mijn vorige ziekenhuis.”
Besparing op personeelskosten
Zo’n robot is een behoorlijke investering, maar levert ook een besparing op personeelskosten op. Ook bij ziekenhuisbedden doe je aan ‘revenu management’, vertelt Maathuis: “Als je kunt zorgen dat de omloopstijd van de schoonmaak zo kort mogelijk is, kun je een zo hoog mogelijk bezettingsgraad realiseren in de kamers, waar je dan weer zorg in kunt gaan verlenen.”
Een desinfectierobot vervangt de schoonmaakmedewerkers overigens niet volledig. Medewerkers moeten de robots in de kamers neerzetten en schaduwplekken handmatig desinfecteren. Als de robot een kamer desinfecteert, kan de medewerker naar de volgende kamer om daar alvast de voorbereidende werkzaamheden te gaan doen. “Zo kun je ook winst pakken in de tijdsinvestering.”
Meer dan alleen financiële aspecten
Bij de desinfectierobots gaat het om een bedrag van rond de 50.000 per apparaat. Maar bij het opstellen van de businesscase gaat het om meer dan alleen financiële aspecten. Ook gedragsverandering speelt een rol. “Je moet ook de mensen van infectiepreventie meenemen in deze nieuwe techniek: wat zijn de mogelijkheden, wat zijn de beperkingen, hoe kun je eventuele zorgen wegnemen? Verandering is lastig, want je moet van het oude bekende naar iets nieuws en innoverend gaan. Dat is eng, dat is lastig en ‘het werkt toch wat we doen?’” Maathuis verwacht dat de knoop in de loop van dit jaar wordt doorgehakt.
Stofzuigerrobot
Niet alleen bij de desinfectie speelt robotisering een rol. Het Isala maakt ook gebruik van stofzuigerrobots. “In ziekenhuizen hebben we te maken met een grote groep oudere schoonmakers. Schoonmaken is veel fysieke arbeid, vaak op plekken waar je niet heel gemakkelijk kunt werken. We hebben daarom een relatief hoog ziekteverzuim in de groep schoonmakers.”
Met schoonmaakpartner GOM is het Isala in gesprek gegaan om te kijken of de inzet van schoonmaakrobots een oplossing zou bieden. Een stofzuigrobot wordt nu ingezet op plekken waar het lastig werken is, zoals in de kledinguitgifte en innameautomaten. “Voor ons als ziekenhuis is het een positieve businesscase: lager ziekteverzuim, minder inzet van personeel en een eenmalige investering: een return on investment van een paar maanden.”
Ziekteverzuim omlaag
Leveranciers willen wel mee innoveren, is de ervaring van Maathuis, maar tegelijkertijd vinden ze het wel spannend omdat het ten koste kan gaan van hun financiële resultaat. Door de inzet van robots leveren zij immers minder medewerkers. “Dit hebben we samen gedaan”, zegt Maathuis. “Wij hebben als ziekenhuis gezegd dat we graag stappen willen maken met die robotisering. We willen graag dat het ziekteverzuim naar beneden heen gaat, want daar hebben wij ook last van. Een lager ziekteverzuim zorgt ervoor dat er een betere dienstverlening is richting het ziekenhuis.”
Serveerrobot
Ook op andere vlakken verwacht Maathuis dat robotisering een grotere rol gaat spelen. Bijvoorbeeld op het gebied van eten en drinken. “Dat kent relatief veel fysieke werkzaamheden. Een service-assistent brengt eten en drinken rond. Er moeten koffie- en theerondes gelopen worden. Vanuit gastvrijheidsperspectief is die menselijke kant heel belangrijk. Maar hoe mooi zou het zijn dat naast de standaard rondes als patiënt op een knopje kunt drukken op je iPad en dat er een robot langskomt lopen die je een kopje koffie aan bed brengt. Zo kun je waarde toevoegen, je geeft een extra beleving aan de patiënt.”
Innovaties in gastvrijheid
Door het personeelstekort in de zorg krijgt het denken over innovaties in gastvrijheid en service een impuls, denkt Maathuis. “Echte aandacht is het belangrijkste in het ziekenhuis, zodat je even vergeet dat je patiënt bent. We hebben de basis goed staan met vier, vijf of zes momenten op een dag. Maar hoe kunnen we nog meer service toevoegen, zonder dat de zorg extra werk krijgt? Daarom kijken we naar innovaties als zo’n serveerrobot. Als we onze medewerkers zo min mogelijk willen belasten en tegelijk ervoor willen zorgen dat gastvrijheid en service op een hoger niveau komen, dan moeten we gaan kijken naar out-of-the-box oplossingen.”
