Dankzij een goedgekeurde ‘snelle toets’ voor IZA transformatiemiddelen krijgt GelijkGezond een startimpuls om in vier gemeenten aan de slag te gaan met het verminderen van gezondheidsverschillen.
Een van de oprichters van GelijkGezond werkte jarenlang in het AMC. Vanaf de hoogste verdiepingen van dat ziekenhuis heb je zowel zicht op de Bijlmer als op Amsterdam-Zuid. Hemelsbreed zijn die wijken slechts een paar kilometer van elkaar verwijderd, maar tegelijk kennen ze een groot verschil in gezondheid en levensverwachting. Hoe welvarend Nederland in vergelijking met veel andere landen ook is, er zijn ook hier grote gezondheidsverschillen tussen arm en rijk. De stichting GelijkGezond heeft als ambitie om die gezondheidsverschillen terug te dringen.
Met de financiering dankzij het integraal zorgakkoord en de steun van onder andere DSW en Coöperatie VGZ is dat doel anderhalf jaar nadat GelijkGezond van start ging een stuk dichterbij gekomen.
Kwetsbare posities
GelijkGezond richt zich op mensen in maatschappelijk kwetsbare posities, legt mede-oprichter Marcel Geurts uit. “Zij ervaren vaak allerlei problemen tegelijkertijd, zowel rond inkomen, wonen, gezondheid of relaties en ze zijn vaak minder zelfredzaam. Met die combinatie verdwaal je in ons huidige zorgsysteem.
GelijkGezond wil deze groep ondersteunen. Daarvoor zetten ze zogenoemde ‘doorbijters’ in; professionals die naast mensen gaan staan die ondersteuning nodig hebben. “Die doorbijter lost niet zelf de problemen op, maar zorgt dat iemand gekoppeld wordt aan een professional. De doorbijter blijft erbij en zorgt voor de follow-up.”
Effectiviteitswinst
Financiering voor deze domeinoverstijgende aanpak is echter nergens structureel geregeld. Dat heeft er volgens Geurts toe geleid dat het moeilijk is om goede initiatieven, zoals het sociaal hospitaal in Den Haag of de Uitvoeringsbrigade Nissewaard, te bestendigen. GelijkGezond wil dat veranderen. “Wij organiseren de financiële middelen waarmee de doorbijter aan de slag kan en kan starten met de ondersteuning. Dat leidt uiteindelijk tot lagere zorg- en ondersteuningskosten bij de verzekeraar en bij de gemeente. Die ondersteuning verdient zichzelf dus terug door de effectiviteitswinst in de rest van het systeem. Een deel van die effectiviteitswinst komt als ‘resultaatbetaling’ in het fonds van GelijkGezond.”
Startmotor
De IZA transformatiemiddelen zijn de ‘startmotor’ om dat financieringsproces op gang te brengen. Samen met Invest-NL en de Council of Europe Development Bank geeft GelijkGezond de hele financieringsstructuur vorm. Met deze partijen en andere impact investeerders wordt gesproken over bijdragen aan het benodigde startkapitaal.
VGZ gelooft in de robuustheid van de GelijkGezond-aanpak, aldus Martin Kers, directeur zorgbeleid en innovatie van VGZ. “Je weet dat goede, intensieve aandacht voor de meest kwetsbare mensen effect heeft. Onze maatschappelijke opgave gaat over de toegankelijkheid en de betaalbaarheid van de zorg, de beschikbaarheid van mensen en het verkleinen van gezondheidsverschillen. Als je met de hulp van zo’n doorbijter de onderliggende problematiek van de meest kwetsbare personen weet op te lossen, zal dat minder inzet vragen van de schaarse mensen in de zorg en op termijn minder middelen vergen.”
Lager zorggebruik
In vier gemeenten gaat GelijkGezond aan de slag: Amersfoort, Tilburg, Dordrecht en een nog nader te bepalen vierde gemeente. In elke gemeente zullen 500 mensen ondersteund gaan worden. Verzekeraars geven een vergoeding voor de inzet van die tijd en energie van de ‘doorbijters’. Als het goed is, leidt deze aanpak tot lager zorggebruik en dus tot lagere zorgkosten.
“De IZA-middelen zijn er om over de eerste drempel heen te komen, zodat het balletje begint te rollen”, zegt Geurts. “Na de eerste fase willen we in diezelfde vier gemeenten door naar 1.250 mensen die we ondersteunen. Die tweede stap gaan we doen zonder IZA-middelen.” De jaren daarna wil GelijkGezond verder opschalen naar meer gemeenten.
GelijkGezond gaat van start met DSW en VGZ, maar is in gesprek met alle zorgverzekeraars. Geurts: “We hebben eerder al gesproken met Zorgverzekeraars Nederland. Wij hebben afgesproken om aan de slag te gaan met deze twee zorgverzekeraars om het concept van de resultaatbetaling vorm te geven. Op het moment dat we daaruit zijn, gaan we kijken of we een afspraak kunnen maken met iedereen.”
Domeinoverstijgend
De aanpak van GelijkGezond is domeinoverstijgend. En dat is nu juist net waar het bestaande stelsel niet op is ingericht. “Het stelsel werkt goed op veel onderdelen”, zegt Kers, “maar juist niet voor deze groep die minder zelfredzaam is en met meerdere vragen kampt. Ik hoop dat dit initiatief ervoor gaat zorgen om het voor deze groep wel op te lossen.”
Geurts: “We praten in Nederland al lang over domeinoverstijgende betaaltitels, dat is ook onderdeel van de IZA-afspraken. Maar de problematiek speelt vandaag. Dus daar willen we graag vandaag iets voor organiseren.”
