Jaarlijks belandt ongeveer 40 procent van het eten in verpleeghuizen in de vuilnisbak. Dit is niet alleen zonde en onnodig, maar ook nog eens erg kostbaar. Maar hoe pak je voedselverspilling aan als je als zorgorganisatie druk bent met de orde van de dag? De Gelderhorst deed het.
De Gelderhorst, een centrum voor oudere doven, sloot zich in 2022 aan bij de Green Deal Duurzame Zorg. In de zomer van 2023 werd in dat kader een proef gehouden om de voedselverspilling aan te pakken.
ActiZ sprak eind 2023 met Fred Pasman, teamleider voeding en restaurant. Pasman: “In de zomer van 2023 zijn we gestart met een project om voedselverspilling tegen te gaan. Dagelijks zagen we namelijk aanzienlijke hoeveelheden eten in de prullenbak belanden, dat prikkelde ons om te onderzoeken hoeveel eten daadwerkelijk verloren ging.”
Nauwkeurig meten
“Allereerst gingen we monitoren wat er weggegooid werd. Dit hield in dat we op elke kar met eten die naar een afdeling werd gebracht een emmer plaatsten. We hebben de voedingsassistenten verzocht om hierin eventuele etensresten te verzamelen. Zodra deze karren weer richting de keuken gingen, wogen we de inhoud van de emmers. Op deze manier konden we nauwkeurig meten hoeveel eten er terugkwam en dus ook hoeveel er te veel werd opgeschept”, aldus Fred Pasman in 2023.
Portiegrootte
“Naast de verschillende afdelingen hebben we ook het restaurant onder de loep genomen. Ook hier hebben we kritisch gekeken naar de portiegrootte. Bewoners in het restaurant krijgen nu vaak beter afgemeten porties. Aangezien we de bewoners goed kennen, weten we wie grotere eters zijn en wie wat minder eten. Daarnaast gaan we in gesprek met hen om hun voorkeuren te achterhalen. Dit betekent ook dat ze altijd nog iets extra’s kunnen bestellen. Maar we scheppen niet meer overvloedig op de borden zonder na te denken.”
Inkoop verminderd
De proef was een succes. De hoeveelheid verspilde voeding ging met maar liefst 50 procent omlaag. Pasman destijds: “Minder eten belandt in de prullenbak en het overschot wordt bijvoorbeeld gebruikt voor het bereiden van soepen. Deze afname in verspilling heeft aanzienlijke invloed gehad op onze kosten. Onze inkoop is drastisch verminderd, wat resulteert in lagere uitgaven.
Weegtiendaagse
Inmiddels is het alweer een jaar later. Afvalvermindering staat nog steeds hoog op de agenda bij De Gelderhorst, aldus Pasman. “We zitten nog steeds 45 procent lager dan voor me met de proef begonnen en daar zijn we heel trots op. Toevallig zijn we net weer gestart met een weegtiendaagse om de vinger aan de pols te houden. “
Menukeuze beperken
Inmiddels hebben we er ook voor gekozen de menukeuze wat te beperken, ook dat vermindert de verspilling. De bewoners kunnen zes dagen per week kiezen uit twee menu’s. Op de zevende dag is die keuze er niet. “Dan bieden we iets aan dat de meeste bewoners lekker vinden. We merken dat dat prima werkt. Je kunt best veranderingen doorvoeren, ook bij oudere bewoners, als je maar uitlegt waarom je het doet.”
Eitwittransitie
De eiwittransitie is nog wel een brug te ver voor de bewoners van De Gelderhorst, aldus Pasman. “Een groenteomelet krijgen we er nog wel in. Maar vleesvervangers worden slecht gegeten, die komen veel retour. En dan verspillen we alleen maar meer eten. We willen er alles aan doen om onze bewoners een fijne tijd te geven. En daar hoort lekker en vertrouwd eten bij. De gehaktbal blijft dus gewoon op het menu.”
