‘Uitdagend, maar veelbelovend’. Met dit begrippenpaar kan de Turkse zorgmarkt het best getypeerd worden, zo kwam naar voren tijdens het recente webinar Opportunities in the Healthcare Sector – Türkiye and the Netherlands. Kansen voor buitenlandse partijen zijn er in de vorm van een ambitieus programma van publiek-private samenwerking. Ook maakt de Turkse zorg grote sprongen in digitale ontwikkeling. Maar hobbels zijn er ook, zoals inflatie en taalbarrières.
Begin jaren tien bungelde Turkije onder aan de internationale lijstjes voor beddencapaciteit in ziekenhuizen. Idem waar het ging om zorguitgaven als percentage van het bruto nationaal product. Om die reden startte de Turkse overheid een transformatieprogramma. Maar liefst twaalf miljard euro heeft Turkije uitgetrokken voor de modernisering van de ziekenhuisinfrastructuur.
Publiek-private samenwerking
In concreto voorzien de plannen in de bouw van veertig ziekenhuizen, die samen zo’n 40 duizend extra bedden moeten opleveren. De ontwikkeling van deze zorg-campuses is nadrukkelijk geconcipieerd als publiek-private samenwerking, met het Design, Build, Finance and Manage/Maintain-raamwerk (DBFM) als ordenend principe.
Buitenlandse partijen
Het Public Private Partnership-program is de motor achter samenwerking met buitenlands partijen. Het zijn niet de minsten die zijn aangehaakt. De Mitsubishi UFJ Financial Group (MUFG), een van ’s werelds grootste financiële dienstverleners, heeft bijvoorbeeld 225 miljoen euro gestoken in de ontwikkeling van vier ziekenhuislocaties.
Partnerschap Philips
Ook Philips -als Nederlands bedrijf één van de internationale marktleiders op het gebied van med tech- participeert in het PPP-programma. “Momenteel zijn er achttien PPP-projecten afgerond, goed voor een beddencapaciteit van 27.000. Philips is in vijftien van deze achttien ziekenhuizen aanwezig”, vat Gamze Arbak, general manager van Philips Turkije, de stand van zaken samen.
“In elf ziekenhuizen zijn we de voorkeursaanbieder van medische technologie, zoals apparatuur voor beeldvorming en oplossingen voor de intensive care. In totaal hebben we meer dan tienduizend Philips-producten geïnstalleerd. In zes ziekenhuizen zijn we bovendien financieringspartner. Dat doen we omdat de doelen van het PPP-programma, zoals betere uitkomsten en betere patiëntervaring, samenvallen met die van ons.”
Philips is al meer dan negentig jaar actief in Turkije. “Vanuit Philips-perspectief vormt Turkije de verbindende schakel tussen het Midden-Oosten, Afrika en Binnen-Azië”, legt Arbak uit. “Het is geen toeval dat we in Turkije een serviceteam hebben van vijftig personen dat vragen vanuit al die regio’s behandelt.”
Duurzame zorginfrastructuur
Binnen Turkije wil Philips zich vooral laten gelden als betrouwbare oplossingspartner in zorgtechnologie en voorloper op het gebied van digitale zorg. “Philips wil schotten tussen ziekenhuis en thuis afbreken om zorg beter rond de patiënt te organiseren. Door mensen, technologie en data samen te brengen, werken we aan een duurzame zorginfrastructuur.”
Als concreet voorbeeld noemt Arbak de ontwikkeling van het Başakşehir Çam ziekenhuis. “Dat is één van de projecten die dicht bij mijn hart ligt. Daar hebben we midden in covid-tijd in vijfenveertig dagen meer dan tweeduizend medische hulpmiddelen geïnstalleerd. Iedereen werkte met beschermende kleding, maar we wisten het werk voor de deadline af te ronden.”
Brugfunctie
Wat de financiële hand- en spandiensten die Philips levert, als Nederlands bedrijf heeft Philips korte lijntjes lopen met Nederlandse financiële dienstverleners. Arbak: “Zo zijn we in staat om de financiële oplossing aan te passen aan de noden van het betreffende PPP-project.”
Ook voor Nederlandse leveranciers treedt Philip soms als tussenpersoon op, door bijvoorbeeld het betaalverkeer af te handelen. “Met onze achtergrond als Nederlands bedrijf en onze know how van het Turkse zorg ecosysteem vervult Philips Turkije een brugfunctie. Door onze kennis en ons netwerk kunnen we partijen samen brengen.”
Digitale volwassenheid
Het van oorsprong Amerikaanse Ergotron heeft misschien minder diepe wortels dan Philips, maar genoeg ambities. De fabrikant van ergonomische hulpmiddelen voor zorgprofessionals is sinds 2017 actief in Turkije. “De Turkse zorgmarkt staat op een hoog niveau”, constateert Erik Seemann, manager Midden-Oosten en Afrika. Om dit punt te onderstrepen, wijst hij op de hoge mate van digitale volwassenheid. Een belangrijke internationale graadmeter hiervoor is de EMRAM-classificatie van de internationale beroepsvereniging van informatiemanagers in de zorg HIMSS. “Turkije heeft meer EMRAM7 ziekenhuizen dan welk land dan ook. Da’s is de hoogste gradatie van digitale volwassenheid. Ook al leveren wij zelf geen digitale systemen, het is voor ons wel een belangrijke reden om onze business in Turkije uit te gaan breiden.”
Monetaire onzekerheid
De stap getuigt van strategische durf, want zaken doen in Turkije is niet altijd eenvoudig, erkent Seemann. Dat begint bij monetaire onzekerheid. De Turkse lira is de laatste jaren aan hevige inflatie onderhevig. Seemann: “We hanteren dollarprijzen bij de verkoop van onze producten. De trends op de financiële markten hebben daarmee impact. Als de waarde van Turkse lira daalt, gaan de kosten omhoog. Ziekenhuizen nemen over het algemeen de tijd voor grote investeringsbeslissingen. Onze lokale distribiteur in Istanbul zit ondertussen op zijn voorraad. Dat veroorzaakt frictie. Je moet dus hele goede afspraken maken over de leveringsvoorwaarden.”
Daarbij zorgt het distributiesysteem dat Ergotron hanteert voor uitdagingen. “We willen de workflow van de zorgprofessionals zorg zo goed mogelijk in kaart brengen, maar doordat we niet rechtstreeks aan de ziekenhuizen leveren maar via een tussenpersoon, hebben we geen directe verbinding met de eindgebruikers.”
Partners belangrijk
Samenvattend karakteriseert Seemann de Turkse zorgmarkt als ‘uitdagend, maar veelbelovend’. “Als je mij naar lessen vraagt over zaken doen in Turkije, dan zeg ik: lokale partners die de taal spreken en de weg kennen zijn heel belangrijk. Luister naar die partners en kijk samen waar je de business kunt verbeteren. Zaken doen in de Turkse zorg kent hobbels, maar wij zien toch vooral kansen.”
“Sommige uitdagingen zien niet te voorzien”, vult Ethem Tokgözlü van Invest in Turkey aan. “Dat hoort voor een deel bij zaken doen, maar er zijn in Turkije genoeg partijen die kunnen helpen, zoals beroeps- en brancheorganisaties. Zo krijg je antwoord op vragen als wie zijn de sleutelspelers, wie de voornaamste concurrenten en met wie is er samenwerking mogelijk op het gebied van R&D, marketing en sales. En niet te vergeten: lokale partijen kunnen ook de weg wijzen naar financiering.”
