Als ondernemer in de zorg een innovatie naar de markt brengen is geen sinecure. Tot 95 procent van alle innovaties komt nooit bij de patiënt. En van de bedrijven die venture capital weten aan te trekken, strandt zo’n 80 procent voortijdig. Hoe impact op de zorg te paren aan zakelijk succes? Dat was de centrale vraag tijdens de eerste van drie masterclasses First things first | Health Impact Investeren die Dutch Health Hub in samenwerking met Health~Holland.
“Kunnen jullie wat met een miljard?”, wil Johanneke Maenhout van NLC Health Ventures weten van de twee dozijn start up-ondernemers die aan de masterclass meedoen. Onder de deelnemers klinkt gelach. “Daarmee is de kans wel groot dat we de markt bereiken”, zegt één van hen.
“Helaas vinden partijen die zulke bedragen kunnen investeren het risico te groot”, vervolgt Maenhout.
“Voor de helft doen we het ook”, probeert de inspreker.
Juiste match
Voor de duidelijkheid: NLC Health Ventures heeft geen miljard te vergeven. Met de kwinkslag zwengelt Maenhout op een lichte manier het gesprek aan. Toch stipt ze tezelfdertijd een fundamentele kwestie aan, namelijk het belang van de juiste match tussen ondernemer en investeerder. De leek denkt wellicht dat investeerders zich hierbij vooral laten leiden door geldelijk gewin. Voor investeerders in een maatschappelijke sector als de zorg telt evenwel ook nog iets heel anders, namelijk: maatschappelijke impact. Oftewel: in hoeverre draagt de start up bij aan de kwaliteit, betaalbaarheid en toegankelijkheid van de zorg?
Meetbaar verschil
“De innovatie moet meetbaar verschil maken”, aldus Leoni Delsink, portfolio-manager Health Impact Investeren VGZ, tijdens de masterclass in Utrecht. “Daarbij kun je denken aan verlaging van het zorggebruik of verhoging van het arbeidspotentieel. Als we denken dat er een match is, volgt een screeningsproces, waarin we kijken naar de impact. Welk probleem wil de start up aanpakken? Hoe groot is dat probleem? Hoe groot of klein is de impact die de betreffende innovatie hierop maakt?”
Voorop in Zorg
In totaal heeft VGZ 60 miljoen euro opzij gezet om te investeren in marktinitiatieven die in een vroege fase van hun ontwikkeling zitten. Afhankelijk van de volwassenheid van deze initiatieven kan het Voorop in Zorg fonds investeringen doen binnen een bandbreedte van een kwart miljoen euro tot -in theorie- tien miljoen euro. Daarbij zal het fonds altijd een minderheidsbelang in een bedrijf verwerven. Voorop in Zorg mikt op het doen van drie tot vier investeringen per jaar. Vooralsnog heeft het fonds zich beperkt tot een indirecte deelneming middels een investering van 6 miljoen euro in NLC Health Ventures. Delsink: “Venture capital is nieuw voor ons. Dat is de reden dat onze portfolio zich nog moet vullen.”
Spanning
Zo zijn er meer punten die verder moeten uitkristalliseren. In hoeverre bijvoorbeeld botst de rol van zorginkoper met die van investeerder in de zorg? “Daar zit een spanning”, erkent Delsink. “Wij hebben als zorgverzekeraar netwerken om innovaties te laten landen en kunnen zo dus bijdragen aan opschaling. Maar wij mogen als zorgverzekeraar niet zeggen: laten we dit bedrijf inkopen omdat we aandeelhouder zijn. Daar zien we scherp op toe.”
Opschaling
Een ander is punt is het vinden van evenwicht tussen de impactdoelstelling en zakelijke doorvertaling. Net als iedere investeerder verlangt Voorop in Zorg een financieel duurzame business-case. “We verwachten een marktconform rendement met een horizon van maximaal tien jaar”, aldus Delsink. Rendement is echter veelal een kwestie van opschalen en dat betekent vaak een gang naar het buitenland, erkent Delsink: “De innovatie moet in ieder geval impact hebben op de Nederlandse zorg. Het is waardevol om de innovatie bij een grotere groep patiënten te krijgen die er baat bij hebben om daarmee grotere impact te maken op de gezondheidszorg, maar vaak is de Nederlandse markt te klein om schaal te krijgen.”
Preventie
De deelnemers aan de masterclass hebben vooralsnog praktischer vragen. Waarom investeert VGZ niet in preventie, wil een deelnemer weten na een toelichting van Voorop in Zorg-speerpunten als elektronische gegevensuitwisseling, zelfmonitoring en digitale consultatie. Dat doet VGZ volgens Delsink wel degelijk, alleen niet in algemene preventie. “Het effect daarvan is moeilijk zichtbaar te maken.” Tertiaire preventie, gericht op het tegen gaan van verergering van ziekte, kent dit probleem veel minder.
Een andere deelnemer wil weten of product en team er al moeten staan om voor financiering in aanmerking te komen. Of is visie voldoende? Delsink: “Het laatste. Soms heb je nog niet de juiste mensen, maar een één-pitter zie ik niet zo snel financiering krijgen bij ons.”
Ideale investeerder
Bij wijze van afsluiting heeft Delsink ook een vraag voor de deelnemers. Hoe ziet de ideale investeerder er in de ogen van een zorgondernemer uit? Ervaring met medtech en zorg is een eerste vereiste, zo blijkt uit de reacties, want hulp bij doorontwikkeling van het product is onmisbaar. Idealiter is de investeerder ook thuis in het buitenland om daar te ondersteunen. “Kies je investeerders slim”, adviseert Delsink. “Niet iedereen is even geduldig en als ze allemaal een eigen kader hebben, betekent dat veel werk.”
Vroege fase
Of NLC Health Ventures misschien die ideale investeerder is? Het fonds heeft ruime ervaring in de zorg, werkt hands-on en hanteert -net als Voorop in Zorg- een inhoudelijk vertrekpunt: start ups moeten de zorg toegankelijker en betaalbaarder maken.
Bovendien durft NLC Health Ventures naar eigen zeggen vroegtijdiger in te stappen dan enig andere investeerder in de zorg. “De zorg zit op een kantelpunt”, verduidelijkt Johanneke Maenhout, portfolio director impact en ESG. “Wij geloven dat innovatie een deel van de oplossing is. Nu bereikt maar vijf procent van de innovaties de patiënt. Het geld is er, maar vaak landt het niet op de goede plek. Dat komt omdat investeerders minder risico nemen naarmate ze groter groeien. En juist in die vroege fase is het risico groot. Daar willen wij verschil maken.”
Mens, maatschappij, milieu
NLC Health Ventures verknoopt het streven naar impact met ESG-doelstellingen. De afkorting staat voor Environmental, Social and Governance en richt zich op de vraag in hoeverre bedrijven rekening houden met mens, maatschappij en milieu. “Impact gaat over uitkomsten: wat wil je bereiken?”, verduidelijkt Maenhout.
“ESG gaat over de vraag hoe je de organisatie en processen hebt ingericht. Als je als start up gaat groeien, is het raadzaam om je voor te bereiden op de impact van ESG. Als je nu iets ontwikkelt op basis van single use plastics, heb je grote kans dat ziekenhuizen dat straks niet afnemen.”
Geen unicorn
De kans dat NLC Health Ventures zelf inhaakt, is nihil gezien het belang dat het fonds aan ESG hecht. Jaarlijks beoordeelt NLC Health Ventures zo’n duizend ideeën. Hiervan worden er circa 25 daadwerkelijk gesteund. “Wat we als eerste toetsen is: welk probleem los je op, en hoe groot is dit probleem?”, aldus Maenhout. “De eerste selectie doen we deels met algoritmes. Maar hoe langer we naar iets kijken, hoe meer mensen bij de beoordeling betrokken worden.”
Op deze manier zette NLC Health Ventures in 2023 ruim 36 miljoen euro weg in zorg. Van de bedrijven waarin NLC Health Ventures participeert, haalt ongeveer een derde de markt. “We zoeken geen unicorn”, aldus Maenhout. “Maar het moet wel schaalbaar zijn.”
Ondernemerschap
En misschien minstens zo belangrijk: NLC Health Ventures verwacht ondernemerschap. Wie zomaar dat mooie salaris bij een groot med-tech bedrijf denkt te kunnen meenemen naar een start up, is bij NLC Health Ventures aan het verkeerde adres. “We willen dat de ondernemer er echt voor gaat. Je krijgt pas geld als je zelf ook geld inbrengt.”
De volgende masterclass Health Impact Investeren is op 7 november. Schrijf je hier in. De derde masterclass is op 3 december. Schrijf je daarvoor hier in.
