De marktwerking in de zorg heeft gefaald. De kosten blijven stijgen, terwijl de kwaliteit en toegankelijkheid steeds verder onder druk komen te staan. Dat betoogt directeur Aad de Groot van zorgverzekeraar DSW in een toelichting op de nieuwe zorgpremie: “De grens van wat mensen in Nederland voor zorg willen en kunnen betalen is bereikt.”
Om de premie niet nog verder te laten oplopen, doet DSW een dringend beroep op de politiek om “binnen het huidige zorgstelsel fundamentele veranderingen” door te voeren. Als het aan De Groot ligt verdwijnt marktwerking grotendeels uit het zorgstelsel. De telkens hogere premiebetalingen zouden vervangen moeten worden door inkomensafhankelijke afdracht via de belastingen.
Preventie
Binnen deze nieuwe vorm van financiering moet meer ruimte komen voor integrale preventie. “We kunnen hierdoor dan de slag maken van zorg naar gezondheid door te investeren in een betere leefomgeving van de burger”, denkt De Groot. “Als mensen in betere omstandigheden leven, wonen en werken hebben ze op termijn een minder grote vraag naar zorg en ondersteuning.”
Regiobudget
Het Integraal Zorgakkoord (IZA) wordt wat De Groot betreft omgedoopt tot een Integraal Gezondheids Akkoord met een vrij besteedbaar regiobudget. Hiermee zouden hokjes en schotten worden weggenomen, waardoor zorgaanbieders, gemeenten en zorgverzekeraars samen kunnen werken “aan passende oplossingen die de zorg verbeteren.”
Geen productieprikkels
De huidige bekostiging op basis van productie maakt als het aan De Groot ligt plaats voor vaste budgetten: “Als een ziekenhuis niet behandelt of juist aan preventie doet, dan krijgen ze daar niet voor betaald. We kijken liever naar een vast budget voor ziekenhuizen op basis van hun patiëntgroepen in plaats van naar hoe meer je doet, hoe meer je betaald krijgt.”
Ondermijning solidariteit
Ook voor budgetpolissen en het vrijwillig eigen risico is wat De Groot betreft geen plaats meer. “De budgetpolis vergroot het verschil tussen gezonde en zieke mensen”, zegt De Groot. “Dat is gewoon oneerlijk. Het ondermijnt de solidariteit.”
Dat geldt ook voor het vrijwillig eigen risico. “Dat kan eigenlijk alleen gekozen worden door gezonde mensen die weinig zorgkosten verwachten te maken. Wij pleiten voor het afschaffen van het vrijwillig eigen risico, het beperken van het aantal polissen met daarbij een verbod op budgetpolissen.”
Niet onderscheidend
Het huidige systeem van geleide marktwerking werd in 2006 ingevoerd. Marktprikkels moesten leiden tot gecontroleerde kostenstijgingen in combinatie met hogere kwaliteit. “We kunnen zeggen dat dit niet is gelukt“, aldus De Groot tegenover de NOS. Dit komt volgens hem mede op het conto van de zorgverzekeraars, die er niet in zijn geslaagd om zich te onderscheiden met betere en meer doelmatige zorginkoop.
Premiestijging
Gewoontegetrouw komt DSW als eerste zorgverzekeraar met de nieuwe zorgpremie naar buiten. Voor 2025 stelt DSW de basispremie vast op 158,50 vast, bijna een tientje meer dan dit jaar. Andere zorgverzekeraars zitten doorgaans in de buurt van deze nieuwe prijs. De stijging valt iets hoger uit dan het kabinet voorzag. Het kabinet ging uit van gemiddeld 156 euro per maand. Als reden voor de hogere premie noemt De Groot de kostenstijging in de zorg als gevolg van de toenemende vraag door vergrijzing, stijging van de loonkosten en nieuwe behandelmethoden.
