Het is belangrijk dat verpleegkundigen hun stem laten horen als het gaat om digitalisering, aldus Chief Nursing Information Officer Arjen Wignand. Amsterdam UMC presenteerde onlangs dus een verpleegkundige visie op zorg-ICT.
Sinds oktober 2020 is IC-verpleegkundige Arjen Wignand de Chief Nursing Information Officer (CNIO) van Amsterdam UMC. Hij vervult, zoals hij het zelf zegt, een brugfunctie tussen de dagelijkse zorgpraktijk en alles wat te maken heeft met informatietechnologie.
“Nu kunnen we de behoefte vanuit de werkvloer beter vertalen naar de afdeling ICT en de applicatiespecialisten. Ik leg verbindingen met de juiste personen. Amsterdam UMC is een grote organisatie. We weten lang niet altijd van elkaar wat er allemaal gaande is. Ik probeer een helikopterview te ontwikkelen en verpleegkundigen met de juiste mensen in contact te brengen.”
Onlangs presenteerde Amsterdam UMC de ‘verpleegkundige visie op zorg-ICT’, samengevat in vijf kernthema’s. Het is essentieel om als verpleegkundigen een visie op zorg-ICT te formuleren, is de overtuiging van Wignand. “De zorgzwaarte neemt toe, maar we moeten het met minder zorgverleners doen. Het werk moet dus anders. Zorg-ICT is een onderdeel van de oplossing. Maar met informatietechnologie kan zoveel, waar ga je dan op inzetten? Deze visie geeft antwoord vanuit het verpleegkundig domein. Dat is anders dan een organisatievisie.”
Vijf kernthema’s
De vijf thema’s zijn vanuit het verpleegkundigen perspectief opgesteld:
- Veranderingen dragen bij aan een zinvol verpleegkundig zorgproces
- Ruimte voor het verpleegkundige vak door digitale innovaties
- Samen met de patiënt technologie slim benutten
- Groeien naar datavolwassenheid
- Muurloze informatie-uitwisseling en samenwerking
De eerste twee thema’s zullen verpleegkundigen volgens Arjen Wignand direct herkennen. “De andere drie zijn breder dan alleen het verpleegkundig domein, maar hebben ook een grote impact op het verpleegkundig werken.”
Medicatierobot
Het eerste thema gaat over hoe ICT kan bijdragen aan ‘een zinvol verpleegkundig proces’. Een voorbeeld daarvan is volgens Wignand de medicatierobot die Amsterdam UMC ontwikkelt voor de apotheek. “Die voorziet medicatie automatisch van een QR-code. Daar worden verpleegkundigen blij van. Je hebt dan een code die goed te scannen is, in plaats van een tabletje waar een code op ontbreekt.”
Slimme bloeddrukmeter
Bij digitale innovaties, het tweede thema, noemt Wignand het voorbeeld van een VR-bril die kan worden toegepast in de patiëntenzorg of voor trainingsdoeleinden. “Denk ook aan slimme bloeddrukmeters. Ooit begonnen we met een bloeddrukmeter met een manchet en een opblaasballetje. Dat werd later een stand-alone digitale bloeddrukmeter. Inmiddels zijn we zover dat die bloeddrukmeters met het EPD geïntegreerd zijn.”
Dat betekent onder andere dat de waardes van de early warning score, om vitaal bedreigde patiënten tijdig te signaleren, via de bloeddrukmeter worden ingevuld en direct doorgestuurd naar het EPD. “Je hoeft als verpleegkundige niet meer die waardes op een papiertje te schrijven om ze vervolgens over te typen in het EPD.”
Roadmap met concrete opleveringen
Nu is een visie mooi, maar papier is geduldig. “Concretiseren is misschien nog wel belangrijker dan alleen het visiedocument”, erkent Wignand. “Daarom hebben we intern een heel programma. Net als voor 2023 hebben we voor 2024 een roadmap opgesteld van de dingen die we concreet opleveren.”
“Zo komt er een zorg-ICT gids om verpleegkundigen wegwijs te maken in de bestaande initiatieven en de best practices binnen onze eigen organisatie. Er komt een kick-off voor ‘senior verpleegkundigen digitale zorgondersteuning’ om de samenwerking met elkaar te zoeken. De ICT-diensten worden uitgenodigd om met onze verpleegkundigen te praten over war die tegenaan lopen in het werkproces en hoe technologie daarin kan ondersteunen.”
EPD en behoeften verpleegkundigen
De vijf kernthema’s zijn geformuleerd in samenspraak met 150 verpleegkundigen. Als CNIO overlegt Wignand regelmatig met zijn verpleegkundige collega’s. Er zijn maandelijkse bijeenkomsten met verpleegkundig ambassadeurs om de ontwikkelingen rond het EPD te bespreken en te kijken hoe dat EPD beter kan aansluiten op de behoefte van verpleegkundigen.
Gelijkwaardig gesprekspartner
“Zo geven we verpleegkundigen zeggenschap, ze hebben invloed op de ontwikkeling en inrichting van ons EPD.” Daar helpt de functie van CNIO bij, is de overtuiging van Wignand. “Ik ben een gelijkwaardig gesprekspartner voor de raad van bestuur, ik heb nauw contact met de directeur ICT. Dat maakt dat we in beeld zijn en het verpleegkundig belang daar op tafel komt. Dat is een mooie ontwikkeling in het kader van verpleegkundig leiderschap.”
Er zijn meer instellingen met een CNIO stelt Wignand: “Maar ik durf te zeggen dat we de primeur hebben met een visie die echt vanuit het verpleegkundig domein een antwoord geeft op hoe we informatietechnologie slim en nuttig inzetten. Omdat de visiethema’s anderen kunnen inspireren en stimuleren om vanuit het verpleegkundig werkveld hierover na te gaan denken, willen we dit breed delen.”
