Verduurzaming van de laboratoria krijgt bij het Prinses Maxima Centrum alle steun van de raad van bestuur. Onderzoeker Florijn Dekkers trok hiervoor aan de bel. Sta je thuis druk afval te scheiden om vervolgens op de zaak zo weer een zak van honderd single use plastics open te trekken. Dat voelde niet goed, vond onderzoeker Florijn Dekkers.
Verduurzaming begint bij jezelf. Dat lijkt althans het credo waar Dekkers naar leeft. Toen ze eenmaal door een duurzame bril naar haar werkomgeving in het Prinses Máxima Centrum keek, vielen haar steeds meer dingen op. Waarom testmateriaal en handschoenen na één keer gebruiken in de prullenbak gooien, waarom de vriezers in de laboratoria automatisch op de hoogste stand zetten? Verduurzaming zit vaak in relatief kleine dingen.
Hergebruiken plastics
Goed onderzoek vergt een steriele werkomgeving. Eenmalig gebruik is een gemakkelijke manier om aan deze vereiste tegemoet te komen. Dit doet vermoeden dat onderzoekers verspillers uit noodzaak zijn. “Soms kun je niet anders dan single use plastic gebruiken”, beaamt Dekkers. “Maar er zijn genoeg dingen die je wel kunt doen. Vaak kun je plastic vervangen door glasmateriaal.” En als er dan toch plastic wordt gebruikt, waarom niet hergebruiken? “Nu verbranden we dat plastic, maar als we het door een speciale shredder halen, kunnen we het hergebruiken. Eén van onze collega’s heeft een 3D printer. Als we gebruikt plastic op de juiste manier aanleveren, kan die helemaal circulair werken.”
Verduurzaming en energieverbruik
Ook op het punt van energieverbruik valt volgens Dekkers winst te behalen. “Vriezers die nu op min tachtig graden staan, kunnen ook op min zeventig staan. Dan zijn ze net zo effectief, maar je kunt wel tot 30 procent op het energieverbruik besparen.”
De gewoonte om kweekjes en samples aan het einde van de werkdag automatisch in te vriezen, kost eveneens onnodig energie. “Daarom willen we elke keer bij het verlaten van het lab kijken of er geen onnodig vriezerruimte wordt gebruikt.” Iets soortgelijks geldt voor het ongebruikt aan laten staan van zuurkasten. “Zo’n fume hood kan per dag net zoveel energie verbruiken als drie huishoudens.”
Voorbeelden van de werkvloer
Met deze voorbeelden van de werkvloer in de hand, stapte Dekkers naar de raad van bestuur. Er waren weinig woorden nodig om bestuursvoorzitter Gita Gallé achter het Green Lab-initiative te krijgen. “Het is fijn en waardevol dat dit initiatief binnen ons instituut de ruimte krijgt”, zegt Dekkers over de positieve ontvangst.
“Je kunt wel dingen vanaf de werkvloer aandragen, maar als je vervolgens geen support krijgt van bovenaf, kom je ook niet verder.” Dus komt er nu een comité waar iedere onderzoeker die geïnteresseerd is in duurzaamheid aan kan deel nemen. Ook gaat het Prinses Máxima Centrum een assessment uitvoeren om vast te stellen hoe de organisatie het nu doet op het punt van duurzaamheid.
Dekkers zelfs is inmiddels ook buiten de muren van het Prinses Máxima actief. Met Prinses Máxima-collega Hannah Johnson, Estel Collado Camps (Radboudumc) en Benoit Nicolet (Sanquin) heeft ze nu wekelijks overleg over onderwerpen als doelen, strategie, kennisdeling, communicatie en resource building. Daarnaast is er overleg met het ministerie van VWS over de opzet van een meerjarige proef met green labs.
Laaghangend fruit
Loopt Dekkers daarmee niet het risico haar hands on-aanpak te moeten opofferen voor ellenlange procedures? “Het is niet óf-óf, maar én-én”, reageert Dekkers. “We moeten misschien uitkijken dat we niet te veel willen en daardoor verdwalen in plannen en voornemens. We kijken daarom vooral naar laaghangend fruit. Maatregelen waarvan je denkt dat ze veel tijd gaan kosten, gaan alleen maar frustraties opleveren bij onderzoekers.” Want onderzoekers blijven onderzoekers. Dat geldt ook voor Dekkers zelf. “Ik kan zo de helft van mijn tijd met het onderwerp duurzaamheid vullen, maar ik wil natuurlijk wel onderzoek blijven doen.”
