Structurele financiering voor digitale zorginnovaties is nog steeds lastig te realiseren. Het Kenniscentrum Digitale Zorg is een mooie eerste stap. Hoe gaan we verder en voorkomen we dat de grootste schreeuwers de meeste aandacht ontvangen? Sprekers en deelnemers formuleerden samen antwoorden tijdens het symposium ‘Hoe krijg je zorginnovatie gefinancierd’.
Als zorgprofessional, bestuurder en ondernemer is het de vraag bij veel nieuwe innovaties: hoe financieren we deze oplossing? Wordt dit product vergoed door de zorgverzekeraar? Is het product interessant voor onze patiënten? Uit welke budget kunnen wij dit product betalen? Hoe ga je om met de diverse mogelijkheden die er beschikbaar zijn vanuit innovatiebudgetten?
Om antwoord op deze vragen te krijgen, initieert Douwe Jippes het zorginnovatie-symposium tijdens de Dutch Health Week. Het is georganiseerd door Dutch Health Leaders Foundation in samenwerking met Healthy Capital en de Dutch Health Hub.
Dwarsdenker
Jippes opent het symposium samen met Chris Flim, coördinerend beleidsmedewerker (Digitale) Innovatie & Zorgvernieuwing van het ministerie van VWS. Flim omschrijft zichzelf als dwarsdenker binnen het ministerie. “De transformatie in onze zorg is cruciaal. Er moet wat gebeuren. We hebben te maken met stijgende kosten en een tekort aan personeel. Tegelijk schalen zorginnovaties niet op, omdat ze blijven hangen in onderhandelingen met zorgverzekeraars en -organisaties. Het gaat zo niet langer. Dit gaat echt ten koste van basisvoorzieningen. Waarom omarmen zorgorganisaties en zorgverzekeraars niet samen de toekomst en gaan ze niet anders organiseren? Wie ben jij straks in je keten? Het is een zoektocht waar wij bij helpen”, geeft hij mee aan de zaal.
Zorgverzekeraar
John Rijsdijk van Zorgverzekeraars Nederland brengt het perspectief van de zorgverzekeraar in. Transformatie naar hybride en digitale zorg biedt oplossingen om de zorg toegankelijk, van goede kwaliteit, duurzaam en betaalbaar te houden, stelt hij. Om deze zorgtransformaties te versnellen, hebben zorgverzekeraars en zorgkantoren vorig jaar het Kenniscentrum Digitale Zorg opgericht. In dit Kenniscentrum bundelen zorgverzekeraars en zorgkantoren hun kennis en delen van lessons learned over opschaling van digitale en hybride zorg.
In plaats van tien loketjes per aparte zorgverzekeraar zijn die nu allemaal gebundeld in één kenniscentrum. “Samen kijken we nu met alle zorgverzekeraars naar digitale toepassingen om zo de transformatie te versnellen. We delen kennis en geleerde lessen, we faciliteren validatie en versnellen implementatie van digitale zorg in hybride zorgpaden en signaleren en agenderen systeemknelpunten.’
Zorgverzekeraars Nederland is verrast door het succes van het kenniscentrum, aldus Rijsdijk. “We begonnen met dertig toepassingen begin dit jaar en hebben er nu al meer dan honderdvijftig”
“De doorlooptijd van aanmelding tot beoordeling is minder dan een maand. We proberen het hele proces nog verder te verkorten. Het kenniscentrum kijkt ook naar andere landen, zoals Duitsland, om te kijken hoe de evaluaties anders kunnen worden ingericht om tijd te verkorten. Nu moeten we vaak nog kiezen voor thema’s die actueel zijn. Dat is een bottleneck. We moeten keuzes maken. Straks willen we dit ecosysteem structureel vormgeven. Ik denk dat binnen twee tot drie jaar jaar landelijk staat. Zeker als ik kijk naar het draagvlak onder verzekeraars.”
Ondernemend omgaan met bekostiging
Is de beste weg tot digitaliseren van de Nederlandse gezondheidszorg zelf een zorgorganisatie op te richten en zo innovatie op te zetten? Bertien Dumas verliet Menzis als directeur inkoop om iPractice te leiden en te ontwikkelen als innovatievoorbeeld in de ggz.
De behoefte aan ggz is groot. Een op de vijf volwassenen ondervindt mentale klachten, dit is een groeiend aantal, legt Dumas uit. En waar ggz steeds specialistischer wordt, is de vraag generalistisch. Vraag en aanbod sluiten niet op elkaar aan. Daardoor groeit de druk op de voorzieningen. Een-op-een zorgverlening is niet schaalbaar, er is te veel druk op de arbeidsmarkt. Kortom, goede toegang tot zorg wordt onhoudbaar.
iPractice kijkt daarom continu hoe het proces efficiënter in te richten is om zorg op maat te bieden. De organisatie introduceerde als eerste in Nederland een nieuw concept binnen de GGZ: een ‘blended care’ behandelvorm, waarbij therapie via online chat een belangrijk element is naast het face-to-face en telefonische contact. De online psycholoog werkt digital first met online triage en chat.
Pin-automaat
Financiering is een uitdaging. De eerste twee jaar was er een pinautomaat voor aan het einde van de sessie. “Dat is een rem op de groei, maar geeft wel een business sense, mensen zijn bereid te betalen.” Er was meer financiering nodig.
Dumas: “Hoe kom je binnen bij financierders? We draaien het om. En vroegen de zorgverzekeraar wat het probleem was en hoe we daarbij konden helpen. Het grootste probleem bleken de wachtlijsten te zijn. De huisartsen verwijzen 80 procent door naar de grootste ggz aanbieder in regio, ongeacht welke hulpvraag. Wij doen nu een screening na doorverwijzing van huisartsen. Zo wisten we 40 procent van de patiënten van specialistische ggz weg te houden. Die kunnen ook naar aanbieders met korte trajecten. Dat zorgt dus voor minder wachtlijsten en het is veel goedkoper. Samen met VGZ kunnen wij zo echt iets doen aan die wachtlijsten. Zo hebben we een meerjarenafspraak gemaakt met VGZ. Dat heeft ons enorm geholpen.’
Belangrijk in het Nederlands ecosysteem is dat er af en toe een sponsor je helpt met innovaties, stelt Dumas. “Wij hebben VGZ een sponsor gevonden, die duwt je er makkelijk doorheen.”
Nieuwe innovaties in Europees perspectief
Thijs Cohen Tervaert investeert vanuit Inkef Capital in Healthtech en life science. Hij deelt op het symposium zijn inzichten over welke innovaties in de gezondheidszorg kansrijk zijn op grote schaal, specifiek in Europa.
Cohen Tervaert: “Ik zie tech steeds belangrijker worden. Maar de zorg is nog lang niet digitaal genoeg. We moeten het talent helpen om te groeien. Anders kopen we straks allen maar buitenlandse oplossingen. We staan op het punt dat het systeem die kant op gaat rollen. Ik maak me er zorgen over. Kijk goed naar proof of concept, maar kijk over de grens voor schaalbaarheid.”
Digitalisering in gezondheidszorg staat nog maar aan het begin, gaat Cohen Tervaert verder. “De consument is verwend. Die wil iets en die wil het meteen. Zo werkt de zorg nog niet. Volgens Techleap doen we het gemiddeld goed qua techbedrijven, maar qua digitale zorg doen we het erg slecht.”
In Nederland geven we 100 miljard per jaar uit aan de zorg. Hoeveel procent gaat daarvan naar tech binnen het ziekenhuis? Volgens Cohen Tervaert is dat slechts 3 tot 5 procent. Om de transformatie naar betere digitale zorg goed te laten verlopen, is volgens hem minimaal 10 procent nodig. “Het is lastig om als kleine digitale zorgleverancier hier in te breken. Denk niet alleen aan de Nederlandse markt, maar kijk ook wereldwijd.”
“In de zorg is altijd ‘wie betaalt, die bepaalt’. Je moet de verzekeraars dus meekrijgen, maar denk vooral ook aan de ziekenhuizen. Kijk waar je snel contracten kunt krijgen. Soms is het goed iets gratis weg te geven. Dus je hebt echt een investeerder nodig.”
Succesvolle voorbeelden
Als laatste onderdeel van het symposium delen twee innovatieve bedrijven hun ervaringen: MS Sherpa en Reducept. MS Sherpa een medisch gevalideerde telemonitoring-oplosissing voor mensen met Multiple Sclerose (MS). Reducept biedt mensen met chronische pijn een unieke medisch gevalideerde behandelmethode om te leren omgaan met pijn via een behandelmethode in combinatie met Virtual Reality.
Innovatieparadox
De applicatie van MS Sherpa is ontwikkeld samen met artsen en patiënten, legt Sonja Cloosterman uit. “Er zijn altijd early adopters die met je product aan de slag willen. In ons geval waren dat een aantal klinische studies en MS Centra. Daar hebben we pilots gedaan.”
Toen kwam MS Sherpa in het vergoedingendoolhof, zoals Cloosterman omschrijf. ‘We willen graag implementeren, maar voor digitale oplossingen is het een lastig traject. Ook als je alle vinkjes hebt staan, zijn er nog barrières. Neurologen willen wel, maar hebben geen budget, zorgverzekeraars sturen op DBC’s en kostenbesparing valt niet onder ziekenhuisbudget. In de wirwar van discussies, zegt niemand ‘we gaan het eens even uitproberen’. En zo kom je in innovatieparadox terecht. We willen graag innoveren, maar door deze discussies komen we niet tot de toegevoegde waarde van de oplossing .”
Daarom is MS Sherpa met hulp van de early adopters zelf een implementatie cohort gaan creëren met MS Centra, zodat uiteindelijk de kosten kunnen worden ondergebracht bij zorgverzekeraars, met als doel structurele bekostiging te verkrijgen via DBC’s. “Waak voor de innovatieparadox, zet wel door en exploreer de wegen in het doolhof voor de oplossing”, adviseert Cloosterman.
Waardepropositie
Hoe lanceer je een VR product in een conservatieve markt? En hoe verkoop je het product succesvol? Daarover vertelt CEO Arjen van ’t Hooft van Reducept. Er zijn volgens hem heel veel mensen met chronische pijn. Veel psychologen vinden het volgens hem lastig om deze patiënten te behandelen. ‘Ze gebruiken technieken als cognitieve gedragstherapie, pijneducatie, mindfulness, ACT en EMDR.
Van ’t Hooft: “Wat nu als je dat allemaal kunt doen in VR? In 2019 zijn we daarmee gestart, het ging als lopend vuurtje. We begonnen met de verkoop onder honderd gebruikers, verspreid over het zorglandschap. Van de ggz, pijnpoli’s, tot fysiotherapie. In de VR App van Reducept doorloop je als patiënt een pijnpad door je lichaam. Er is aanvullende app, een membership portal en professioneel dashboard om de patiënt te volgen. Ook geven we training of een thuistraject op de telefoon.”
De uitdagingen bij de zoektocht naar financiering is vooral de waardepropositie, volgens Van ’t Hooft. Hoe kun je klinisch aantonen dat het werkt? Hoe vul je het operationeel in en hoe kies je een behandelaar? De antwoorden vind je door bij je idee te blijven, adviseert Van ’t Hooft. “Maak een plan en hou je eraan. Hoe houd je het simpel? Door ook nee te verkopen.”
Geleerde lessen
Samen met de zaal vatten Flim en Jippes de geleerde lessen van het symposium samen. Een gezamenlijke visie op digitalisering is noodzakelijk. Niet alleen intern bij zorginstellingen, maar ook in samenwerking met de zorgverzekeraars en instituten zoals ZiN, NZA en het ministerie van VWS. Gebrek aan inzicht in transformatie in de gezondheidsmarkt door bestuurders is een praktisch probleem dat we goed kunnen oplossen. Wie pakt de handschoen op?
Internationale blik
Er in Nederland veel mogelijk, alleen ontbreekt vaak de internationale blik voor het aantrekken van innovaties buiten de Nederlandse markt. Ook is het vestigingsklimaat voor digital health startups niet voldoende aantrekkelijk. Dit valt uiteraard samen met het uitblijven van een gezamenlijke visie op digitaliseren in de gezondheidszorg
Investeerders adviseren zorg-innovatoren buiten de Nederlandse te ontwikkelen en starten. Dit raakt ons land op twee manieren. We missen een sterke ontwikkeling in de digital health economie met mooie exportkansen. Daarnaast zal de BV Nederland straks afhankelijk worden van grote buitenlandse zorgtech- en zorgservice-bedrijven.
Dit scenario kunnen we vermijden is door gezamenlijk de handschoen op te pakken en een digital health ecosysteem te helpen floreren. Zodat de ondernemers en zorgprofessionals samen tot grote hoogte kunnen stijgen.
Op 10 oktober vindt een nieuwe bijeenkomst over zorginnovatie plaats. Het thema is deze keer ‘Bepaal de waarde van je zorginnovatie.
